Cảm nhận về bài ca dao Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng

1. Dàn ý bài cảm nhận về bài ca dao Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng:

1.1. Mở bài:

– Giới thiệu vấn đề: Cảm nhận về bài ca dao Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng.

1.2. Thân bài:

– Đưa ra khái niệm về ca dao cũng như vị trí của những câu ca dao trong nền văn học Việt Nam.

– Nêu và phân tích nội dung của câu ca dao: Vẻ đẹp cũng như thân phận của người con gái thôn quê với nhiều đức tính tốt đẹp. 

– Phân tích giá trị nghệ thuật. 

1.3. Kết bài:

– Liên hệ cảm nhận của bản thân về bài ca dao Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng

2. Cảm nhận về bài ca dao Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng hay nhất:

Bài ca dao “Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng” không chỉ là lời ca giản dị về quê hương mà còn ẩn chứa trong đó bao nhiêu cảm xúc về con người và cuộc sống, đặc biệt là hình ảnh người phụ nữ. Chủ đề về quê hương, đất nước, con người từ lâu đã trở thành một nguồn cảm hứng vô tận cho các nhà thơ, nhà văn. Trong dòng chảy ấy, ca dao đã đóng vai trò như những viên ngọc quý, vừa ghi lại vẻ đẹp mộc mạc của làng quê, vừa chuyên chở những nỗi niềm sâu kín, được lưu truyền qua bao thế hệ. 

Mở đầu bài ca dao, hình ảnh cánh đồng mênh mông hiện ra như một bức tranh thiên nhiên kỳ vĩ:

“Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng, mênh mông bát ngát  

Đứng bên tê đồng, ngó bên ni đồng, cũng bát ngát mênh mông.”

Hai câu thơ lặp lại, tưởng chừng đơn giản nhưng chứa đựng một sự sâu sắc vô cùng. Sự lặp lại không chỉ tạo nên nhịp điệu nhẹ nhàng mà còn nhấn mạnh vẻ đẹp rộng lớn của cánh đồng, nơi thiên nhiên bao la trải dài vô tận. Không gian ấy là một bức tranh đầy chất thơ, phản ánh tình yêu quê hương nồng nàn của người dân miền Trung. Đồng thời, sự đối lập giữa “ni” và “tê” lại như một phép ẩn dụ, tạo nên sự liên kết vô hình giữa không gian và con người. Hình ảnh người thôn nữ lặng lẽ hiện ra qua những khoảng đồng xa rộng ấy, làm cho bức tranh thiên nhiên càng thêm thơ mộng, mà vẫn gần gũi.

Đến hai câu cuối, hình ảnh người con gái miền thôn quê trở nên rõ nét hơn, cùng với những suy tư về số phận:

“Thân em như chén lúa đòng đòng  

Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai.”

Cô thôn nữ được so sánh với “chén lúa đòng đòng” – một hình ảnh vừa bình dị, vừa tượng trưng cho sự trổ bông, sự nảy nở đầy sức sống của tuổi trẻ. Ở đây, sự ví von không chỉ đơn thuần là nói về vẻ đẹp bên ngoài, mà còn gợi lên sức sống căng tràn của người con gái ở tuổi xuân thì. Tuy nhiên, hình ảnh “phất phơ” dưới nắng sớm lại khiến ta liên tưởng đến một sự mong manh, bấp bênh trong cuộc sống. Người con gái dù đẹp đẽ, tươi tắn như bông lúa, nhưng dường như cuộc đời của cô lại như những cánh lúa phất phơ trong gió, không biết rồi sẽ đi về đâu.

Sự xuất hiện của cụm từ “Thân em” đã khơi dậy cảm giác về những nỗi niềm sâu kín, thường gắn với số phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Người con gái, dẫu có đẹp đến đâu, vẫn không thể tránh khỏi những lo toan, băn khoăn về cuộc đời mình. Điều này cũng từng xuất hiện trong nhiều bài ca dao khác, nơi người phụ nữ luôn bị so sánh với những hình ảnh thiên nhiên, mềm mại và đẹp đẽ nhưng số phận lại chịu nhiều thiệt thòi:

“Thân em vừa trắng lại vừa tròn  

Bảy nổi ba chìm với nước non…”

Hay:

“Thân em làm lẽ chẳng nề  

Có như chính thất, ngồi lê giữa đường.”

Qua những câu ca dao ấy, hình ảnh người phụ nữ hiện lên đẹp đẽ nhưng cũng đầy đau thương, như chính những bông lúa đẹp nhất, thơm ngát nhất nhưng lại phải đối diện với sự bất định của cuộc đời.

Tóm lại, bài ca dao “Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng” không chỉ đơn thuần là bức tranh về quê hương mộc mạc mà còn chứa đựng một triết lý sâu sắc về cuộc đời, đặc biệt là số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Qua những hình ảnh thơ mộng ấy, chúng ta không chỉ thấy được vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn cảm nhận được nỗi niềm thầm kín của người thôn nữ – một nỗi niềm băn khoăn về thân phận và tương lai của mình. Câu ca dao nhẹ nhàng mà đượm buồn ấy đã khắc sâu vào tâm hồn người đọc, làm ta không thể không thương cảm cho những phận người yếu đuối, chịu nhiều thiệt thòi trong xã hội cũ, đồng thời trân trọng vẻ đẹp bình dị của quê hương và con người Việt Nam.

