Người lao động nước ngoài khi làm việc tại Việt Nam mà tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc được hưởng các quyền lợi theo chế độ của bảo hiểm xã hội. Vậy người lao động nước ngoài có được rút bảo hiểm xã hội một lần và khi nào thì có thể rút được?
Mục lục bài viết
1. Người lao động nước ngoài có đóng bảo hiểm xã hội không?
Căn cứ quy định tại Khoản 4, Điều 2,
– Người lao động có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề được cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp;
– Người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam giao kết với người sử dụng lao động tại Việt Nam có thời hạn từ đủ 01 năm trở lên theo
– Người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc thuộc một trong 02 trường hợp: Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định; Di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp;
Người lao động nước ngoài và doanh nghiệp sử dụng những người lao động này tại Việt Nam hàng tháng đều phải trích đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định.
2. Người lao động nước ngoài có đóng bảo hiểm xã hội có rút một lần không?
Căn cứ vào Khoản 6 Điều 9 Nghị định 143/2018/NĐ-CP các trường hợp người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam mà có yêu cầu được hưởng bảo hiểm xã hội một lần bao gồm:
Thứ nhất, người lao động phải đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 169 Bộ luật Lao động năm 2019 mà chưa đủ thời gian 20 năm đóng bảo hiểm xã hội.
+ Nghỉ hưu vào năm 2023: Điều kiện lao động nam phải từ đủ 60 tuổi 09 tháng; lao động nữ phải từ đủ 56 tuổi;
+ Độ tuổi theo quy định khi nghỉ hưu đối với những năm sau đó: Mỗi năm tuổi nghỉ hưu của nam tăng 03 tháng/năm, tuổi nghỉ hưu của nữ tăng 04 tháng/năm.
– Trường hợp người lao động có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn hoặc có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc môi trường làm việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01 tháng 01 năm 2021: Được nghỉ hưu sớm hơn tối đa 05 năm so với trường hợp làm việc trong điều kiện bình thường.
– Trường hợp người lao động có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò thì người lao động được nghỉ hưu sớm hơn tối đa 10 năm so với trường hợp làm việc trong điều kiện lao động bình thường.
– Trường hợp người lao động mà bị nhiễm HIV do tai nạn rủi ro nghề nghiệp trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao thì không cần xét đến tuổi nghỉ hưu của người lao động.
Thứ hai, người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam mà đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, phong, lao nặng, bại liệt, xơ gan cổ chướng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;
Thứ ba, người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam đã đáp ứng đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định hiện hành về đủ tuổi nghỉ hưu và thời gian tham gia bảo hiểm xã hội nhưng người đó không tiếp tục cư trú tại Việt Nam;
Thứ tư, người lao động nước ngoài khi làm việc tại Việt Nam khi chấm dứt hợp đồng lao động hoặc giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề đã hết hiệu lực mà không được gia hạn hợp đồng hay giấy phép lao động đó.
Hiện nay, người lao động nước ngoài có thể hưởng bảo hiểm xã hội 01 lần theo quy định về hưởng bảo hiểm xã hội một lần của người nước ngoài sẽ có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2022 căn cứ dựa trên Khoản 2 Điều 17 Nghị định 143/2018/NĐ-CP. Theo đó, khi người nước ngoài chỉ cần chấm dứt hợp đồng lao động mà có yêu cầu hưởng bảo hiểm xã hội một lần thì sẽ được giải quyết hưởng BHXH 01 lần nếu đủ điều kiện theo quy định.
3. Hồ sơ rút bảo hiểm xã hội một lần:
Căn cứ tại mục b 1.2.3 của Điều 6 Quy trình giải quyết hưởng các chế độ BHXH, chi trả các chế độ Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm thất nghiệp ban hành kèm theo Quyết định 166/QĐ-BHXH năm 2019 có quy định về hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người nước ngoài bao gồm các giấy tờ như sau:
– Đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội 01 lần theo mẫu số 14-HSB (Bản chính);
– Trường hợp bị mắc những bệnh nguy hiểm đến tính mạng thì có thêm trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện tình trạng không tự phục vụ được, chẳng hạn như các bệnh về: Ung thư, bại liệt, lao nặng, xơ gan cổ chướng, phong, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS; nếu bị mắc các bệnh khác thì thay bằng Biên bản giám định mức suy giảm KNLĐ của Hội đồng GĐYK thể hiện tình trạng suy giảm KNLĐ của người lao động đó từ 81% trở lên và không thể tự phục vụ được;
– Trường hợp có thực hiện thanh toán phí GĐYK thì cần có thêm các giấy tờ về hóa đơn, chứng từ thu phí giám định; bảng kê các nội dung giám định của cơ sở thực hiện GĐYK.
Theo quy định trên thì người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam mà có nhu cầu rút bảo hiểm xã hội một lần thì hồ sơ không cần phải nộp sổ bảo hiểm xã hội mà chỉ cần nộp đơn đề nghị và các giấy tờ liên quan như trên.
Người lao động được ủy quyền rút bảo hiểm xã hội một lần. Theo quy định tại Khoản 6 Điều 18 Luật bảo hiểm xã hội năm 2018 thì người lao động có quyền ủy quyền cho người khác nhận lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội.
Theo quy định Công văn 1165/BHXH-ST về việc Lạm dụng chính sách BHXH của người lao động có quy định: cơ quan BHXH các cấp tạm thời không nhận hồ sơ của người lao động ủy quyền cho người khác nộp hồ sơ và nhận hộ tiền hưởng trợ cấp BHXH một lần được sự đồng ý của BHXH Việt Nam đề nghị Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, trừ trường hợp người lao động bị ốm đau, tai nạn lao động không thể đến cơ quan BHXH.
Hiện tại đây là công văn đề xuất nên vẫn sẽ được ủy quyền cho người khác. Khi đến cơ quan BHXH huyện nơi bạn cư trú để nộp hồ sơ cũng như nhận quyết định hưởng BHXH một lần, người được ủy quyền cần mang theo: Giấy ủy quyền theo mẫu 13-HSH hoặc hợp đồng ủy quyền có công chứng/chứng thực; giấy xác nhận nơi cư trú; căn cước công dân của người ủy quyền (bản sao có chứng thực) và bản thân người được ủy quyền phải mang theo căn cước công dân (bản chính).
4. Cách tính mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần cho người nước ngoài như thế nào?
Căn cứ theo quy định tại Khoản 2 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 thì người lao động nước ngoài rút bảo hiểm xã hội một lần với mức hưởng được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính cụ thể như sau:
+ Đối với những năm đóng trước năm 2014 thì mức hưởng là 1,5 tháng mức bình quân tiền lương đóng bảo hiểm xã hội;
+ Đối với những năm đóng từ năm 2014 trở đi thì mức hưởng là 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội;
+ Mức hưởng bảo hiểm xã hội bằng số tiền đã đóng trong trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm, mức tối đa bằng 02 tháng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Thời điểm ghi trong quyết định của cơ quan bảo hiểm xã hội là thời điểm tính hưởng bảo hiểm xã hội một lần. Việc điều chỉnh tiền lương đã đóng bảo hiểm xã hội để tính hưởng bảo hiểm xã hội một lần cho người lao động cần căn cứ vào thời điểm ghi trong Quyết định của cơ quan bảo hiểm xã hội.
Các văn bản pháp luật có liên quan đến bài viết:
– Luật bảo hiểm xã hội năm 2014;
– Nghị định 143/2018/NĐ-CP hướng dẫn Luật bảo hiểm xã hội và Luật an toàn, vệ sinh lao động về bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam.
