Hoạt động dạy học tích cực cần có thời gian và lên kế hoạch cụ thể mới có thể áp dụng được trên thực tiễn, bởi vậy hôm nay chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên Tiểu học Module 14 để các bạn tham khảo.
Mục lục bài viết
- 1 1.Yêu cầu của một kế hoạch dạy học tích cực:
- 2 2. Một số lưu ý khi thiết kế dạng bài hình thành kiến thức mới theo hướng dạy học tích cực:
- 3 3. Một số lưu ý khi thiết kế bài luyện tập theo hướng dạy học tích cực:
- 4 4. Một số lưu ý khi thiết kế bài ôn tập theo hướng dạy học tích cực:
- 5 5. Các hoạt động dạy học:
1.Yêu cầu của một kế hoạch dạy học tích cực:
+ Biểu thị mục tiêu chương trình.
+ Chú ý phát huy tính tích cực của học sinh.
+ Dàn ý nội dung bài giảng.
+ Thể hiện việc tổ chức các hoạt động của học sinh trên lớp.
+ Phải dễ sử dụng khi đến lớp.
+ Phải có tính chất mở.
2. Một số lưu ý khi thiết kế dạng bài hình thành kiến thức mới theo hướng dạy học tích cực:
Về mục tiêu của bài học:
+ Mục tiêu của bài học đã nêu những yêu cầu về kiến thức, kĩ năng mà học sinh cần đạt được sau bài học. Nó cụ thể hóa từng mức độ kiến thức, kỹ năng cần đạt được.
+ Cách viết mục tiêu đã sử dụng các động từ sau để có thể lượng hóa, kiểm tra, đánh giá những kiến thức, kỹ năng mà học sinh lĩnh hội được.
Về tài liệu giảng dạy:
+ Tài liệu giảng dạy do cả giáo viên và học sinh chuẩn bị.
– Các hoạt động dạy học: bài học được chia thành các hoạt động chính. Các hoạt động này được sắp xếp theo một trình tự hợp lý, logic.
Các hoạt động trong bài được thiết kế theo hướng tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh, phù hợp với đặc điểm của kiểu bài hình thành kiến thức mới. Giáo viên không áp đặt, không thông báo kiến thức sẵn có mà hướng dẫn học sinh tự tìm tòi, khám phá, tích cực chiếm lĩnh kiến thức. Học sinh học tập tích cực, chủ động, hào hứng vì có cơ hội bày tỏ, chia sẻ kinh nghiệm; có cơ hội thực hành, vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học vào cuộc sống; có nhiều cơ hội độc lập suy nghĩ và phát biểu ý kiến khi làm việc cá nhân; và có nhiều cơ hội phát huy tính hợp tác khi làm việc nhóm. Vì vậy, bài học đã được tổ chức, thiết kế thông qua hoạt động trải nghiệm, tìm tòi, khám phá của học sinh với các hoạt động đa dạng, thể hiện qua các bài học sau:
* Về hoạt động dạy học trong giáo án có hoạt động
– Hoạt động khởi động: tổ chức dưới hình thức trò chơi nhằm kích thích trí tò mò, hứng thú của học sinh trước khi bước vào bài học mới. Tạo không khí lớp học vui vẻ.
– Hoạt động thực hành các kiến thức, kĩ năng đã học.
– Hoạt động giới thiệu kĩ năng của bài mới tạo hứng thú cho học sinh khi học bài mới. Bài học sử dụng hình thức giới thiệu dựa trên kiến thức, hiểu biết và kinh nghiệm sử dụng ngôn ngữ của học sinh, nhằm liên hệ kiến thức, kĩ năng Tiếng Việt mà học sinh đã có với kiến thức, kĩ năng của bản thân về tiếng Việt mà học sinh sẽ học trong bài mới
– Hoạt động hướng dẫn học sinh lĩnh hội tri thức mới là hoạt động trọng tâm của bài học. Hoạt động này được tổ chức bằng cách giúp học sinh tìm tòi, phát hiện và rút ra kiến thức, kỹ năng mới dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
– Hoạt động thực hành: Đây là hoạt động giúp học sinh củng cố, rèn luyện kiến thức, kỹ năng mới trên cơ sở kiến thức mới học.
