Lừa đảo tiền từ thiện có nghĩa là một tổ chức, cá nhân kêu gọi quyên góp với mục đích để cứu trợ nhân đạo, xóa đói giảm nghèo, chăm sóc sức khỏe,.. nhưng lại không sử dụng số tiền quyên góp đúng vớ mục đích kêu gọi. Vậy dấu hiệu của lừa đảo bằng thủ đoạn kêu gọi tiền từ thiện được thể hiện như thế nào?
Mục lục bài viết
1. Dấu hiệu của lừa đảo bằng thủ đoạn kêu gọi tiền từ thiện:
Lừa đảo tiền từ thiện có nghĩa là một tổ chức, cá nhân kêu gọi quyên góp với mục đích để cứu trợ nhân đạo, xóa đói giảm nghèo, chăm sóc sức khỏe, … nhưng lại không sử dụng số tiền quyên góp đúng với mục đích kêu gọi. Thời gian gần đây, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao thuộc Bộ Công an liên tiếp phát hiện một số đối tượng có hành vi tạo lập lên các trang mạng xã hội với danh nghĩa hoạt động từ thiện để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của những nhà hảo tâm. Số tiền các đối tượng đã chiếm đoạt lên đến hàng chục tỷ đồng. Đây là một thủ đoạn phạm tội rất đáng lên án và người dân cần nâng cao cảnh giác để tránh bị những đối tượng này lợi dụng, chiếm đoạt tài sản.
Theo đó, thủ đoạn mà các đối tượng sử dụng là: Tạo lập những trang mạng xã hội (chủ yếu trên Facebook), sau đó đăng tải những bài viết, tạo dựng các nội dung không có thật về một số hoàn cảnh đang gặp khó khăn, hoạn nạn cần được giúp đỡ; hoặc là giả mạo các trang mạng xã hội chuyên làm từ thiện được nhà nước cho phép, rồi đăng tải những bài viết kêu gọi cộng đồng mạng giúp đỡ. Tinh vi hơn là một số đối tượng còn sử dụng các bài báo viết về những hoàn cảnh khó khăn đã được đăng tải trên những phương tiện thông tin đại chúng để dẫn nguồn trên Fanpage Facebook, rồi xen cài vào số tài khoản ngân hàng tiếp nhận từ thiện do những đối tượng này tự tạo lập quản lý, để tiếp nhận nguồn tiền ủng hộ. Những bài viết được các đối tượng đăng tải trên các trang mạng xã hội đã thu hút được hàng chục nghìn người quan tâm theo dõi, gửi tiền ủng hộ từ 50.000 đồng đến 5.000.000 đồng, thậm chí là hơn. Tuy nhiên, sau khi tiếp nhận số tiền được những nhà hảo tâm chuyển đến, các đối tượng không bàn giao số tiền từ thiện cho các gia đình gặp hoàn cảnh khó khăn mà lại sử dụng hết vào mục đích cá nhân; hoặc chỉ chuyển một phần rất nhỏ để làm hình ảnh nhằm tiếp tục “kêu gọi từ thiện”.
Dấu hiệu của lừa đảo bằng thủ đoạn kêu gọi tiền từ thiện phải kể đến như:
– Số tài khoản quyên góp trong bài viết kêu gọi quyên góp tiền từ thiện là số tài khoản cá nhân. Nghị định 93/2021/NĐ-CP quy định người làm từ thiện không được sử dụng tài khoản cá nhân của mình hoặc của người khác để kêu gọi từ thiện mà phải mở tài khoản riêng tại ngân hàng thương mại theo mỗi cuộc vận động để tiếp nhận tiền từ thiện. Chính vì thế, các nhà hảo tâm nên tìm hiểu kỹ các thông tin trước khi chuyển khoản tiền từ thiện vào số tài khoản cá nhân đó.
– Thông tin của cá nhân/tổ chức kêu gọi tiền từ thiện và người được quyên góp không được rõ ràng, minh bạch.
