Đơn giá tiền lương là gì? Thủ tục đăng ký đơn giá tiền lương?

1. Đơn giá tiền lương là gì? 

1.1. Khái niệm của đơn giá tiền lương: 

Hiện nay có thể thấy, pháp luật đã quy định cụ thể về vấn đề đơn giá tiền lương. Trong quá trình tổ chức và hoạt động của các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp nhà nước nói riêng thì đều có những quy định cụ thể về vấn đề đơn giá tiền lương, vấn đề này cần phải tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật. Đây được coi là yếu tố cấu thành không thể thiếu nhằm đảm bảo về quyền lợi hợp pháp của người lao động làm việc trong các doanh nghiệp, cũng như ảnh hưởng và đóng vai trò quan trọng đến ngân sách và nguồn tài chính của các doanh nghiệp. Vậy câu hỏi đặt: Đơn giá tiền lương được hiểu như thế nào? Có thể hiểu một cách đơn giản nhất thì: Đơn giá tiền lương chính là mức tiền lương cơ bản được sử dụng trong việc chi trả khoản thù lao cho người lao động khi họ hoàn thành một đơn vị sản phẩm nhất định nào đó, hoặc khi họ đã hoàn thành xong các nhiệm vụ, công việc được giao.

Nhìn chung thì theo quy định của pháp luật hiện nay, đối tượng để được áp dụng việc xây dựng đơn giá tiền lương theo quy định của pháp luật bao gồm những đối tượng sau đây:

– Các doanh nghiệp nhà nước đang hoạt động sản xuất và tiến hành hoạt động kinh doanh theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp;

– Các doanh nghiệp nhà nước đang hoạt động công ích theo đúng quy định của pháp luật về doanh nghiệp, trong đó cũng bao gồm các đơn vị và các tổ chức hoạt động nhưng chưa có quyết định trở thành doanh nghiệp nhà nước công ích;

– Các tổ chức và các đơn vị được phép hoạt động sản xuất và kinh doanh theo đúng quy định của pháp luật thuộc cơ quan hành chính, hoặc thuộc sự nghiệp, thuộc Đảng … tự trang trải về khả năng tài chính. Ngoài ra thì có thể thấy, Riêng đối với các doanh nghiệp nhà nước đang hoạt động công ích mà thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, hoặc hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, nguồn kinh phí chủ yếu suất phát từ ngân sách nhà nước thì sẽ được thực hiện theo những văn bản hướng dẫn riêng.

1.2. Một số nguyên tắc chung về xây dựng đơn giá tiền lương: 

Nhìn chung thì theo quy định của pháp luật hiện nay, nguyên tắc để tiến hành hoạt động xây dựng đơn giá tiền lương của các doanh nghiệp cần tuân thủ theo các quy định sau đây:

– Các sản phẩm và các dịch vụ của doanh nghiệp nhà nước sẽ đều cần phải có định mức lao động theo đúng quy định của pháp luật và đơn giá tiền lương phù hợp với thực tế. Nhìn chung thì đơn giá tiền lương này sẽ được xây dựng dựa trên cơ sở đó là định mức lao động trung bình tiên tiến cùng với các thông số tiền lương tối thiểu vùng do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã quy định trong các văn bản pháp luật có liên quan, nếu như có sự thay đổi về định mức lao động hoặc các thông số thì khi đó đơn giá tiền lương cũng sẽ thay đổi theo;

– Lương cứng và thu nhập của người lao động sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào khối lượng các dịch vụ và khối lượng các sản phẩm, hoàn toàn phụ thuộc vào năng suất và chất lượng của lao động kèm theo hiệu quả công việc mà họ thực hiện trên thực tế;

– Việc xây dựng đơn giá tiền lương sẽ cần phải dựa trên thu nhập của người lao động trên thực tế, ngoài ra thì cũng cần phải được thể hiện một cách đầy đủ trong sổ lương theo quy định của pháp luật;

– Quỹ khen thưởng và quỹ phúc lợi của các doanh nghiệp cũng cần phải được thực hiện theo đúng quy chế quản lý về tài chính và hạch toán kinh tế đối với các loại hình doanh nghiệp;

– Nhà nước xét trực tiếp tiến hành hoạt động quản lý về tiền lương và quản lý thu nhập thông qua hoạt động kiểm tra, giám sát vấn đề áp dụng đơn giá tiền lương theo đúng quy định của pháp luật, sử dụng quỹ tiền lương cùng với hệ thống định mức người lao động của các doanh nghiệp.

2. Thủ tục đăng ký đơn giá tiền lương:

Nhìn chung thì có thể thấy, hoạt động đăng ký đơn giá tiền lương sẽ trải qua một số giai đoạn cơ bản, cụ thể như sau:

Bước 1: Các chủ thể là doanh nghiệp được thành lập hợp pháp theo quy định của pháp luật, khi muốn làm thủ tục đăng ký đơn giá tiền lương thì cần phải tiến hành việc xây dựng đơn giá tại doanh nghiệp, quá trình xây dựng đơn giá tiền lương phải đảm bảo tính khách quan và minh bạch, cũng như phù hợp với nhu cầu của người lao động. Các chủ thể có nhu cầu đăng ký đơn giá tiền lương sẽ chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ để nộp đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nhìn chung thì một bộ hồ sơ để tiến hành thủ tục đăng ký đơn giá tiền lương sẽ bao gồm những giấy tờ cơ bản sau đây: 

– Công văn đề nghị đăng ký đơn giá;

– Bảng tính toán các chỉ tiêu trong quy trình xây dựng đơn giá.

