Đất trong hành lang đường giao thông là phần đất thuộc dải đất dọc hai bên đất của đường bộ, tính từ mép ngoài đất của đường bộ ra đến hai bên để bảo đảm an toàn giao thông đường bộ. Vậy đất trong hành lang đường giao thông được cấp sổ đỏ không?
Mục lục bài viết
1. Đất trong hành lang đường giao thông được cấp sổ đỏ không?
Đất trong hành lang đường giao thông hay còn được gọi là đất trong hành lang an toàn đường bộ, đây là phần đất thuộc dải đất dọc hai bên đất của đường bộ, tính từ mép ngoài đất của đường bộ ra đến hai bên để bảo đảm an toàn giao thông đường bộ.
Tại khoản 3 Điều 157 Luật Đất đai 2013 quy định nguyên tắc chung sử dụng đất thuộc hành lang đường giao thông là:
– Việc sử dụng đất phải đảm bảo không ảnh hưởng đến việc khai thác, sử dụng công trình;
– Người đang sử dụng đất trong hành lang đường giao thông được tiếp tục sử dụng đất cho đến khi có thông báo/quyết định thu hồi;
– Nếu trong quá trình sử dụng mà người sử dụng đất gây ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn các công trình thì chủ công trình, người sử dụng đất phải thực hiện các biện pháp khắc phục. Nếu không khắc phục được thì bị Nhà nước thu hồi đất theo quy định.
Pháp luật nước ta vẫn cho phép cấp sổ đỏ cho diện tích đất nằm trong hành lang an toàn giao thông đường bộ nếu như thỏa mãn các điều kiện về thời điểm sử dụng, quá trình sử dụng. Cụ thể như sau:
1.1. Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất hành lang đường giao thông có vi phạm pháp luật đất đai trước ngày 01 tháng 7 năm 2014:
Tại Điều 22
Như vậy, đối với hộ gia đình, cá nhân chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nay có yêu cầu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhưng phần đất có yêu cầu cấp giấy chứng nhận có nguồn gốc do hộ gia đình, cá nhân đó lấn, chiếm hành lang đường giao thông sau khi nhà nước đã công bố, cắm mốc hành lang bảo vệ thì sẽ không được nhà nước cấp sổ đỏ.
Tuy nhiên, tại Điều này cũng quy định trường hợp đã có điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt mà nay diện tích đất lấn, chiếm không còn thuộc vào hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng; không thuộc chỉ giới xây dựng đường giao thông thì những người đang sử dụng đất được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
Theo đó, mặc dù đất lấn chiếm hành lang đường giao thông sau khi nhà nước đã công bố, cắm mốc hành lang bảo vệ sẽ không được cấp sổ đỏ, nhưng tại thời điểm cá nhân, hộ gia đình đang sử dụng đất lấn chiếm hành lang đường giao thông yêu cầu cấp sổ mà tỉnh có đất đã được phê duyệt điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng và sự điều chỉnh đó dẫn đến diện tích đất lấn, chiếm không còn thuộc hành lang đường giao thông thì sẽ được nhà nước xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Nếu hộ gia đình, cá nhân được cấp sổ đỏ trong trường hợp này thì phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
Tại Điều 12 Luật Đất đai 2013 có quy định một trong những hành vi bị nghiêm cấm trong việc sử dụng đất đó chính là cấm lấn, chiếm đất đai. Luật Đất đai 2013 có hiệu lực từ ngày 01/07/2014, vì thế hộ gia đình, cá nhân nào sử dụng đất có từ việc lấn, chiếm hành lang đường giao thông từ ngày 01/07/2014 sẽ không được cấp sổ và bị nhà nước thu hồi lại đất để trả lại cho công trình, đồng thời người sử dụng đất lấn, chiếm hành lang đường giao thông kể từ thời điểm này sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
1.2. Đất được sử dụng trước khi hành lang đường giao thông được công bố:
Tại khoản 3 Điều 157 Luật Đất đai 2013 có quy định người đang sử dụng đất được pháp luật thừa nhận mà đất đó đang nằm trong hành lang bảo vệ an toàn công trình thì được tiếp tục sử dụng đất theo đúng mục đích đã được nhà nước xác định và không được gây cản trở cho việc bảo vệ an toàn công trình. Thêm nữa, tại điểm c khoản 4 Điều 56 của Nghị định 43/2014/NĐ-CP có quy định đất trong hành lang an toàn công trình sẽ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với những trường hợp có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật Đất đai 2013, trừ trường hợp đã có thông báo thu hồi đất hoặc quyết định thu hồi đất.