Tóm lại, để soạn giáo án hình thành kiến thức mới một cách tích cực, cần lưu ý:
– Trước hết, bạn căn cứ vào yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học. Chương trình và sách giáo khoa đã phần nào tạo điều kiện cho giáo viên và học sinh thực hiện phương pháp tích cực hóa hoạt động của học sinh, trong đó giáo viên đóng vai trò là người tổ chức, dẫn dắt học sinh quan sát, khám phá, lĩnh hội tri thức và hình thành kĩ năng. Giáo viên cần căn cứ vào trình độ học sinh của lớp và điều kiện lớp học để xây dựng giáo án.
Mục đích của bài học không phải là giáo viên truyền đạt bài học của mình và học sinh lắng nghe, ghi nhớ và lặp lại. Mục tiêu cao nhất là làm thế nào để chủ thể học sinh, dưới sự hướng dẫn của giáo viên, tiếp thu kiến thức, hình thành và phát triển các kỹ năng.
– Các hoạt động trong bài hình thành kiến thức cần được thiết kế theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh, trong đó học sinh tích cực, tự khám phá, chiếm lĩnh tri thức, giáo viên là người tổ chức, hướng dẫn. Quá trình khám phá bản thân. Khám phá tri thức sẽ giúp học sinh rèn luyện tính chủ động, sáng tạo trong học tập. Họ sẽ hiểu sâu và ghi nhớ những gì họ học một mình (hoặc với bạn bè).
– Trong quá trình hướng dẫn học sinh tự tìm tòi, khám phá, chiếm lĩnh tri thức mới cần lưu ý:
+ Cách gợi mở, nêu vấn đề thu hút sự chú ý của học sinh.
+ Cách củng cố kiến thức cũ, huy động vốn sống để học sinh tự giải quyết vấn đề.
+ Tổ chức, hướng dẫn học sinh suy nghĩ, thảo luận có hiệu quả.
+ Quan sát, theo dõi quá trình HS tự tìm tòi, phát hiện, chú ý đến những dấu hiệu HS thực sự tìm tòi, khám phá.
+ Động viên, khuyến khích học sinh kiên trì, vượt khó, tích cực học tập.
+ Sử dụng thiết bị dạy học một cách hợp lý, phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh.
+ Xác định những vấn đề học sinh thường gặp và tìm cách khắc phục.
3. Một số lưu ý khi thiết kế bài luyện tập theo hướng dạy học tích cực:
Về mục tiêu của bài học:
+ Mục tiêu của bài học đã nêu được những yêu cầu thực tế để rèn luyện kĩ năng mà học sinh cần đạt được sau bài học. Nó chỉ định mức độ mà học sinh nên đạt được.
+ Bài viết khách quan đã sử dụng động từ để định lượng, kiểm tra, đánh giá các kĩ năng mà học sinh đã lĩnh hội được.
Về tài liệu giảng dạy:
+ Tư liệu dạy học phong phú, liệt kê đầy đủ các đồ dùng dạy học cần thiết để tổ chức tiết học.
+ Đồ dùng dạy học không chỉ là của giáo viên, mà còn là đồ dùng học tập (bao gồm đồ dùng cá nhân của học sinh và đồ dùng cho nhóm học sinh).
+ Tài liệu giảng dạy do cả giáo viên và học sinh chuẩn bị.
Về hoạt động dạy học:
Các bài học được chia thành các hoạt động chính. Các hoạt động này được sắp xếp theo một trình tự hợp lý, logic.
Các hoạt động trong bài được thiết kế theo hướng tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh, phù hợp với đặc điểm của loại hình thực hành. Thầy cô không nói nhiều, không làm thay học trò. Học sinh học tập tích cực, chủ động, hứng thú, thực hành, thực hành thực sự dưới sự tổ chức, hướng dẫn của giáo viên.