Bước 2: Nộp hồ sơ đăng ký đơn giá tiền lương đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Trong trường hợp này được xác định là Sở Lao động thương binh và xã hội. Có nhiều cách thức nộp hồ sơ khác nhau, có thể nộp trực tiếp tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền thông qua bộ phận một cửa hoặc nộp thông qua đường bưu chính.

Bước 3: Sau khi nhận được bộ hồ sơ thì các chủ thể có thẩm quyền sẽ cần phải xem xét hồ sơ theo đúng quy định của pháp luật. Trường hợp doanh nghiệp xây dựng đơn giá mà đảm bảo các nguyên tắc theo quy định của pháp luật thì công chức phòng nghiệp vụ sẽ tiếp nhận hồ sơ và đưa giấy hẹn để các chủ thể đến nhận kết quả. Còn đối với trường hợp doanh nghiệp xây dựng đơn giá tiền lương mà không đảm bảo các nguyên tắc theo như phân tích ở trên thì công chức tiếp nhận hồ sơ sẽ hướng dẫn họ xây dựng lại theo đúng quy định của pháp luật.

Bước 4: Trong thời hạn luật định đó là 15 ngày kể từ ngày nhận được bộ hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, thì các chủ thể tiến hành hoạt động đăng ký đơn giá tiền lương sẽ đến cơ quan có thẩm quyền để nhận kết quả, đó là văn bản xác nhận đã hoàn thành thủ tục đăng ký đơn giá tiền lương.

3. Một số vai trò của hoạt động đăng ký đơn giá tiền lương: 

Hoạt động đăng lý đơn giá tiền lương đóng vai trò vô cùng quan trọng, bởi tiền lương là một phạm trù kinh tế phản ánh mặt phân phối của quan hệ sản xuất xã hội, do đó chế độ tiền lương hợp lý góp phần làm cho quan hệ sản xuất phù hợp với tính chất trình độ phát triển của lực lượng sản xuất. Ngược lại chế độ tiền lương không phù hợp sẽ triệt tiêu động lực của nền sản xuất xã hội. Vì vậy, hoạt động đăng lý đơn giá tiền lương có vai trò rất quan trọng trong công tác quản lý đời sống và chính trị xã hội. Nó thể hiện ở các vai trò sau:

Thứ nhất, hoạt động đăng lý đơn giá tiền lương phải đảm bảo vai trò khuyến khích vật chất đối với người lao động. Mục tiêu cơ bản của người lao động khi tham gia thị trường lao động là tiền lương. Họ muốn tăng tiền lương để thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao của bản thân. Tiền lương có vai trò như đòn bẩy kinh tế, kích thích người lao động ngày càng cống hiến nhiều hơn cho doanh nghiệp về cả số lượng và chất lượng lao động.

Thứ hai, hoạt động đăng lý đơn giá tiền lương có vai trò quản lý người lao động. Doanh nghiệp trả lương cho người lao động không chỉ bù đắp sức lao động đã hao phí mà còn thông qua tiền lương để kiểm tra, giám sát người lao động làm việc theo ý đồ của mình đảm bảo hiệu quả lao động. Trong nền kinh tế thị trường bất cứ doanh nghiệp nào cũng đều quan tâm đến lợi nhuận và mong muốn lợi nhuận ngày càng cao. Lợi nhuận sản xuất kinh doanh gắn chặt với việc trả lương cho người lao động. Để đạt được mục tiêu đó doanh nghiệp cần phải có phương pháp quản lý lao động để nâng cao chất lượng lao động nhằm tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm, giảm chi phí nhân công trên một sản phẩm. 

Thứ ba, hoạt động đăng lý đơn giá tiền lương đảm bảo vai trò điều phối người lao động. Tiền lương đóng vai trò quyết định trong việc ổn định và phát triển kinh tế. Vì vậy, với mức tiền lương thỏa đáng người lao động tự nhận công việc được giao dù bất cứ ở đâu, làm gì. Khi tiền lương được trả một cách hợp lý sẽ thu hút người lao động, sắp xếp điều phối các ngành, các vùng, các khâu trong quá trình sản xuất một cách hợp lý, có hiệu quả. Ngoài ra, tiền lương là một phần cơ bản nhất trong thu nhập của người lao động giúp họ và gia đình trang trải các chi tiêu, sinh hoạt, dịch vụ cần thiết. Trong nhiều trường hợp tiền lương kiếm được còn phản ánh địa vị của người lao động trong gia đình, trong tương quan với đồng nghiệp cũng như giá trị tương đối của họ đối với tổ chức và xã hội. Khả năng kiếm được tiền công cao hơn sẽ thúc đẩy họ ra sức học tập để nâng cao giá trị của họ từ đó đóng góp nhiều hơn cho doanh nghiệp mà họ làm việc. Không ngẫu nhiên mà tiền lương trở thành chỉ tiêu đầu tiên, quan trọng của người lao động khi quyết định làm việc cho một tổ chức nào đó. 

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết: 

– Văn bản hợp nhất 2092/VBHN-BLĐTBXH 2022 thí điểm quản lý lao động, tiền lương đối với công ty Nhà nước.