Hướng dẫn cách giành quyền nuôi con khi ly hôn mới nhất? Các quy định về tranh chấp quyền nuôi con khi ly hôn, tranh chấp đòi lại quyền nuôi con sau khi đã ly hôn mới nhất năm 2021?
Tóm tắt câu hỏi:
Chào luật sư. Xin phép cho tôi hỏi về quyền giành nuôi con. Hiện giờ hai vợ chông tôi đều có việc làm ổn định. Con tôi hiện giờ được 3 tuổi. Do mâu thuẫn không thể giải quyết được nên tôi muốn ly hôn và giành quyền nuôi con. Liệu tôi có đủ khả năng có được quyền nuôi con hay không.
Tôi chỉ là công chức nhà nước, còn chồng tôi thì có nhà cửa, công việc ổn định. Công việc của chồng tôi là bộ đội, hay phải đi trực, đi công tác, nhưng tôi nghĩ là khó có thể đảm bảo cho việc chăm sóc con cái. Hai vợ chồng tôi sống cùng bố mẹ chồng, liệu có bất lợi cho tôi khi giành quyền nuôi con không? Xin luật sư tư vấn giúp tôi.
Luật sư tư vấn:
Căn cứ theo điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014
“Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn
1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con”.
Như vậy, theo như thông tin bạn cung cấp thì cháu bé 3 tuổi (từ đủ 36 tháng tuổi và dưới 7 tuổi) thì quyền được nuôi con sau khi ly hôn của cha mẹ là như nhau, vì vậy để giành được quyền nuôi con, bạn cần phải chứng minh được điều kiện vật chất và điều kiện tinh thần giành cho con hơn người bố thì khi đó bạn mới có thể giành được quyền nuôi con.
Luật hôn nhân gia đình quy định về quyền và nghĩa vụ của ông bà với cháu:
“Điều 104. Quyền, nghĩa vụ của ông bà nội, ông bà ngoại và cháu
1. Ông bà nội, ông bà ngoại có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, giáo dục cháu, sống mẫu mực và nêu gương tốt cho con cháu; trường hợp cháu chưa thành niên, cháu đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình mà không có người nuôi dưỡng theo quy định tại Điều 105 của Luật này thì ông bà nội, ông bà ngoại có nghĩa vụ nuôi dưỡng cháu.
2. Cháu có nghĩa vụ kính trọng, chăm sóc, phụng dưỡng ông bà nội, ông bà ngoại; trường hợp ông bà nội, ông bà ngoại không có con để nuôi dưỡng mình thì cháu đã thành niên có nghĩa vụ nuôi dưỡng.”
Dẫn chiếu đến quy định tại Điều 105:
“Điều 105. Quyền, nghĩa vụ của anh, chị, em
Anh, chị, em có quyền, nghĩa vụ thương yêu, chăm sóc, giúp đỡ nhau; có quyền, nghĩa vụ nuôi dưỡng nhau trong trường hợp không còn cha mẹ hoặc cha mẹ không có điều kiện trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con.”
Như vậy, bố, mẹ là người có quyền và nghĩa vụ nuôi con, nếu bố không còn thì mẹ là người nuôi con. Chỉ khi mẹ và anh chị em (nếu có) không có điều kiện trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con thì ông bà mới có quyền nuôi dưỡng cháu.
Mục lục bài viết
- 1 1. Hướng dẫn giành quyền nuôi con khi ly hôn
- 2 2. Tranh chấp quyền nuôi con sau khi đã ly hôn
- 3 3. Điều kiện giành quyền nuôi con khi yêu cầu ly hôn
- 4 4. Cách giành quyền nuôi con khi ly hôn với công an
- 5 5. Chồng bị nhiễm HIV ly hôn vợ có quyền nuôi con không?
- 6 6. Quyền nuôi con khi ly hôn đối với con đã trên 7 tuổi
- 7 7. Làm công nhân có giành được quyền nuôi con không?