Để thiết kế giáo án Thực hành theo hướng tích cực, giáo viên có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:
– Giao việc cho học sinh: Nhằm giúp tất cả học sinh trong lớp nắm vững yêu cầu cần thực hành, luyện tập (kết hợp với tất cả các thông tin cơ bản, quan trọng khác nếu có). Nội dung cụ thể là:
+ Cho HS trình bày yêu cầu của câu hỏi và bài tập trong SGK (HS đọc thành tiếng hoặc đọc thầm; GV không thay, chỉ yêu cầu và giải thích trong trường hợp cần thiết). HS đọc nguyên văn câu hỏi và bài tập. Sau đó giáo viên yêu cầu học sinh tóm tắt yêu cầu của câu hỏi và bài tập.
+ Cho HS thực hiện một phần câu hỏi, bài tập trong SGK (thử, làm mẫu) nếu nhiệm vụ đặt ra trong câu hỏi, bài tập khó hoặc mới đối với HS. Lưu ý: Trong trường hợp giáo viên làm mẫu thì tốt nhất giáo viên vừa làm mẫu vừa giảng giải cho học sinh. Sau đó, giáo viên tổ chức sửa chữa để học sinh nắm được cách thực hiện.
+ Tóm tắt nhiệm vụ, nêu những điểm học sinh cần chú ý khi làm bài.
– Giúp học sinh sửa một phần bài tập.
– Tổ chức cho học sinh thực hành:
+ Học viên có thể thực hành cá nhân hoặc theo nhóm tùy theo nội dung thực hành và số lượng nguyên liệu đã chuẩn bị. Giáo viên cần tạo điều kiện cho càng nhiều học sinh rèn luyện kỹ năng càng tốt.
Cần lưu ý rằng học sinh được kiểm tra cho các mục đích sau:
Xem HS có làm việc không, nếu HS không chịu làm việc cần tìm hiểu nguyên nhân và động viên họ làm việc để đảm bảo yêu cầu tích cực của người học. Tìm cách phù hợp để hỗ trợ từng học sinh để họ có thể tự mình hoàn thành nhiệm vụ hoặc làm việc hiệu quả với bạn (nếu làm việc theo nhóm).
Xem học sinh có hiểu việc cần làm không, nếu học sinh chưa hiểu phải làm gì thì cần giải thích, hướng dẫn học sinh thực hiện để hoạt động của các em đạt được mục đích đề ra. (Đây là lúc giáo viên có thể quan tâm nhiều hơn đến những học sinh yếu, giúp các em thực hiện đúng yêu cầu của bài để các em tự tin và tiến bộ hơn).
Giải đáp thắc mắc của học sinh (nếu có).
– Tổ chức cho HS báo cáo kết quả thực hành trước lớp.
+ Hình thức: báo cáo trực tiếp với giáo viên; báo cáo nhóm; báo cáo trước lớp.
+ Biện pháp: báo cáo miệng hoặc bằng bảng tin, bảng lớp; phiếu học tập. Thi đua giữa các nhóm hoặc cá nhân thuyết trình.
Lưu ý: Báo cáo kết quả kiểm tra là hoạt động của học sinh. GV chú ý không báo cáo thay HS, không làm hộ HS những việc HS có thể tự làm.
– Tổ chức cho HS đánh giá kết quả thực hành:
+ Các hình thức đánh giá có thể là: học sinh tự đánh giá; học sinh đánh giá lẫn nhau trong nhóm; học sinh đánh giá lẫn nhau trước lớp; giáo viên đánh giá học sinh.
+ Các biện pháp đánh giá có thể là: khen, chê (định tính); điểm số (định lượng).
– Trước hết, căn cứ vào yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học. Chương trình và sách giáo khoa đã phần nào tạo điều kiện cho giáo viên và học sinh thực hiện phương pháp tích cực hóa hoạt động của học sinh, trong đó giáo viên đóng vai trò là người tổ chức, dẫn dắt học sinh quan sát, khám phá, lĩnh hội tri thức và hình thành kĩ năng. Giáo viên cần căn cứ vào trình độ học sinh của lớp và điều kiện lớp học để xây dựng giáo án.