3. Cảm nhận về bài ca dao Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng ấn tượng nhất:

Bài ca dao “Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng” là một khúc nhạc trữ tình đầy cảm xúc, chứa đựng niềm tự hào và tình yêu tha thiết của người thôn nữ đối với mảnh đất thân thuộc. Bài ca dao mang trong mình sự mộc mạc, gần gũi của ngôn ngữ địa phương miền Trung, nhưng ẩn chứa trong đó là những suy tư sâu lắng về thân phận, cuộc sống và vẻ đẹp của người con gái nơi làng quê.

Mở đầu bài ca dao, hai câu thơ đầu đã vẽ nên một không gian mênh mông, bát ngát, trải dài vô tận của cánh đồng quê. Nhìn từ bên ni đồng sang bên tê đồng, hay ngược lại, đều thấy sự bao la, rộng lớn của cánh đồng. Sự lặp lại của cấu trúc câu, kết hợp với các từ ngữ miêu tả như “mênh mông”, “bát ngát” không chỉ nhấn mạnh sự vô tận của không gian mà còn tạo nên một nhịp điệu đều đặn, nhẹ nhàng như bước chân của người thôn nữ dạo quanh cánh đồng quê. Chính cái sự lặp lại ấy càng làm nổi bật hơn sự rộng lớn của không gian, và đồng thời cũng gợi lên hình ảnh một người đang thong thả nhìn ngắm cảnh vật quanh mình, thấm đẫm trong vẻ đẹp bình dị của quê hương.

“Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng, mênh mông bát ngát  

Đứng bên tê đồng, ngó bên ni đồng, cũng bát ngát mênh mông”

Cảnh vật hiện lên qua những câu ca dao này là sự hòa quyện tuyệt đẹp của tự nhiên và con người. Đứng giữa cánh đồng bát ngát, người thôn nữ như đang chìm đắm trong cái mênh mông ấy. Nhưng không chỉ có cảnh, mà qua những câu từ giản dị, người đọc cũng nhận ra được một tâm hồn đẹp, trong trẻo và bình dị của người con gái làng quê. Từ “ngó” trong câu ca dao không đơn thuần là hành động nhìn, mà còn ẩn chứa một sự ngắm nghía, một sự quan sát kỹ càng và trân trọng từng góc nhỏ của cảnh vật quê hương. Người con gái ấy không chỉ đứng nhìn, mà còn đắm mình trong vẻ đẹp của đồng lúa, như thể đang tìm kiếm và cảm nhận một điều gì đó sâu xa hơn.

Hình ảnh cô thôn nữ dần hiện ra rõ nét hơn qua hai câu sau. Cô được ví von với “chén lúa đòng đòng” – một hình ảnh vừa mộc mạc, vừa tràn đầy sức sống. Cô gái như bông lúa non, đang trong thời kỳ trổ bông, căng tràn nhựa sống, tươi mới và đầy hy vọng. Cái hình ảnh “phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai” càng làm tăng thêm vẻ đẹp thanh thoát, nhẹ nhàng của cô gái. Trong làn gió nhẹ, dưới ánh nắng buổi sáng, người thôn nữ như đang hòa mình vào thiên nhiên, trở thành một phần của cánh đồng mênh mông ấy.

“Thân em như chén lúa đòng đòng  

Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai”

Hình ảnh người con gái trong bài ca dao mang một vẻ đẹp bình dị, nhưng đồng thời cũng toát lên sự trong trẻo và duyên dáng. So sánh “thân em” với “chén lúa đòng đòng” không chỉ gợi lên hình ảnh của sự non trẻ, tràn đầy sức sống, mà còn thể hiện sự mong manh và lo lắng của người con gái về số phận của mình. Trong xã hội xưa, thân phận của người phụ nữ thường được ví von với những hình ảnh nhỏ bé, yếu đuối, như “thân em” trong những câu ca dao quen thuộc:

“Thân em như trái bần trôi,  

Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu.”

Ở đây, người con gái dù phơi phới sức xuân nhưng cũng mang trong mình nỗi niềm lo âu, băn khoăn về cuộc đời phía trước. Dù đứng giữa cánh đồng mênh mông, dưới ánh nắng ban mai rực rỡ, cô vẫn cảm nhận được sự phất phơ của số phận – như bông lúa đong đưa trước làn gió, không biết rồi sẽ ra sao, đi về đâu.

Tóm lại, bài ca dao “Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng” không chỉ là một bức tranh quê bình dị mà còn là tiếng lòng của người thôn nữ trước cảnh đẹp của thiên nhiên và trước những suy tư về cuộc đời mình. Qua đó, người đọc cảm nhận được một tình yêu quê hương sâu đậm, cùng với sự thấu hiểu và đồng cảm với những lo lắng, băn khoăn của người con gái trong xã hội cũ. Bài ca dao nhẹ nhàng, sâu lắng nhưng ẩn chứa những giá trị nhân văn cao cả, vừa ngợi ca vẻ đẹp của quê hương, vừa bày tỏ nỗi niềm thương cảm cho thân phận những người phụ nữ chịu nhiều thiệt thòi trong xã hội xưa.