- 8 8. Giành lại quyền nuôi con sau ly hôn khi vợ tái hôn
1. Hướng dẫn giành quyền nuôi con khi ly hôn
Tóm tắt câu hỏi:
Tôi có câu hỏi sau muốn được chuyên viên tư vấn. Tôi và chồng tôi lấy nhau được 2 năm, đã có một cháu gái 10 tháng tuổi. Hiện nay đời sống vợ chồng không thể tiếp tục sống chung.
Tôi muốn làm thủ tục đơn phương ly hôn. Vợ chồng tôi ở với bố mẹ chồng, ngôi nhà tôi đang ở được sử dụng làm nhà nghỉ, ngôi nhà trước kia đứng tên chồng tôi, sau đó được chuyển lại sang tên cho mẹ chồng tôi. Mọi giấy tờ liên quan đến đăng kí kinh doanh làm nhà nghỉ đều do tôi đứng tên. Vậy tôi muốn hỏi:
1. Sau khi ly hôn, tôi có được quyền nuôi con hay không? Nếu tôi được quyền nuôi con thì vấn đề cấp dưỡng như thế nào?
2. Tôi có được chia tài sản gì không?
Luật sư tư vấn:
Về câu hỏi của bạn, luật sư xin tư vấn cho bạn như sau:
Thứ nhất là vấn đề nuôi con và cấp dưỡng.
Theo quy định Khoản 3 Điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình quy định: “Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”
Theo đó, nếu vợ chồng bạn không có thỏa thuận là để con cho chồng bạn nuôi thì con sẽ được giao cho mẹ trực tiếp nuôi dưỡng. Và chồng bạn có nghĩa vu cấp dưỡng cho con.
Tại khoản 2 Điều 82 Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 quy định: “Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con”.
Tại điểm mục 11, Nghị quyết 02/2000/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng một số quy định của
“a. Theo quy định tại khoản 1 Điều 92 thì người không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con. Đây là nghĩa vụ của cha, mẹ; do đó, không phân biệt người trực tiếp nuôi con có khả năng kinh tế hay không, người không trực tiếp nuôi con vẫn phải có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con.
Trong trường hợp người trực tiếp nuôi con không yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cấp dưỡng vì lý do nào đó, thì Toà án cần giải thích cho họ hiểu rằng việc yêu cầu cấp dưỡng nuôi con là quyền lợi của con để họ biết nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con. Nếu xét thấy việc họ không yêu cầu cấp dưỡng là tự nguyện, họ có đầy đủ khả năng, điều kiện nuôi dưỡng con thì Toà án không buộc bên kia phải cấp dưỡng nuôi con.
b. Tiền cấp dưỡng nuôi con bao gồm những chi phí tối thiểu cho việc nuôi dưỡng và học hành của con và do các bên thoả thuận. Trong trường hợp các bên không thoả thuận được thì tuỳ vào từng trường hợp cụ thể, vào khả năng của mỗi bên mà quyết định mức cấp dưỡng nuôi con cho hợp lý.
c. Về phương thức cấp dưỡng do các bên thoả thuận định kỳ hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm hoặc một lần. Trong trường hợp các bên không thoả thuận được thì Toà án quyết định phương thức cấp dưỡng định kỳ hàng tháng.”
Việc quyết định mức cấp dưỡng thì Tòa án căn cứ vào sự tự nguyện của người có nghĩa vụ cấp dưỡng. Tuy nhiên, nếu người có nghĩa vụ cấp dưỡng không tự nguyện, Tòa án sẽ quyết định mức cấp dưỡng. Khi Tòa án quyết định mức tiền cấp dưỡng sẽ cân nhắc tới điều kiện của người có nghĩa vụ cấp dưỡng, tình hình thực tế của đời sống sinh hoạt của cháu nhỏ; Tòa án cũng sẽ căn cứ vào mức thu nhập của người cấp dưỡng, vì vậy mức cấp dưỡng thường không cao hơn mức thu nhập của người cấp dưỡng.
Thứ hai là vấn đề chia tài sản.
