Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên GVPT Module 13

1. Vai trò nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống cho học sinh:

1.1. Vai trò của gia đình trong giáo dục đạo đức:

Giáo dục đạo đức học đường nhất định chịu sự tác động của gia đình. Giáo dục đạo đức gia đình đề cập đến ảnh hưởng vô thức hoặc giáo dục có ý thức của cha mẹ hoặc người lớn tuổi khác đối với trẻ em và những người trẻ tuổi khác trong môi trường xã hội gia đình, biến một số chuẩn mực đạo đức, hệ tư tưởng và quan niệm chính trị thành nhân cách đạo đức của người được giáo dục. Giáo dục đạo đức không thể hoàn toàn dựa vào giáo dục gia đình. Giáo dục gia đình là một trong ba mắt xích quan trọng trong việc xây dựng tư tưởng, đạo đức của người chưa thành niên, so với các phương pháp giáo dục khác, giáo dục đạo đức trong gia đình có những ưu điểm riêng.

Điều đầu tiên mà mỗi cá nhân tiếp xúc khi mới bước vào thế giới này chính là gia đình, cha mẹ có ảnh hưởng tinh tế đến con cái, gia đình là nơi quan trọng để thực hiện giáo dục đạo đức từ sớm. Giáo dục gia đình là nền tảng của toàn bộ nền giáo dục, cha mẹ là người thầy đầu tiên của con cái sau đó mới đến giáo dục nhà trường và xã hội.

1.2. Vai trò của nhà trường trong giáo dục đạo đức:

Con người là sinh vật xã hội, cuộc sống và rèn luyện của thanh thiếu niên không thể tách rời môi trường giáo dục, thanh thiếu niên luôn chịu sự tác động của mọi mặt của giáo dục.

Giáo dục nhà trường là chủ đạo. Với tư cách là nơi giảng dạy và giáo dục con người, nhà trường có chức năng truyền đạt kiến thức, kỹ năng học tập, rèn luyện phẩm chất đạo đức tốt đẹp. Thông qua học tập ở trường, học sinh nắm vững một cách có hệ thống những kiến thức, kỹ năng tự nhiên, hình thành thói quen, phẩm chất đạo đức tốt, phát triển về đức, trí, thể, mỹ và lao động, trở thành nhân tài, năng khiếu đáp ứng nhu cầu của xã hội, người lao động. Chức năng này của nhà trường không thể thay thế bằng giáo dục gia đình và giáo dục xã hội.

1.3. Vai trò của xã hội trong giáo dục đạo đức:

Xây dựng xã hội hài hòa là chủ đề lớn nhất hiện nay, văn hóa là mảnh đất tinh thần để xây dựng xã hội hài hòa, là bảo đảm tư tưởng và chỗ dựa tinh thần cho sự phát triển xã hội hài hòa. Xây dựng văn hóa trong xã hội và giáo dục đạo đức cộng đồng vừa có bản sắc vừa bổ sung cho nhau. Mục đích của việc phát triển văn hóa học đường và giáo dục đạo đức trong xã hội là giáo dục con người.

Khi tiếp xúc với xã hội, học sinh sẽ tiếp xúc với nhiều người, nhiều sự vật, điều này sẽ tác động lớn đến thói quen ứng xử, nhận thức xã hội, chuẩn mực thẩm mỹ, định hướng giá trị, v.v. Trong xã hội thường có câu nói, gần mực thì đen, gần đèn thì rạng. Đó là về vai trò của xã hội đối với con người. Vì vậy, việc kết bạn với trẻ trong xã hội là vô cùng quan trọng.

Như vậy Giáo dục gia đình chủ yếu là quá trình tu dưỡng của cá nhân nhằm khai thác, phát hiện tiềm năng tự nhiên của trẻ, hình thành nhân cách và thói quen hành vi cho trẻ; giáo dục nhà trường chủ yếu nhằm bồi dưỡng học sinh thành con người xã hội, phát triển về đạo đức, trí tuệ, thể chất và thẩm mỹ. Giáo dục xã hội chủ yếu là quá trình đào tạo toàn diện nhằm bồi dưỡng nhân tài có phẩm chất, có ích, bắt kịp thời đại, tích cực.

2. Những vấn đề tồn tại trong sự kết hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội hiện nay: 

• Quan niệm giáo dục của cha mẹ không theo kịp tốc độ xã hội

Trong đánh giá của xã hội về chất lượng giáo dục nhà trường, hiện tượng lấy điểm số của học sinh làm căn cứ chính chiếm một tỷ lệ. Kết quả là, chất lượng giáo dục trong trường học không nhận được sự ủng hộ rộng rãi, và các giáo viên đầy lo lắng và chật vật khi đối mặt với cải cách chương trình giảng dạy mới. Trong lòng cha mẹ, điểm kiểm tra của con cái đại diện cho tất cả, và sự thành công của việc học ở trường phụ thuộc vào việc đứa trẻ có thể đạt điểm cao trong bài kiểm tra hay không.

