Cách xác định mức độ khuyết tật nhẹ, nặng, đặc biệt nặng

1. Khái quát về khái niệm người khuyết tật, các dạng khuyết tật:

– Người khuyết tật là người bị khiếm khuyết một hoặc nhiều bộ phận cơ thể hoặc bị suy giảm chức năng được biểu hiện dưới dạng tật khiến cho lao động, sinh hoạt, học tập gặp khó khăn.

– Các dạng khuyết tật theo quy định của pháp luật bao gồm: Khuyết tật vận động; Khuyết tật nghe, nói;  Khuyết tật nhìn; Khuyết tật thần kinh, tâm thần; Khuyết tật trí tuệ; Khuyết tật khác.

+ Khuyết tật vận động là tình trạng người bệnh giảm hoặc mất chức năng cử động đầu, cổ, chân, tay, thân mình dẫn đến hạn chế trong vận động, di chuyển.

+ Khuyết tật nghe, nói là tình trạng người bệnh giảm hoặc mất chức năng nghe, nói hoặc cả nghe và nói, phát âm thành tiếng và cấu rõ ràng dẫn đến hạn chế trong giao tiếp, trao đổi thông tin bằng lời nói.

+ Khuyết tật nhìn là tình trạng người bệnh giảm hoặc mất khả năng nhìn và cảm nhận ánh sáng, màu sắc, hình ảnh, sự vật trong điều kiện ánh sáng và môi trường bình thường.

+ Khuyết tật thần kinh, tâm thần là tình trạng người bệnh rối loạn tri giác, trí nhớ, cảm xúc, kiểm soát hành vi, suy nghĩ và có biểu hiện với những lời nói, hành động bất thường

+ Khuyết tật trí tuệ là tình trạng người bệnh giảm hoặc mất khả năng nhận thức, tư duy biểu hiện bằng việc chậm hoặc không thể suy nghĩ, phân tích về sự vật, hiện tượng, giải quyết sự việc.

+ Khuyết tật khác là tình trạng người bệnh giảm hoặc mất những chức năng cơ thể khiến cho hoạt động lao động, sinh hoạt, học tập gặp khó khăn mà không thuộc các trường hợp được quy định ở trên.

– Người bị khuyết tật là các cá nhân bị hạn chế một số khả năng trong quá trình sinh sống, vận động. So với các cá nhân khác, các đối tượng này được xét vào dạng kém may mắn, thiệt thòi. Họ bị hạn chế các kỹ năng, khả năng vận động, sinh hoạt của một người bình thường. Thậm chí, trong một số trường hợp, hoạt động sống của họ còn chịu sự chi phối, phụ thuộc hoàn toàn vào người khác.

2. Cách xác định mức độ khuyết tật nhẹ, nặng, đặc biệt nặng:

2.1. Các mức độ khuyết tật:

Theo nội dung phân tích ở trên, khuyết tật được chia làm nhiều dạng khuyết tật khác nhau. Ở mỗi dạng khuyết tật, sẽ có các mức độ, cụ thể, đó là: Khuyết tật nhẹ, khuyết tật nặng, khuyết tật đặc biệt nặng.

Việc xác định mức độ khuyết tật nhẹ, nặng, đặc biệt nặng được quy định cụ thể như sau:

– Người khuyết tật nặng là những người do khuyết tật dẫn đến mất một phần hoặc suy giảm chức năng, không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được một số hoạt động đi lại, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân và những việc khác phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hàng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc. Đây là những chủ thể không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được một số hoạt động cá nhân, luôn cần có sự theo dõi, trợ giúp, chăm sóc của chủ thể khác.

– Người khuyết tật đặc biệt nặng là những người do khuyết tật dẫn đến mất hoàn toàn chức năng, không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động đi lại, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân và những việc khắc phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hàng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn. Mức độ phụ thuộc của người khuyết tật đặc biệt nặng ở mức cao hơn so với người khuyết tật nặng. Theo đó, họ hoàn toàn không thể điều khiển được hành vi của bản thân. Mọi hoạt động liên quan đến sinh hoạt, sinh tồn đều phụ thuộc hoàn toàn vào người chăm sóc.