Trong trường hợp của bạn, bạn không nêu rõ tài sản của hai vợ chồng bao gồm những gì nên chúng tôi sẽ tư vấn cho bạn trong giới hạn phạm vi thông tin mà bạn cung cấp đó là ngôi nhà mà hai vợ chồng bạn đang sử dụng làm nhà nghỉ.
Theo thông tin mà bạn cung cấp thì chúng tôi hiểu, hiện tại ngôi nhà đó đang thuộc sở hữu của mẹ chồng bạn mà không phải là tài sản chung của hai vợ chồng. Mặc dù người đứng tên đăng kí kinh doanh là bạn nhưng ngôi nhà đó vẫn đứng tên mẹ chồng bạn, do đó nó không được xác định là tài sản chung của vợ chồng. Vì vậy, không thể chia tài sản là ngôi nhà đó đó được.
Nếu vợ chồng bạn có tài sản chung khác thì tài sản chung đó vẫn được chia theo quy định của pháp luật.
2. Tranh chấp quyền nuôi con sau khi đã ly hôn
Tóm tắt câu hỏi:
Tôi đã ly hôn được 2 năm, con chung của tôi với vợ cũ thì vợ cũ tôi được quyền nuôi, nhưng giờ cô ấy đã kết hôn với một người khác ở rất xa, con thì để cho bà ngoại nuôi. Giờ tôi muốn nuôi con thì phải làm thế nào?
Luật sư tư vấn:
Trong trường hợp này thì bạn có quyền làm đơn khởi kiện vụ án theo quy định tại khoản 3 Điều 28
Theo quy định tại Điều 84 Luật hôn nhân gia đình 2014 về Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn để Tòa án xem xét:
“1. Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.
2. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây:
a) Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;
b) Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
3. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.
4. Trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự.
5. Trong trường hợp có căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều này thì trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:
a) Người thân thích;
b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
d) Hội liên hiệp phụ nữ.”
3. Điều kiện giành quyền nuôi con khi yêu cầu ly hôn
Tóm tắt câu hỏi:
Tôi và vợ có con là 48 tháng, nay vợ đòi ly hôn. Tôi và vợ đều giành quyền nuôi con, không phân chia tài sản. Cả 2 đều là công chức nhà nước, vợ đi dạy. Lương tôi cao hơn vợ khoảng 3 trăm nghìn, tôi có nhà riêng mà chưa sang tên. Nhà tôi đi dạy, còn nhà vợ thì bố mẹ làm nông và thêm đứa em trai suốt ngày lêu lổng không chịu học hành. Hiện nay vợ ôm con về nhà mẹ đẻ đã gần 2 năm nhưng tôi vẫn xuống thường xuyên và động viên về nhưng vợ không chịu về. Nay ly hôn tôi muốn nuôi con. Tôi xin luật sư tư vấn xem, tôi dựa trên cơ sở nào để được quyền nuôi con.?
Luật sư tư vấn:
Theo như thông tin bạn cung cấp thì hai vợ chồng khi tiến hành ly hôn, bạn muốn giành quyền nuôi con 48 tháng tuổi, trong trường hợp giữa hai người không thỏa thuận được ai là người nuôi con, pháp luật sẽ tiến hành giải quyết trên cơ sở Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 như sau:
Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn
1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.
Trong trường hợp này con của hai bạn đã được 48 tháng tuổi, vì vậy Tòa án sẽ xem xét ai là người trực tiếp nuôi con dựa vào việc xem xét quyền lợi về mọi mặt của con theo đó người trực tiếp nuôi con phải có các điều kiện như: nhân thân tốt, khả năng tài chính ổn định, thời gian dành để chăm sóc con, môi trường nuôi dưỡng giáo dục con,..
