Hỏi về điều kiện của cá nhân làm người giám hộ. Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên.
Hỏi về điều kiện của cá nhân làm người giám hộ. Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên.
Tóm tắt câu hỏi:
Ngày 15/6/2014, vợ chồng anh Sơn chị Hà được Tòa giải quyết cho ly hôn theo quy định của pháp luật, theo đó, con chung duy nhất của vợ chồng anh chị là cháu Nam (5 tuổi) sẽ do anh Sơn nuôi dưỡng. Sau khi ly hôn, chị Hà gặp tai nạn chấn thương sọ não dẫn đến mất hoàn toàn khả năng nhận thức và làm chủ hành vi. Kể từ khi bố mẹ ly hôn, Nam thường xuyên bị bố đẻ đánh đập mỗi khi uống rượu say. Mặc dù đã được gia đình, họ hàng, làng xóm nhiều lần can ngăn, thậm chí dọa báo công an nhưng Sơn vẫn chứng nào tật ấy. Đỉnh điểm của sự việc là ngày 02/01/2017, Nam bị bố đẻ đánh chấn thương sọ não do Nam đi học bị điểm kém. Trước sự việc đó, bố mẹ đẻ của chị Hà là ông Lâm và bà Phương đã báo công an về sự việc cháu ngoại bị cha đẻ đánh đập. Ngay sau đó, anh Sơn bị bắt và bị kết án về tội cố ý gây thương tích đối với con đẻ. Tuy nhiên, bố mẹ đẻ của anh Sơn là ông Quang bà Sáng không đồng ý với yêu cầu của ông Lâm bà Phương vì cho rằng Nam là cháu nội của mình nên mình mới được quyền nuôi dưỡng cháu. Câu hỏi:
1. Ai là người đại diện cho cháu Nam (người bị thiệt hại về sức khỏe) tại phiên Tòa xét xử về tội cố ý gây thương tích đối với anh Sơn?
2. Giả sử anh Sơn phải chấp hành hình phạt tù về tội cố ý gây thương tích thì anh còn tư cách đại diện theo pháp luật của Nam không?
3. Nam có bắt buộc phải có người giám hộ không? Tại sao? Ai sẽ là người giám hộ cho cháu Nam?
4. Nếu anh Sơn đã chấp hành xong hình phạt tù có thời hạn mà Nam chưa thành niên thì việc giám hộ đối với Nam có chấm dứt không? Tại sao?
Luật sư tư vấn:
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:
– Căn cứ pháp lý:
Luật hôn nhân và gia đình 2014
– Nội dung tư vấn:
1. Ai là người đại diện cho cháu Nam (người bị thiệt hại về sức khỏe) tại phiên Tòa xét xử về tội cố ý gây thương tích đối với anh Sơn?
Điều 136 Bộ luật dân sự 2015 quy định đại diện theo pháp luật của cá nhân như sau:
"Điều 136. Đại diện theo pháp luật của cá nhân
1. Cha, mẹ đối với con chưa thành niên.
2. Người giám hộ đối với người được giám hộ. Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi là người đại diện theo pháp luật nếu được Tòa án chỉ định.
3. Người do Tòa án chỉ định trong trường hợp không xác định được người đại diện quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này.
…".
Theo thông tin bạn cung cấp, bố và mẹ của Nam sẽ không đủ điều kiện để làm người đại diện cho Nam. Do đó, người đại diện cho Nam sẽ là người giám hộ hoặc do Tòa án chỉ định nếu không có người giám hộ.
Nam là con chung duy nhất, theo quy định tại Khoản 2 Điều 52 Bộ luật dân sự 2015, người giám hộ cho Nam được xác định như sau: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại là người giám hộ hoặc những người này thỏa thuận cử một hoặc một số người trong số họ làm người giám hộ.
Như vậy, nếu không thỏa thuận được cử một người làm giám hộ thì người giám hộ cho Nam là ông nội, bà nội.
2. Giả sử anh Sơn phải chấp hành hình phạt tù về tội cố ý gây thương tích thì anh còn tư cách đại diện theo pháp luật của Nam không?
Nếu Sơn bị truy cứu trách nhiệm hình sự và phải chấp hành hình phạt tù, theo quy định tại Khoản 1 Điều 85 Luật hôn nhân và gia đình 2014, Sơn sẽ bị hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên. Việc trông nom, chăm sóc, giáo dục con và quản lý tài sản riêng của con chưa thành niên được giao cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự và Luật hôn nhân và gia đình 2014 trong trường hợp cả cha và mẹ không đủ điều kiện giám hộ cho con. Theo đó, Điều 49 Bộ luật dân sự 2015 quy định điều kiện của cá nhân làm người giám hộ như sau:
"Điều 49. Điều kiện của cá nhân làm người giám hộ
Cá nhân có đủ các điều kiện sau đây có thể làm người giám hộ:
1. Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
2. Có tư cách đạo đức tốt và các điều kiện cần thiết để thực hiện quyền, nghĩa vụ của người giám hộ.
3. Không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc người bị kết án nhưng chưa được xoá án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người khác.
4. Không phải là người bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con chưa thành niên."
>>> Luật sư tư vấn điều kiện cá nhân làm người giám hộ: 1900.6568
Việc anh Sơn đánh đập con và bị kết án về tội cố ý gây thương tích, phải chấp hành hình phạt tù thì anh Sơn sẽ không đủ điều kiện để làm người giám hộ cho Nam.
3. Nam có bắt buộc phải có người giám hộ không? Tại sao? Ai sẽ là người giám hộ cho cháu Nam?
Điều 47 Bộ luật dân sự 2015 quy định người được giám hộ như sau:
"Điều 47. Người được giám hộ
1. Người được giám hộ bao gồm:
a) Người chưa thành niên không còn cha, mẹ hoặc không xác định được cha, mẹ;
b) Người chưa thành niên có cha, mẹ nhưng cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; cha, mẹ đều bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con; cha, mẹ đều không có điều kiện chăm sóc, giáo dục con và có yêu cầu người giám hộ;
…".
Theo như bạn trình bày, khi ly hôn năm 2014, Nam 05 tuổi. Tính đến nay năm 2017, Nam 08 tuổi. Nam là người chưa thành niên do đó phải có người đại diện, nếu không có người đại diện thì phải có người giám hộ.
4. Nếu anh Sơn đã chấp hành xong hình phạt tù có thời hạn mà Nam chưa thành niên thì việc giám hộ đối với Nam có chấm dứt không? Tại sao?
Điều 62 Bộ luật dân sự 2015 quy định chấm dứt việc giám hộ như sau:
"Điều 62. Chấm dứt việc giám hộ
1. Việc giám hộ chấm dứt trong trường hợp sau đây:
a) Người được giám hộ đã có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
b) Người được giám hộ chết;
c) Cha, mẹ của người được giám hộ là người chưa thành niên đã có đủ điều kiện để thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình;
d) Người được giám hộ được nhận làm con nuôi.
2. Thủ tục chấm dứt việc giám hộ thực hiện theo quy định của pháp luật về hộ tịch."
Như vậy, nếu anh Sơn có đủ điều kiện để thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình thì anh Sơn sẽ được làm người giám hộ cho con – Nam.
