Bên cạnh hoạt động mua bán hàng hóa thì với nhu cầu sử dụng hàng hóa nhưng đối với một sô trường hợp đặc biệt, người ta có thể sử dụng phương thức thuê hàng hóa. Theo đó thì bên có hàng hóa cho người có nhu cầu thuê hàng hóa để thu lợi từ việc cho thuê. Vậy Cho thuê hàng hoá là gì?
Mục lục bài viết
1. Cho thuê hàng hóa là gì, quyền và nghĩa vụ của các bên?
Cho thuê hàng hoá được quy định tại Điều 269 Luật Thương mại 2005. Theo đó thì cho thuê hàng hoá được hiểu là hoạt động thương mại, theo đó một bên chuyển quyền chiếm hữu và sử dụng hàng hoá tức bên cho thuê cho bên khác tức bên thuê tiến hành cho thuê hàng hóa của mình trong một thời hạn nhất định để nhận tiền cho thuê.
Quyền và nghĩa vụ của bên cho thuê được quy định tại Điều 270 Luật Thương mại 2005. Theo đó nếu bên cho thuê hàng hóa và bên thuê hàng không có thỏa thuận gì khác khi tiến hành thuê hàng hóa thì bên cho thuê có các quyền và nghĩa vụ sau đây:
– Về nghĩa vụ giao hàng hóa: Bên cho thuê hàng hóa có nghĩa vụ phải giao hàng hoá cho thuê theo đúng hợp đồng cho thuê với bên thuê, việc giao hàng đúng này bao gồm giao đúng hàng hóa, đúng thời điểm, đúng địa điểm mà hai bên đã thỏa thuận với nhau khi thuê hàng hóa.
– Về nghĩa vụ bảo đảm quyền cho bên thuê hàng hóa sau khi phát sinh hợp đồng cho thuê: Bên cho thuê hàng hóa có nghĩa vụ bảo đảm cho bên thuê được hưởng các quyền phát sinh khi thuê hàng hóa như quyền chiếm hữu và sử dụng hàng hoá cho thuê không bị tranh chấp bởi bên thứ ba liên quan trong thời gian thuê. Trường hợp có tranh chấp phát sinh xảy ra do bên cho thuê thì bên cho thuê sẽ phải chịu trách nhiệm đối với bên thuê, đền bù thiệt hại nếu có.
– Về nghĩa vụ bảo đảm mục đích sử dụng của hàng hóa cho thuê:
Để đảm bảo các nghĩa vụ cho bên thuê hành hóa thì pháp luật đã quy định cụ thể về bên cho thuê hàng hóa có nghĩa vụ bảo đảm hàng hoá cho thuê phù hợp với mục đích sử dụng của bên thuê theo thoả thuận của các bên, tính năng của hàng hóa đối với mục đích của bên thuê không thay đổi.
– Bên cho thuê hàng hóa có có nghĩa vụ bảo dưỡng và sửa chữa hàng hóa cho thuê trong thời hạn hợp lý, đảm bảo cho chất lượng hàng hóa và tính năng hàng hóa không bị hao mòn, ảnh hưởng đến quyền của người thuê hàng hóa. Trường hợp việc sửa chữa và bảo dưỡng hàng hóa cho thuê trong quá trình cho thuê gây phương hại đến việc sử dụng hàng hóa đó của bên thuê thì bên cho thuê phải có trách nhiệm giảm giá thuê hoặc kéo dài thời hạn cho thuê tương ứng với thời gian bảo dưỡng, sửa chữa.
Quyền và nghĩa vụ của bên thuê được quy định tại Điều 271 Luật Thương mại 2005. Theo đó nếu bên cho thuê hàng hóa và bên thuê hàng không có thỏa thuận gì khác khi tiến hành thuê hàng hóa thì bên thuê có các quyền và nghĩa vụ sau đây:
– Bên thuê hàng hóa khi tiến hành thuê hàng hóa sẽ có các quyền phát sinh từ hàng hóa, cụ thể bên thuê sẽ được hưởng quyền hiếm hữu và sử dụng hàng hoá cho thuê theo hợp đồng cho thuê và theo quy định của pháp luật.
Trong trường hợp khi bên thuê hàng hóa và bên cho thuê không có thỏa thuận cụ thể về cách thức sử dụng hàng hóa cho thuê thì theo quy định của pháp luật mà hàng hóa cho thuê phải được sử dụng theo cách thức phù hợp với tính chất của hàng hóa đó, việc sử dụng hàng hóa không được vượt quá tính năng của hàng hóa theo quy định.
– Bên thuê hàng hóa có nghĩa vụ giữ gìn và bảo quản hàng hoá cho thuê trong thời hạn thuê và trả lại hàng hoá đó cho bên cho thuê khi hết thời hạn, đảm bảo sau khi hết thời hạn cho thuê thì hàng hóa không bị hỏng hóc, ảnh hưởng đến tính năng, trả hàng hóa đúng thời hạn.
– Bên thuê hàng hóa có quyền yêu cầu bên cho thuê thực hiện việc bảo dưỡng, sửa chữa hàng hóa nếu nhận thấy hàng hóa có dấu hiệu hỏng hóc, ảnh hưởng đến tính năng hàng hóa; nếu bên cho thuê không thực hiện nghĩa vụ này trong một thời hạn hợp lý thì bên thuê có thể tiến hành bảo dưỡng, sửa chữa hàng hóa cho thuê và bên cho thuê phải chịu các chi phí hợp lý của việc bảo dưỡng, sửa chữa đó.