Theo như thông tin bạn cung cấp thì về điều kiện để chăm sóc con, bạn có khả năng tài chính tối hơn vợ, có nhà riêng và có quan tâm chăm sóc đến con (thông qua việc động viên vợ con trở lại khi vợ bỏ về nhà ngoại). Tuy vậy vẫn chưa đủ cơ sở để bạn có thể chắc chắn giành được quyền nuôi con, con bạn tuy đã trên 36 tháng tuổi nhưng vẫn còn nhỏ, với độ tuổi này việc quyết định cho mẹ là người trực tiếp nuôi con vẫn ưu tiên hơn, lương của bạn cao hơn vợ nhưng chị vẫn có đủ điều kiện để chăm sóc giáo dục con.
Như vậy để tăng khả năng giành được quyền nuôi con, bạn phải chứng minh mình có điều kiện nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con đầy đủ và tốt hơn vợ hoặc nếu giao cho vợ là người trực tiếp nuôi con sẽ ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của con. Theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình 2014 thì người không trực tiếp nuôi con vẫn có nghĩa vụ cấp dưỡng và quyền thăm nuôi con.
Điều 82. Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
1. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.
2. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
3. Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.
Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó.
4. Cách giành quyền nuôi con khi ly hôn với công an
Tóm tắt câu hỏi:
Chào Luật sư! Vợ chồng chúng tôi đã lấy nhau đến nay được 6 năm. Chúng tôi đã có 2 đứa con, một đứa 4 tuổi và đứa kia vừa tròn 3 tuổi. Bản thân tôi biết mẹ chồng không thích tôi, càng ngày mẹ chồng càng có những câu sỉ nhục tôi nặng nề. Còn về phần chồng tôi, khoảng 2 năm trước tôi phát hiện chồng mình là người lưỡng tính, tôi đau khổ lắm nhưng tôi cố giữ chồng để con cái có bố mẹ đầy đủ. Hiện giờ chồng tôi không quan tâm gì đến tôi nữa, tinh thần tôi bi ảnh hưởng nặng nề.
Cả 1 tháng tôi cố nói chuyện với chồng để đưa ra 1 quyết định cho cả 2 nhưng chồng tôi vẫn thờ ơ. Nay tôi muốn ly hôn. Tôi mới vừa xin đi làm lại được 2 tháng, thu nhập mỗi tháng khoảng 6 triệu. Về phần con tôi lo lắm, sợ ly hôn rồi bên phía nhà chồng sẽ giữ con, không cho tôi chăm sóc. Chồng tôi làm trong ngành Công An, gia đình quen biết rộng, có bạn bè làm luật sư. Tôi không thể sống chung với chồng được nữa, anh không còn tôn trọng tôi. Tôi mong luật sư tư vấn giúp, nguyện vọng của tôi chỉ mong giữ 1 đứa, vì tôi biết khả năng mình không lo được cho cả 2 con.
Luật sư tư vấn:
Điều 56 Luật hôn nhân gia đình 2014 quy định Ly hôn theo yêu cầu của một bên như sau:
“1. Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.
2. Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn.
3. Trong trường hợp có yêu cầu ly hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 51 của Luật này thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc chồng, vợ có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người kia.”
Như bạn đã trình bày, bạn đã nói chuyện với chồng để giải quyết vấn đề giữa 2 người nhưng chồng vẫn thờ ơ. Như vậy, trong trường hợp này bạn và chồng bạn không thể tiếp tục chung sống, phía chồng bạn không muốn ly hôn, thì bạn có quyền nộp đơn yêu cầu tòa án giải quyết ly hôn đơn phương, tòa án sẽ căn cứ các lý do ly hôn bạn đưa ra để giải quyết ly hôn.
Trong đơn ly hôn bạn nên nêu rõ chồng có hành vi bạo lực gia đình dẫn đến không thể tiếp tục hôn nhân, làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt được để có căn cứu giải quyết ly hôn.
Hành vi bạo lực gia đình theo quy định tại Điều 2 Luật Phòng chống bạo lực gia đình 2007 có thể là hành vi cô lập, xua đuổi hoặc gây áp lực thường xuyên về tâm lý gây hậu quả nghiêm trọng của chồng bạn đối với bạn.