– Các bài viết kêu gọi tiền từ thiện với nội dung giống nhau thường xuất hiện trên các trang, nhóm khác nhau (các trang, nhóm này không liên quan đến làm việc thiện nguyện)…
2. Nên làm gì để cảnh giác lừa đảo bằng thủ đoạn kêu gọi tiền từ thiện:
Trước khi các nhà hảo tâm quyên góp tiền từ thiện, cần nêu cao cảnh giác, xác minh kỹ các thông tin trước khi quyết định ủng hộ, giúp đỡ, tránh bị lừa đảo. Người chuyển tiền từ thiện nên thận trọng tìm hiểu, kiểm chứng kỹ những thông tin đăng tải kêu gọi ủng hộ từ thiện trên các trang mạng xã hội; yêu cầu người kêu gọi từ thiện công khai, minh bạch thông tin về người cần giúp đỡ hoặc liên hệ với chính quyền địa phương hoặc bệnh viện nơi họ điều trị để kiểm chứng thông tin. Ngoài ra, người đóng góp từ thiện có quyền yêu cầu người kêu gọi từ thiện mà mình đã chuyển tiền từ thiện sao kê, minh bạch, làm rõ các thông tin liên quan. Nếu như người kêu gọi nhận tiền từ thiện không làm được nghĩa là đã vi phạm
Để tránh bị kẻ xấu lợi dụng lòng tin để trục lợi, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản thông qua việc kêu gọi từ thiện, những nhà hảo tâm nên lựa chọn các quỹ, chương trình từ thiện do Nhà nước, do đoàn thể, quỹ xã hội, quỹ từ thiện được cơ quan có thẩm quyền đã cấp phép đứng ra tổ chức. Trường hợp mà có nghi ngờ về hoạt động lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, cần báo cho cơ quan Công an để kịp thời xử lý.
3. Hình phạt đối với người có hành vi kêu gọi tiền từ thiện để lừa đảo:
Người nào có hành vi kêu gọi tiền từ thiện để lừa đảo sẽ phải đối diện với một trong các hình phạt sau:
3.1. Phạt cải tạo không giam giữ:
Căn cứ khoản 1 Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bổ sung 2017 thì người nào có hành vi kêu gọi tiền từ thiện để lừa đảo nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc kêu gọi tiền từ thiện để lừa đảo nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm:
+ Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
+ Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
+ Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
+ Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ
3.2. Phạt tù:
Người nào có hành vi kêu gọi tiền từ thiện để lừa đảo sẽ phải đối diện với hình phạt tù có thời hạn hoặc tù chung thân, cụ thể:
– Tù có thời hạn: Tù có thời hạn là buộc người bị kết án (hành vi kêu gọi tiền từ thiện để lừa đảo) phải chấp hành hình phạt tại cơ sở giam giữ trong một thời hạn nhất định. Người có hành vi kêu gọi tiền từ thiện để lừa đảo sẽ phải chấp hành hình phạt tù với số năm tù như sau:
+ Phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm: người nào có hành vi kêu gọi tiền từ thiện để lừa đảo nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc kêu gọi tiền từ thiện để lừa đảo nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
++ Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
++ Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
++ Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
++ Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ
+ Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm: người nào có hành vi kêu gọi tiền từ thiện để lừa đảo thuộc một trong các trường hợp sau đây:
++ Có tổ chức;
++ Có tính chất chuyên nghiệp;
++ Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
++ Tái phạm nguy hiểm;
++ Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
++ Dùng thủ đoạn xảo quyệt.
+ Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm: người nào có hành vi kêu gọi tiền từ thiện để lừa đảo thuộc một trong các trường hợp sau đây:
++ Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
++ Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.
+ Phạt tù từ 12 năm đến 20 năm: người nào có hành vi kêu gọi tiền từ thiện để lừa đảo thuộc một trong các trường hợp sau đây:
++ Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
++ Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
– Tù chung thân: Tù chung thân là hình phạt tù không thời hạn được áp dụng đối với người phạm tội (có hành kêu gọi tiền từ thiện để lừa đảo) đặc biệt nghiêm trọng, nhưng chưa đến mức bị xử phạt tử hình. Người nào có hành vi kêu gọi tiền từ thiện để lừa đảo thuộc một trong các trường hợp sau đây có thể sẽ bị tuyên hình phạt tù chung thân:
+ Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
+ Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
3.3. Hình phạt bổ sung:
Người nào có hành vi kêu gọi tiền từ thiện để lừa đảo sẽ có thể bị áp dụng một hoặc một số các hình phạt bổ sung sau:
– Phạt tiền: phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.
– Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
– Tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bổ sung 2017;
– Nghị định 93/2021/NĐ-CP về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo.