– Người khuyết tật nhẹ là người khuyết tật không thuộc trường hợp được quy định về người khuyết tật nặng, hay người khuyết tật đặc biệt nặng. Họ là những chủ thể bị khuyết tật, khiếm khuyết một bộ phận nào đó trên cơ thể. Song, khuyết tật đó không làm mất đi khả năng sinh hoạt của họ. Các chủ thể này vẫn có thể tự mình thực hiện các công việc của một người bình thường. Hoặc sự khiếm khuyết chỉ làm ảnh hưởng đến đời sống của họ một phần chứ không phải hoàn toàn.

2.2. Cách phân biệt và căn cứ để phân loại các mức độ khuyết tật:

Điểm khác biệt lớn nhất dùng để phân biệt người khuyết tật nhẹ, nặng và đặc biệt nặng của các cá nhân là khả năng kiểm soát được hành vi, sự phụ thuộc vào người chăm sóc. Càng ở mức độ nặng, thì người khuyết tật càng khó, hoặc không thể điều khiển được hành vi của mình; phụ thuộc hoàn toàn vào người chăm sóc.  Hội Hội đồng xác định sẽ xác định vào khả năng kiểm soát hành vi, tính phụ thuộc; và quan sát trực tiếp người khuyết tật thông qua thực hiện hoạt động đơn giản phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hàng ngày, sử dụng bộ câu hỏi theo tiêu chí về y tế, xã hội và phương pháp khác theo quy định để xác định mức độ khuyết tật.

Sự phân biệt người khuyết tật nhẹ, nặng, đặc biệt nặng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc đưa ra phương hướng hỗ trợ một cách tốt nhất; nhằm tạo điều kiện để các chủ thể này được phát triển trong một điều kiện ổn định và toàn diện nhất. 

3. Mẫu giấy đề nghị xác định mức khuyết tật nhẹ, nặng, đặc biệt nặng:

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
—————

ĐƠN ĐỀ NGHỊ XÁC ĐỊNH, XÁC ĐỊNH LẠI MỨC ĐỘ KHUYẾT TẬT VÀ CẤP, CẤP ĐỔI, CẤP LẠI GIẤY XÁC NHẬN KHUYẾT TẬT

Sau khi tìm hiểu quy định về xác định mức độ khuyết tật, tôi đề nghị:

□ Xác định mức độ khuyết tật và cấp Giấy xác nhận khuyết tật

□ Xác định lại mức độ khuyết tật và cấp Giấy xác nhận khuyết tật

□ Cấp lại Giấy xác nhận khuyết tật

□ Cấp đổi Giấy xác nhận khuyết tật

(Trường hợp cấp đổi Giấy xác nhận khuyết tật thì không phải kê khai thông tin tại Mục III dưới đây).

Cụ thể:

I. Thông tin người được xác định mức độ khuyết tật

– Họ và tên: ………..

– Sinh ngày…tháng…năm…Giới tính: ………

– Số CMND hoặc căn cước công dân: ……….

– Hộ khẩu thường trú: ………..

– Nơi ở hiện nay: ……….

II. Thông tin người đại diện hợp pháp (nếu có)

– Họ và tên: ………

– Mối quan hệ với người được xác định khuyết tật: ……….

– Số CMND hoặc căn cước công dân: ………..

– Hộ khẩu thường trú: ……….

– Nơi ở hiện nay: …………

– Số điện thoại: ……….

III. Thông tin về tình trạng khuyết tật

1. Thông tin về dạng khuyết tật (Đánh dấu x vào ô tương ứng)

2. Thông tin về mức độ khuyết tật (Trường hợp trẻ em dưới 6 tuổi không phải kê khai)

Văn bản pháp luật sử dụng trong bài viết:

Quyết định 2170/QĐ-BYT năm 2022.

Thông tư số 01/2019/TT-BLĐTBXH.