Khi tiến hành ly hôn đơn phương, bạn cần chuẩn bị hồ sơ gửi về Tòa án nhân dân quận/ huyện nơi chồng bạn cư trú/sinh sống/làm việc để giải quyết ly hôn. Hồ sơ bao gồm:
– Đơn khởi kiện về đơn phương ly hôn;
– Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn bản chính;
– Bản sao có chứng thực chứng minh nhân dân;
– Bản sao có chứng thực sổ hộ khẩu;
– Bản chính giấy khai sinh của con;
– Giấy tờ khác chứng minh tài sản chung, riêng ( nếu có );
Thời gian giải quyết: 4 tháng – 6 tháng.
Về việc giành quyền nuôi con theo quy định tại Điều 81 Luật hôn nhân gia đình 2014 như sau:
“1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”
Theo như bạn trình bày, bạn có 02 con, con lớn 04 tuổi, con nhỏ 03 tuổi. Khi ly hôn, Tòa án sẽ xem xét trên 02 điều kiện chính:
– Điều kiện kinh tế: Có thu nhập ổn định, đảm bảo cuộc sống cho con.
– Điều kiện nhân thân: Có nhân thân tốt, chưa từng phạm tội, không có hành vi vi phạm pháp luật, có lối sống lành mạnh.
Nếu bạn đáp ứng được 02 điều kiện trên thì bạn sẽ giành được quyền nuôi 1 trong 2 con, nếu bạn chứng minh được về kinh tế và nhân thân bạn đảm bảo tốt hơn so với chồng bạn thì bạn sẽ giành được quyền nuôi 02 con.
5. Chồng bị nhiễm HIV ly hôn vợ có quyền nuôi con không?
Tóm tắt câu hỏi:
Cho tôi hỏi. Tôi có một chị gái lấy chồng và đã có cháu trai 3 tuổi. Khi lấy chông về không biết chồng bị hiv. Cháu sinh ra cũng không bị nhiễm hiv. Nhưng sau khi có con thì phát hiện chồng bị nhiễm hiv. Giờ cho tôi hỏi nếu như giờ ly hôn thì quyền nuôi con sẽ dành về ai. Khi mà cả hai đều đủ khản năng nuôi cháu. Nhờ công ty tư vấn ah?
Luật sư tư vấn:
Căn cứ tại Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định như sau:
“Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn
1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”
Tại Điều 82 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định như sau:
“Điều 82. Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
1. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.
2. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
3. Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.
Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó.”
Theo Điều 83 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định như sau:
“Điều 83. Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ trực tiếp nuôi con đối với người không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
1. Cha, mẹ trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu người không trực tiếp nuôi con thực hiện các nghĩa vụ theo quy định tại Điều 82 của Luật này; yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình tôn trọng quyền được nuôi con của mình.
2. Cha, mẹ trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình không được cản trở người không trực tiếp nuôi con trong việc thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.”
Cũng tại Điều 84 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định như sau:
“Điều 84. Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
1. Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.
2. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây:
a) Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;
b) Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
3. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.
4. Trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự.
5. Trong trường hợp có căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều này thì trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:
a) Người thân thích;
b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
d) Hội liên hiệp phụ nữ.”
2. Một người chỉ có thể được một người giám hộ, trừ trường hợp cha, mẹ cùng giám hộ cho con hoặc ông, bà cùng giám hộ cho cháu.”
Theo thông tin mà bạn trình và theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình 2014 thì sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con:
+ Trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
+ Trường hợp, con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.
Ngoài ra, theo Khoản 4 Điều 84 Luật hôn nhân và gia đình 2014 thì trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự 2015.