• Thiếu sự giao tiếp tích cực giữa giáo viên và phụ huynh, phụ huynh và giáo viên

Phụ huynh không biết nhiều về thành tích của con cái họ ở trường và họ không thể cung cấp cho giáo viên phản hồi kịp thời về thành tích và tình hình của con họ ở nhà và họ không thể cung cấp kịp thời cho giáo viên thông tin giáo dục hiệu quả. Cả cha mẹ và giáo viên đều không thể nắm bắt và hiểu hết học sinh, dẫn đến việc hướng dẫn thiếu mục tiêu đối với một số học sinh có khó khăn trong học tập.

• Giáo dục xã hội còn yếu kém
• Từ góc độ hài hòa, giáo dục nhà trường, giáo dục xã hội và giáo dục gia đình của chúng ta hiện đang ở trong tình trạng tương đối tách rời, bầu không khí xã hội coi trọng giáo dục chưa đủ mạnh, cơ sở vật chất cho hoạt động của thanh niên chưa đủ hoàn thiện.
• Phụ thuộc nhiều hơn vào giáo dục nhà trường, ít sự tham gia của phụ huynh và xã hội: Tư duy truyền thống luôn cho rằng giáo dục là việc của nhà trường, phụ huynh dồn hết trách nhiệm giáo dục lên nhà trường hoặc giáo viên, ỷ lại quá nhiều vào nhà trường, phụ huynh chỉ chịu trách nhiệm về cuộc sống của học sinh, không liên quan gì đến làm với xã hội trừ khi đó là thời gian để thuê người.
• Học lý thuyết nhiều, ít thực hành: Trong thực tiễn giáo dục của các nhà trường, phần lớn chú trọng vào việc thấm nhuần kiến ​​thức sách vở, còn nhiều vùng sâu, vùng xa, vùng kém phát triển, các trường vẫn sử dụng phương pháp dạy học lạc hậu như thuyết giảng: giáo viên giảng đơn giản, học sinh nghe và nói. Kiến thức lý thuyết quan trọng hơn thực hành, và giáo dục ở các khía cạnh khác hầu như không được thực hiện.
• Quan tâm nhiều hơn đến việc phát triển trí dục và ít coi trọng giáo dục đạo đức: Nhà trường, phụ huynh và mọi người trong xã hội cho rằng chỉ cần học giỏi, đạt điểm cao là được coi là xuất sắc, còn những nền giáo dục chất lượng khác thì rất hiếm, thậm chí bị bỏ qua.

3. Biện pháp tăng cường mối liên kết giáo dục đạo đức giữa gia đình, nhà trường và xã hội:

Lợi thế giáo dục của trường

Nhà trường ý thức được trách nhiệm nặng nề mà mình đang gánh vác, nỗ lực tìm kiếm và tận dụng mọi cơ hội khả thi như mời cha mẹ học sinh đến trường nghe báo cáo giáo dục gia đình của các chuyên gia, học giả, tận dụng cơ hội thuận lợi để hướng dẫn riêng cho cha mẹ học sinh, giới thiệu những cách làm thành công và kinh nghiệm tiên tiến về giáo dục gia đình hoặc tổng kết kinh nghiệm, bài học giáo dục con cái của cha mẹ học sinh nhằm nâng cao tính khoa học của giáo dục gia đình.

Bổ trợ giáo dục

Tích hợp giáo dục đạo đức và giáo dục trí tuệ, tích cực hợp tác để tìm ra điểm kết hợp tốt nhất, kết hợp cả hai thành một và khiến chúng tương tác tích cực. Chúng ta phải đứng trên đỉnh cao của lịch sử mà suy nghĩ, thiết kế công tác giáo dục đạo đức từ góc độ chiến lược. Thiết lập một cơ chế kiềm chế bổ sung cho giáo dục và quản lý. Theo một nghĩa nào đó, giáo dục dựa trên tình cảm và lý trí có thể được coi là một dự án “mềm”, trong khi quản lý dựa trên các quy tắc và quy định có thể được coi là một dự án “cứng”.

Xây dựng nguyên tắc giáo dục nhất quán:

Phối hợp các lực lượng giáo dục đạo đức của nhà trường, gia đình và xã hội, xây dựng mô hình giáo dục đạo đức “ba trong một”, hình thành tình hình mới trong công tác giáo dục đạo đức là “lấy giáo dục đạo đức nhà trường làm chủ đề, lấy giáo dục đạo đức gia đình làm nền tảng, và dựa vào giáo dục đạo đức xã hội.”

THAM KHẢO THÊM:

• Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên GVPT Module 12
• Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên GVPT Module 14
• Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên GVPT Module 15