Hỏi về thực hiện nội dung của di chúc. Thời hiệu giải quyết quyền yêu cầu khởi kiện tranh chấp về việc thừa kế di chúc do bố mẹ để lại.
Tóm tắt câu hỏi:
Trước khi mất, bố mẹ tôi đã làm di chúc hợp pháp chia đất đai cho năm anh chị em chúng tôi. Hiện nay, di chúc còn hiệu lực (bắt đầu mở thừa kế tháng 10 năm 2007 sau khi bố mẹ tôi mất). Trong quá trình thực hiện di chúc, tách sổ đỏ, anh em chúng tôi có một vài tranh chấp. Tôi viết thư này, rất mong quý Văn phòng tư vấn cho tôi để tôi có hướng giải quyết theo đúng pháp luật:
1.Giữa nhà tôi và nhà anh tôi, có một bức tường dày 26cm (chung kết cấu). Trong di chúc, bố mẹ tôi nói rõ cho tôi toàn bộ bức tường đó. Nay chị dâu tôi (anh tôi đã mất) đòi sử dụng chung bức tường đó, tuy trước đây chị ta đã xây lấn sang đất của tôi nhiều nơi nhưng tôi bỏ qua, không đòi lại đất. Các anh các chị khác đều ký tên nhất trí thực hiện phân chia đất đai theo đúng di chúc. Trong đó, có nội dung bố mẹ tôi cho tôi toàn bộ bức tường nêu trên. Xin hỏi quý Văn phòng, theo pháp luật hiện hành, bức tường đó thuộc về tôi hay thuộc về sở hữu chung của hai nhà?
2.Tôi và một vài người anh đã xây một vài công trình xây dựng (nhà ở…) ở thời điểm trước khi mở thừa kế. Nếu
3.Khi di chúc hết hiệu lực, nếu tất cả anh em chúng tôi vẫn muốn phân chia đất đai theo di chúc của bố mẹ thì pháp luật có cho phép không?
Luật sư tư vấn:
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:
1.Theo pháp luật hiện hành, bức tường đó thuộc về tôi hay thuộc về sở hữu chung của hai nhà?
Bố mẹ bạn đã mất và để lại di chúc. Di chúc này hợp pháp và thời điểm mở di chúc là vào tháng 10 năm 2010. Theo quy định tại khoản 1 Điều 667 “Bộ luật dân sự 2015” thì:
“Di chúc có hiệu lực pháp luật từ thời điểm mở thừa kế”.
Khoản 1 Điều 633 “Bộ luật dân sự 2015” có quy định về thời điểm mở thừa kế như sau:
“Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Trong trường hợp Toà án tuyên bố một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế là ngày được xác định tại khoản 2 Điều 81 của Bộ luật này.”
Như vậy, thời điểm mở thừa kế được tính từ thời điểm người cuối cùng trong hai người là bố mẹ bạn mất. Ở đây là di chúc của bố mẹ bạn, theo quy định tại Điều 668 “Bộ luật dân sự 2015” thì hiệu lực pháp luật của di chúc chung của vợ chồng được xác định như sau:
“Di chúc chung của vợ, chồng có hiệu lực từ thời điểm người sau cùng chết hoặc tại thời điểm vợ, chồng cùng chết.”
Như vậy, di chúc của bố mẹ bạn sẽ có hiệu lực kể từ thời điểm tháng 10 năm 2010 và các nội dung trong di chúc sẽ được thực hiện (bởi di chúc ở đây là hợp pháp). Theo nội dung di chúc thì bố mẹ bạn có cho bạn bức tường nêu trên. Như vậy, bức tường đó sẽ thuộc quyền sở hữu của bạn dù nó kết cấu chung giữa nhà bạn và nhà chị dâu.
Nếu chị dâu bạn muốn sử dụng chung bức tường đó thì phải thỏa thuận với gia đình bạn và được sự nhất trí của gia đình bạn.
2. Đối với tài sản được bạn và các anh xây dựng trước khi bố mẹ bạn mất.
Theo quy định tại Điều 634 “Bộ luật dân sự 2015” thì di sản: “Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.” Như vậy, di sản thừa kế của bố mẹ bạn được xác định là tài sản thuộc sở hữu của bố mẹ bạn sau khi đã trừ đi các nghĩa vụ dân sự cảu bố mẹ bạn (nếu có). Phần tài sản mà bạn và các anh đã xây dựng thêm không thuộc tài sản của bố mẹ bạn nếu bạn chứng minh được phần tài sản này do bạn và các anh xây dựng. Khi bạn chứng minh được phần tài sản đó không thuộc tài sản của bố mẹ bạn thì phần tài sản này sẽ không được coi là di sản của bố mẹ bạn để lại.
>>> Luật sư
3. Khi di chúc hết hiệu lực, nếu tất cả anh em chúng tôi vẫn muốn phân chia đất đai theo di chúc của bố mẹ thì pháp luật có cho phép không?
Điều 645 “Bộ luật dân sự 2015” có quy định về thời hiệu khởi kiện về thừa kế như sau:
“Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.
Thời hiệu khởi kiện để yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là ba năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.”
Như vậy, trong thời hạn 10 năm kể từ ngày mở thừa kế thì bạn và các anh của bạn có thể yêu cầu phân chia lại đất đai theo di chúc. Sau thời hạn 10 năm này, các bên sẽ không có quyền yêu cầu phân chia lại đất đai theo di chúc nữa.