6. Quyền nuôi con khi ly hôn đối với con đã trên 7 tuổi
Tóm tắt câu hỏi:
Dạ em chào luật sư, cho em hỏi: em có gia đình 18 năm mà chồng em thường hay bạo lực gia đình đánh em có nhiều lúc còn cầm dao đòi chém em mỗi lần như vậy là em và con em phải chạy qua nhà kế bên em chốn có lúc anh còn đòi chém con em nữa, mẹ con em rất sợ. Nếu bây giờ em ly hôn thì em có quyền nuôi con không, con em được hai đứa, đứa lớn 17 tuổi đứa nhỏ 12 tuổi, vợ chồng em cũng có nhà riêng đã 17 năm mà giấy tờ đất còn nằm chung với mẹ chồng em nếu ly hôn thì mẹ con em có được quyền lợi gì trong ngôi nhà đó không? Xin luật sư tư vấn dùm em, em cảm ơn luật sư.
Luật sư tư vấn:
Theo quy định tại Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình 2014, quyền nuôi con khi ly hôn như sau:
– Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
– Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
Như vậy, hai con của bạn đều trên 07 tuổi, khi ly hôn Tòa án sẽ hỏi trực tiếp ý kiến của con bạn và tuân theo sự lựa chọn của con bạn.
Về việc chia tài sản, theo quy định trong trường hợp vợ chồng sống chung với gia đình mà ly hôn, nếu tài sản của vợ chồng trong khối tài sản chung của gia đình không xác định được thì vợ hoặc chồng được chia một phần trong khối tài sản chung của gia đình căn cứ vào công sức đóng góp của vợ chồng vào việc tạo lập, duy trì, phát triển khối tài sản chung cũng như vào đời sống chung của gia đình. Việc chia một phần trong khối tài sản chung do vợ chồng thỏa thuận với gia đình; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
– Trong trường hợp vợ chồng sống chung với gia đình mà tài sản của vợ chồng trong khối tài sản chung của gia đình có thể xác định được theo phần thì khi ly hôn, phần tài sản của vợ chồng được trích ra từ khối tài sản chung đó để chia theo quy định tại Điều 59 của Luật hôn nhân và gia đình.
Theo như bạn trình bày, vợ chồng bạn đã có nhà riêng 17 năm nay nhưng trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vẫn đứng tên mẹ chồng bạn do đó khi ly hôn bạn không có quyền yêu cầu chia đôi khối tài sản này mà sẽ căn cứ vào công sức đóng góp của bạn trong việc tạo lập, duy trì, phát triển khối tài sản chung cũng như đời sống chung của gia đình. Việc chia một phần trong khối tài sản chung do vợ chồng bạn thỏa thuận với gia đình; nếu không thỏa thuận được thì bạn có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết theo quy định của pháp luật.
7. Làm công nhân có giành được quyền nuôi con không?
Tóm tắt câu hỏi:
Thưa luật sư tôi lấy chồng hòi năm 2013 năm nay tôi đuợc hay còn đứa lớn được 4 tuổi đứa nhỏ được 36 tháng và tôi sống riêng đuợc 3 năm , lý bên chồng tôi khắc khi với tôi quá riêng chồng tôi lấy nghe lời gia đình khó khăn với tôi và tình toán đủ điều bên gia đình tôi quá , hiện nay tôi đang làm công ty may lương cũng tạm ổn , thưa luật sư tôi sao khi ly hôn được quyền nuôi hai con hay không…
Luật sư tư vấn:
Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định về việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn như sau:
“Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn
1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”
Theo thông tin bạn cung cấp, gia đình bạn có hai cháu nhỏ, một cháu 3 tuổi và một cháu 4 tuổi. Như vậy, quyền nuôi con sau ly hôn giữa bố và mẹ sẽ hoàn toàn ngang nhau. Tòa án sẽ xem xét điều kiện giữa hai bố mẹ, ai là người có điều kiện tốt hơn trong việc giành quyền nuôi con, Tòa án sẽ trao con cho người đó.