Mục đích của bài học không phải là giáo viên truyền đạt bài học của mình và học sinh lắng nghe, ghi nhớ và lặp lại. Mục tiêu cao nhất là làm thế nào để chủ thể học sinh, dưới sự hướng dẫn của giáo viên, tiếp thu kiến thức, hình thành và phát triển các kỹ năng.
– Các hoạt động trong bài hình thành kiến thức cần được thiết kế theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh, trong đó học sinh tích cực, tự khám phá, chiếm lĩnh tri thức, giáo viên là người tổ chức, hướng dẫn. Quá trình khám phá bản thân. Khám phá tri thức sẽ giúp học sinh rèn luyện tính chủ động, sáng tạo trong học tập. Họ sẽ hiểu sâu và ghi nhớ những gì họ học một mình (hoặc với bạn bè).
– Trong quá trình hướng dẫn học sinh tự tìm tòi, khám phá, lĩnh hội kiến thức mới cần lưu ý:
+ Cách gợi mở, nêu vấn đề thu hút sự chú ý của học sinh.
+ Cách củng cố kiến thức cũ, huy động vốn sống để học sinh tự giải quyết vấn đề.
+ Tổ chức, hướng dẫn học sinh suy nghĩ, thảo luận có hiệu quả.
+ Quan sát, theo dõi quá trình HS tự tìm tòi, phát hiện, chú ý đến những dấu hiệu HS thực sự tìm tòi, khám phá.
+ Động viên, khuyến khích học sinh kiên trì, vượt khó, tích cực học tập.
+ Sử dụng thiết bị dạy học một cách hợp lý, phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh.
+ Xác định những vấn đề học sinh thường gặp và tìm cách khắc phục.
4. Một số lưu ý khi thiết kế bài ôn tập theo hướng dạy học tích cực:
* Đối với mục đích dạy học:
– Mục tiêu của bài học đã nêu những yêu cầu mà học sinh cần đạt được sau bài học. Trong đó, nêu rõ mức độ học sinh cần đạt được
– Cách viết mục tiêu sử dụng động từ sao cho có thể định lượng, kiểm tra, đánh giá các kỹ năng mà học sinh đạt được.
* Về tài liệu giảng dạy:
– Tư liệu dạy học phong phú, liệt kê đầy đủ các đồ dùng dạy học cần thiết để tổ chức bài học.
– Tài liệu dạy học không chỉ phục vụ giáo viên mà cần quan tâm đến tài liệu học tập của học sinh
– Tài liệu giảng dạy do cả giáo viên và học sinh chuẩn bị.
* Về hoạt động dạy học:
Các bài học được chia thành các hoạt động chính. Các hoạt động này được sắp xếp theo một trình tự hợp lý, logic.
– Các hoạt động trong bài được thiết kế theo hướng tích cực hóa hoạt động học tập của HS, phù hợp với đặc điểm của dạng bài tập ôn tập do GV hướng dẫn, tổ chức cho HS hệ thống hóa kiến thức đã học.
– Chuẩn bị kỹ nội dung chính để hướng dẫn học sinh ôn tập, củng cố theo yêu cầu của bài ôn tập, căn cứ vào trình độ của học sinh trên lớp. Đồng thời xác định rõ kiến thức cần củng cố, kĩ năng cần phải đạt được.
– Mục tiêu của việc ôn tập không nhằm cung cấp kiến thức, kĩ năng mới mà giúp học sinh củng cố, hệ thống hoá những kiến thức, kĩ năng đã học ở các bài trước. Vì vậy, các hoạt động trong giờ ôn tập là hoạt động thực hành của học sinh với sự tổ chức, hướng dẫn của giáo viên.
– Để giờ học diễn ra suôn sẻ, mang lại hiệu quả thiết thực nên thiết kế các hoạt động đa dạng, phong phú với các hình thức tổ chức khác nhau, tạo điều kiện cho học sinh thực hành, rèn luyện tích cực, tận dụng tối đa kinh nghiệm, kiến thức và kỹ năng mà họ có được.