Như vậy, người đang sử dụng đất mà đất đó có nguồn gốc không phải là do lấn, chiếm hành lang đường giao thông; đất được sử dụng trước khi hành lang đường giao thông được công bố (sau khi cắm mốc thì phần đất đó thuộc hành lang đường giao thông), nay có yêu cầu cấp sổ đỏ đối với phần đất trong hành lang đường giao thông thì vẫn được cấp sổ nếu có đủ điều kiện được cấp sổ theo quy định của pháp luật về đất đai.
Tuy nhiên, nếu như phần đất trong hành lang đường giao thông đó đã có thông báo thu hồi đất hoặc quyết định thu hồi đất thì người sử dụng đất có yêu cầu cấp sổ đỏ đối với phần diện tích đất đó sẽ không được nhà nước cấp sổ.
Khi được nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với phần đất trong hành lang đường giao thông thì người được cấp sổ phải sử dụng đất theo đúng mục đích đã được xác định và phải tuân theo các quy định về bảo vệ an toàn công trình.
2. Có được nhận chuyển nhượng đất thuộc hành lang đường giao thông:
Căn cứ Khoản 1 Điều 188
– Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
– Đất không có tranh chấp;
– Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;
– Trong thời hạn sử dụng đất.
Theo quy định đã nêu trên, đất đang trong thời hạn sử dụng, không có tranh chấp, đất không bị kê biên để đảm bảo thi hành án và đã có Giấy chứng nhận quyền sử đất thì hoàn toàn được thực hiện các quyền của người sử dụng đất bao gồm có quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất.
Như vậy, pháp luật không hạn chế về quyền chuyển nhượng của người sử dụng đất khi trên sổ đỏ có phần đất trong hành lang đường giao thông.
3. Thu hồi đất trong hành lang đường giao thông có được đền bù:
Đối với phần đất trong hành lang đường giao thông có được do lấn, chiếm hành lang đường giao thông, khi bị Nhà nước thu hồi sẽ không được đền bù. Còn đối với đất trong hành lang đường giao thông được sử dụng đúng theo quy định của pháp luật, bị thu hồi trong những trường hợp sau:
– Sử dụng đất có ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn công trình;
– Hoạt động của công trình có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sức khỏe của người sử dụng đất;
– Việc sử dụng đất gây ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn công trình thì chủ công trình và người sử dụng đất phải có những biện pháp khắc phục; nếu không khắc phục được thì nhà nước thu hồi đất.
Tại khoản 4 Điều 56 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định người sử dụng đất trong hành lang đường giao thông đúng theo quy định của pháp luật, khi bị thu hồi đất do hai trường hợp vừa nêu thì được bồi thường, hỗ trợ đối với đất và tài sản gắn liền với đất, tái định cư theo quy định của pháp luật.
Điều 94 Luật Đất đai quy định khi Nhà nước xây dựng các công trình công cộng, quốc phòng, an ninh có hành lang bảo vệ an toàn mà không tiến hành thu hồi đất nằm trong phạm vi hành lang an toàn thì người sử dụng đất sẽ được bồi thường thiệt hại do hạn chế khả năng sử dụng đất, thiệt hại những tài sản gắn liền với đất theo quy định của Chính phủ. Như vậy, kể cả trong trường hợp đất nằm trong hành lang đường giao thông không bị thu hồi nhưng đất trong hành lang đường giao thông bị hạn chế khả năng sử dụng, có thiệt hại tài sản gắn liền với đất thì chủ sử dụng đất trong hành lang đường giao thông được bồi thường thiệt hại.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Luật Đất đai 2013;
– Nghị định 43/2014/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Đất đai.