Điều kiện để Tòa án xem xét bao gồm: Điều kiện về kinh tế, tính chất công việc, chỗ ở, tư cách đạo đức, thời gian chăm sóc con… Như vậy, nếu bạn muốn giành quyền nuôi con thì bạn phải có điều kiện tốt hơn chồng bạn trong việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con. Đặc biệt, bạn sẽ chỉ giành được quyền nuôi cả hai con trong trường hợp bạn chứng minh được chồng bạn không có đủ khả năng chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
8. Giành lại quyền nuôi con sau ly hôn khi vợ tái hôn
Tóm tắt câu hỏi:
Tôi và chồng ly hôn đến nay được 1 năm thì tôi tái hôn. Con gái tối từ khi sinh ra đã ở cùng tôi và ông bà ngoại. Nhưng nay tôi tái hôn để con cho ông bà ngoại nuôi nhưng chồng tôi đòi quyền nuôi con vậy tôi phải làm sao xin tư vấn giúp tôi ạ. Xin cám ơn!
Luật sư tư vấn:
Theo thông tin bạn cung cấp, sau khi ly hôn, bạn được xác định là người được trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn. Tuy nhiên, hiện nay khi bạn dự định tái hôn, để con lại cho ông bà ngoại nuôi thì chồng cũ của bạn đang muốn giành lại quyền nuôi con (yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con) sau khi ly hôn. Trong trường hợp này, về vấn đề thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn , tại Điều 84 Luật hôn nhân gia đình năm 2014 có quy định:
“Điều 84. Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
1. Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.
2. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây:
a) Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;
b) Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
3. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.
4. Trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự.
5. Trong trường hợp có căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều này thì trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:
a) Người thân thích;
b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
d) Hội liên hiệp phụ nữ.”
Xem xét trong trường hợp cụ thể của bạn, hiện tại chồng cũ của bạn đang muốn giành lại quyền trực tiếp nuôi con – thay đổi người trực tiếp nuôi con thì căn cứ theo quy định tại Điều 84
+ Bạn và chồng bạn cùng thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con, phù hợp với lợi ích của con, thống nhất để chồng bạn là người trực tiếp nuôi con sau khi bạn tái hôn, xây dựng cuộc sống gia đình mới thay vì để ông bà nuôi.
+ Bạn và chồng cũ của bạn không thỏa thuận được nhưng bạn – người đang trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện để trực tiếp thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng con.
Trong tình huống thực tế của bạn, bạn và chồng cũ của bạn đã ly hôn được 01 năm. Con gái của bạn từ khi sinh ra, đã ở cùng bạn và ông bà ngoại. Khi bạn tái hôn với người khác, có cuộc sống riêng, có gia đình mới, bạn lại muốn để lại con gái cho ông bà ngoại nuôi. Có thể thấy, trong trường hợp của bạn, khi bạn tái hôn, thì bạn sẽ không trực tiếp thực hiện việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con, quyền lợi của con cũng vì thế mà không đảm bảo.
Bởi việc ông, bà trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc không thể thay thế được vai trò của người cha, người mẹ. Bởi lẽ, để đảm bảo sự phát triển toàn diện về mọi mặt của trẻ, thì ngoài tiền bạc và vật chất, đứa trẻ cần có sự quan tâm, chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục từ người trực tiếp nuôi dưỡng, cần tình yêu thương của người cha, người mẹ. Hơn nữa, ông bà ngoại có thể già yếu, không đủ điều kiện và khả năng chăm sóc, nuôi dưỡng cháu như khi cháu ở với cha, với mẹ. Do vậy, việc bạn tái hôn, để con lại cho ông bà ngoại nuôi có thể không đảm bảo được điều kiện chăm sóc, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con, và vì vậy, việc chồng bạn khởi kiện yêu cầu để thay đổi người trực tiếp nuôi con là hoàn toàn có cơ sở.
Trong trường hợp này, để tránh được việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn từ bạn sang người chồng cũ của bạn thì bạn chỉ có thể lựa chọn tiếp tục trực tiếp chăm sóc nuôi dưỡng con, chung sống với con dù đã tái hôn với người khác hoặc có sự thỏa thuận với người chồng về việc để con cho ông bà ngoại nuôi.
Như vậy, trên cơ sở những phân tích nêu trên, bạn cần căn cứu vào tình hình thực tế để có sự xác định cụ thể.