Như vậy, qua phân tích ở trên có thể thấy hàng hóa là một đối tượng cho thuê, khi bên cho thuê hàng hóa có hàng hóa và bên thuê hàng hóa muốn sử dụng hàng hóa vì mục đích của bên, hai bên đáp ứng cung-ứng có thể tiến hành việc thỏa thuận cho thuê hàng hóa. Việc cho thuê hàng hóa được hai bên thỏa thuận với nhau các điều khoản liên quan, dựa trên cơ sở tôn trọng pháp luật. Sau khi tiến hành cho thuê, thuê hàng hóa thì mỗi bên có các quyền và nghĩa vụ phát sinh trong quá trình này, việc thực hiện nghĩa vụ của bên này sẽ đáp ứng quyền cho bên kia và ngược lại.
2. Các quy định khác trong quá trình cho thuê hàng hóa:
Quá trình cho thuê hàng hóa không tránh khỏi việc hàng hóa sẽ bị xuống cấp, hỏng hóc hay cả tình trạng các bên muốn sửa chữa, thay đổi tình trạng ban đầu của hàng hóa cho thuê, điều này cũng đã được quy định tại Điều 272 Luật Thương mại 2005.
– Theo quy định tại điều luật này thì bên thuê không được sửa chữa, thay đổi tình trạng ban đầu của hàng hóa trong quá trình thuê hàng hóa cho thuê nếu không được bên cho thuê chấp thuận dù việc thay đổi này làm cho hàng hóa tốt hơn hay để phù hợp với mục đích sử dụng của mình.
– Trường hợp bên thuê thực hiện việc sửa chữa, thay đổi tình trạng ban đầu của hàng hóa cho thuê mà không có sự chấp thuận của bên cho thuê: nếu trường hợp này xảy ra thì bên cho thuê có quyền yêu cầu bên thuê khôi phục lại tình trạng ban đầu của hàng hóa cho thuê, trường hợp không thể hồi phục lại tình trạng ban đầu thì phải bồi thường hoặc đền bù, hoặc yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Trách nhiệm đối với tổn thất trong thời hạn thuê được quy định tại Điều 273 Luật Thương mại 2005 như sau:
– Trong quá trình cho thuê hàng hóa, nếu bên thuê và bên cho thuê không có thỏa thuận nào khác thì bên cho thuê phải chịu tổn thất đối với hàng hóa cho thuê trong thời hạn thuê nếu bên thuê không có lỗi gây ra tổn thất đó, người cho thuê không có quyền yêu cầu bên thuê đền bù thiệt hại trong trường hợp này. Sau đó bên cho thuê có trách nhiệm sửa chữa hàng hóa cho thuê do hàng hóa bị tổn thất này trong thời hạn hợp lý để bảo đảm mục đích sử dụng của bên thuê.
3. Trách nhiệm đối với khiếm khuyết của hàng hóa cho thuê:
Trách nhiệm đối với khiếm khuyết của hàng hóa cho thuê được quy định tại Điều 290 Luật Thương mại 2005 như sau:
– Trong thời hạn thuê, bên cho thuê phải chịu trách nhiệm về bất kỳ khiếm khuyết nào của hàng hoá cho thuê đã có vào thời điểm hàng hóa được giao cho bên thuê, trừ trường hợp sau:
+ Khi hàng hóa cho thuê đã có khiếm khuyết trước thời điểm giao kết hợp đồng mà bên thuê biết về những khiếm khuyết này và không có ý kiến gì về những khiếm khuyết này thì bên cho thuê sẽ không chịu trách nhiệm về vấn đề này.
+ Khiếm khuyết của hàng hoá được phát hiện sau khi bên thuê chấp nhận hàng hoá cho thuê mà các bên có các căn cứ cho rằng khiếm khuyết đó có thể được bên thuê phát hiện nếu thực hiện việc kiểm tra một cách hợp lý trước khi chấp nhận hàng hóa nhưng do bên thuê không kiểm tra nên khi xuất hiện các tình huống phát sinh bên cho thuê sẽ không chịu trách nhiệm.
Cho thuê lại được quy định tại Điều 281 Luật Thương mại 2005 như sau:
– Trong quá trình cho thuê hàng hóa, bên thuê chỉ được cho thuê lại hàng hoá khi có sự chấp thuận của bên cho thuê, trường hợp bên thuê tự ý cho thuê lại hàng hóa cho thuê mà không có sự chấp thuận của bên cho thuê thì bên cho thuê có quyền hủy hợp đồng cho thuê đang thực hiện và yêu cầu người thuê lại phải có trách nhiệm trả lại ngay hàng hóa cho bên cho thuê.
Nếu người thuê hàng hóa cho thuê hàng hóa được sự đồng ý của bên cho thuê thì bên thuê phải chịu trách nhiệm về hàng hóa cho thuê lại trừ trường hợp có thỏa thuận khác với bên cho thuê.
Trong trường hợp bên thuê hàng hóa và bên cho thuê hàng hóa không có thỏa thuận khác thì mọi lợi ích phát sinh từ hàng hóa cho thuê trong thời hạn thuê thuộc về bên thuê và bên cho thuê không có quyền đòi hỏi lợi ích phát sinh này. Mọi thay đổi về quyền sở hữu đối với hàng hóa cho thuê không ảnh hưởng đến hiệu lực của hợp đồng cho thuê.
Các văn bản pháp luật có liên quan đến bài viết: Luật Thương mại 2005;