5. Các hoạt động dạy học:
| Hoạt động của thầy cô | Hoạt động của trò |
| * Khởi động – Ổn định – Kiểm tra dụng cụ học tập – Giới thiệu-ghi tựa * Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu bài MT: Nắm được sơ lược khái niệm câu ghép là câu do nhiều vế câu ghép lại; mỗi vế câu ghép thường có cấu tạo giống một câu đơn và thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý của một câu khác. a/ Phân tích ngữ liệu: – Hướng dẫn HS nhận xét đoạn văn BT1. – Gọi 1 HS đọc BT. – Bài tập yêu cầu gì? – Yêu cầu HS lần lượt thực hiện từng yêu cầu dưới đây: – Cho HS thảo luận nhóm đôi: -Yêu cầu 1: Đánh số thứ tự các câu trong đoạn văn xác định CN-VN trong từng câu. – Gạch một gạch chéo ngăn cách CN và VN. – Yêu cầu 2: Xếp 4 câu trên vào 2 nhóm câu đơn, câu ghép. – Gọi HS trình bày. – GV chốt ý đúng – Cho HS thảo luận nhóm đôi: – Yêu cầu 3: Có thể tách mỗi cụm C-V trong các câu ghép trên thành một câu đơn được không? Vì sao? – GV nhận xét-chốt ý. b/ Ghi nhớ: – Câu ghép là gì? – Mỗi vế câu ghép có cấu tạo như thế nào? – Cho HS đọc nội dung ghi nhớ . – Cho HS nêu lại nội dung ghi nhớ. * Hoạt động 2: Hướng dẫn HS luyện tập MT: Nhận biết được câu ghép trong đoạn văn, xác định được các vế câu trong câu ghép; thêm được một vế câu vào chỗ trống để tạo thành câu ghép. * Bài tập 1: – Gọi HS đọc BT. – Bài tập yêu cầu gì? – Cho HS làm vào SGK. – 1 HS làm bài trên bảng phụ. – Gọi HS nhận xét bài làm trên bảng nhóm. – GV nhận xét- chốt ý đúng * Bài tập 2. – Gọi HS đọc BT. – Bài tập yêu cầu gì? – Cho HS trao đổi theo cặp. – Yêu cầu HS khá, giỏi cho biết ý kiến và giải thích lí do vì sao. – Nhận xét chốt ý: không tách mỗi vế câu ghép thành 1 câu đơn vì mỗi vế câu thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý của vế câu khác. * Bài tập 3. – Gọi HS đọc BT. – Bài tập yêu cầu gì? – Cho HS làm vào vở bài tập. 2 HS làm bảng phụ. – Đính bảng phụ – Gọi HS nhận xét bài làm bảng phụ. – GV nhận xét lại: + Mùa xuân đã về, cây cối đâm chồi nẩy lộc + Mặt trời mọc, sương tan dần. + Trong truyện cổ tích Cây khế, người em chăm chỉ, hiền lành, còn người anh thì tham lam. + Vì trời mưa to nên đường ngập nước. * Hoạt động 3: Củng cố – Dặn dò – Câu ghép là gì? – Mỗi vế câu ghép có tạo như thế nào? – Liên hệ GD. – Về nhà xem lại bài – Chuẩn bị bài sau – Nhận xét tiết học |
– Hát – HS nhắc lại – 1 HS đọc. Cả lớp theo dõi SGK và đọc thầm đoạn văn – Nêu yêu cầu. – HS thực hiện SGK. – Thực hiện theo nhóm đôi. – Trình bày. – Nhận xét. – Thực hiện theo nhóm đôi. – Trình bày. – Trả lời. – 2HS đọc – HS nêu nội dung ghi nhớ. – 1 HS đọc-cả lớp đọc thầm – Làm vào SGK 1 HS làm vào bảng phụ. – Trình bày – Nhận xét – Đọc Y/C bài tập. – Nêu yêu cầu – Trao đổi theo cặp. – HS khá, giỏi phát biểu – Nhận xét – 1HS đọc – Nêu yêu cầu BT – HS thực hiện – HS trình bày. – Nhận xét – Lắng nghe. – HS nêu – Lắng nghe – Lắng nghe |
THAM KHẢO THÊM:
