Module GVPT 10 với nội dung: Thực hiện và xây dựng trường học an toàn, phòng chống bạo lực học đường trong các cơ sở giáo dục phổ thông - là một Module quan trọng và mang nhiều ý nghĩa. Dưới đây là bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên Module GVPT 10.
Mục lục bài viết
1. Tình trạng vấn đề đảm bảo an toàn, phòng chống bạo lực học đường hiện nay:
Ở Việt Nam hiện nay, bạo lực học đường hiện đang là một vấn đề hết sức nghiêm trọng.
Căn cứ vào những thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, chỉ trong một năm học, cả nước xảy ra gần 1.600 vụ đánh nhau trong và ngoài nhà trường.
Đồng thời theo những thống kê của Bộ Công an, khoảng 10786 vụ trẻ vị thành niên, học sinh, sinh viên vi phạm pháp luật trong giai đoạn từ năm 2018 – 2020.
Những số liệu này cho thấy bạo lực học đường đang là vấn đề cấp bách ở tất cả các cấp học, mức độ và hậu quả của nó ngày càng gia tăng.
Theo báo cáo của Tổng cục Phòng, chống tội phạm, từ năm 2013-2015 đã xử lý hơn 250.000 vụ án hình sự với 42.000 đối tượng. Hơn 75% trong số họ là thanh niên sinh viên và học sinh. Nghiêm trọng hơn nữa, có thể nói tội phạm có xu hướng ngày càng trẻ hóa, mức độ phạm tội ngày càng nghiêm trọng, hành vi bạo lực cũng đa dạng với nhiều thủ đoạn tinh vi hơn.
Các vụ giết người, trộm cắp và hãm hiếp được thực hiện bởi những đối tượng là học sinh cũng gia tăng.
Xem xét kỹ hơn, trên đây chỉ là những con số được báo cáo. Có nhiều trường hợp nhà trường hoặc học sinh giấu giếm để bảo vệ thể diện cho danh tiếng của trường.
Bạo lực học đường không chỉ ở hình thức đánh nhau mà một số học sinh khác còn bị tấn công tâm lý. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến suy nghĩ, tư duy của học sinh bị xâm hại sau này.
2. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng bạo lực học đường hiện nay:
2.1. Nguyên nhân chủ quan từ chính bản thân học sinh:
Bạo lực học đường là một nguyên nhân quan trọng ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách của học sinh. Nguyên nhân dẫn đến bạo lực học đường đầu tiên phải kể đến là sự thay đổi tâm lý của học sinh 12-17 tuổi – đây là giai đoạn các em học sinh rất nhạy cảm.
Ở giai đoạn này nhân cách con người từng bước được hình thành và hoàn thiện với tâm lý không ổn định, cái tôi rất cao (không biết cách điều tiết hợp lý).
Khoảng thời gian này, các em thường có xu hướng bắt chước những đối tượng và hành vi xấu từ bên ngoài. Từ đó có thể dẫn đến nhiều vụ đánh nhau trong học đường và đây cũng là nguyên nhân dẫn đến bạo lực học đường ở nước ta.
2.2. Nguyên nhân khách quan từ phía nhà trường:
Bạo lực học đường một phần cũng xuất phát từ việc giáo dục nhà trường vẫn còn chú trọng kiến thức văn hóa, đôi khi quên mất việc trước tiên cần phải giáo dục lễ nghĩa, đúng sai cho học sinh trước khi giảng dạy tri thức.
Mặt khác, lối sống thực dụng của một bộ phận xã hội chạy theo đồng tiền đã chèn ép những giá trị quan trọng của nhà trường và đạo đức của một bộ phận giáo viên.
2.3. Nguyên nhân khách quan từ phía gia đình:
Nguyên nhân dẫn đến bạo lực học đường: Ảnh hưởng của gia đình đối với mỗi người là rất lớn
Do cách dạy dỗ của cha mẹ không đúng cách, cha mẹ thường xuyên mắng mỏ con cái nặng nề dẫn đến tình trạng bạo lực học đường ở Việt Nam.
Trong xã hội phát triển, cha mẹ không quan tâm đến con cái hoặc cha mẹ căng thẳng, xả stress dẫn đến bạo lực gia đình đối với con cái hoặc trước mặt con cái.
Hành động của cha mẹ có ảnh hưởng sâu sắc đến con cái sau này trong cuộc sống. Điều đáng buồn hơn là tình trạng này đang có xu hướng ngày càng trầm trọng hơn trong một xã hội ngày càng hiện đại.
Giai đoạn trung học cơ sở và trung học phổ thông là giai đoạn hình thành nhân cách của học sinh, chỉ riêng sự ảnh hưởng xấu của gia đình và xã hội có thể gây ra những tổn thương không thể khắc phục, hình thành những nhân cách sai lệch từ những giá trị sống và dẫn đến những hệ lụy tiêu cực như bạo lực học đường.
3. Giải pháp khắc phục tình trạng bạo lực học đường hiện nay:
Xây dựng văn hóa nhà trường:
Hiệu trưởng nhà trường là người có trách nhiệm chủ yếu phối hợp với các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường; sự hiểu biết lẫn nhau và hành động đồng bộ của thầy và trò. Văn hóa học đường có những nội dung tương đồng và khác biệt giữa các cơ sở giáo dục.
Trường công lập, tư thục hay trường công lập hoạt động theo mô hình tự chủ tài chính, tổ chức hoạt động giáo dục và giáo dục có những điều kiện khác nhau về cơ sở vật chất, cơ sở vật chất, năng lực đội ngũ… Tuy nhiên, điểm chung nhất là không phát triển, tạo điều kiện cho học sinh có nhiều điều kiện khác nhau. Hoạt động giá trị, hoạt động giáo dục của nhà trường còn đơn điệu, xơ cứng, có thể có những suy nghĩ, hành vi lệch lạc dẫn đến bạo lực học đường.
Sự thay đổi tích cực từ giáo viên:
Giáo viên phải thay đổi mục tiêu, phương pháp giảng dạy, giáo dục và loại bỏ những thói hư tật xấu để đạo đức nhà giáo được tỏa sáng. Đây là điều kiện đặc biệt quan trọng để xây dựng trường học an toàn, tích cực, thân thiện. Cách giáo viên thay đổi là thông qua tự học và tự phát triển.
Những khó khăn trong cuộc sống và áp lực công việc mang đến nhiều thách thức, nhưng để học sinh phát triển hơn nữa và trở thành những công dân tốt của ngày mai, giáo viên phải tự học hỏi, cập nhật kiến thức và bổ sung vốn sống, kỹ năng thay đổi, áp dụng nhiều phương pháp mới, làm chủ thiết bị công nghệ. Nhờ vậy, hoạt động học tập luôn mang lại sự năng động, tự tin và thoải mái cho học sinh.
Tâm lý giáo dục cùng với phương pháp dạy học:
Việc đổi mới giáo dục đã được triển khai nhiều năm bước đầu tạo chuyển biến. Tuy nhiên, phương pháp học tập chỉ thâm nhập vào những học sinh tích cực, những người phải được theo dõi đến trong quá trình thực hiện phương pháp mới, lại bị gạt sang một bên.
Để phương pháp dạy học có hiệu quả và bao quát hết các đối tượng của bài học, giáo viên phải am hiểu tâm lý giáo dục. Tâm lý giáo dục có thể ví như con thuyền đưa đổi mới phương pháp dạy học đi đến thành công.
Sự hợp tác của gia đình, nhà trường và xã hội:
Sự định hướng trong nhà trường, sự phát triển của gia đình và xã hội là cần thiết trước khi học sinh có thể rèn luyện kỷ luật, trách nhiệm, lòng khoan dung. Việc phối hợp phải diễn ra trên tinh thần tự giác, trách nhiệm và chia sẻ thông tin kịp thời.
Do ý thức, trách nhiệm bị đè nén nên nội dung giáo dục nhà trường không áp dụng được trong gia đình và xã hội, dẫn đến việc định hướng… bị dừng lại.
Trách nhiệm của hiệu trưởng và giáo viên đứng lớp:
Để trường học an toàn, không có bạo lực học đường, hiệu trưởng và giáo viên chủ nhiệm phải nắm rõ sự việc và xử lý tình huống một cách khéo léo, kịp thời, hợp tâm lý (phụ huynh, học sinh) và đúng quy định hiện hành. Kỷ cương trường học, tình thương và trách nhiệm phải là suy nghĩ và hành động của thầy/cô hiệu trưởng và thầy/cô giáo chủ nhiệm hàng ngày.
Công tác quản lý nhà trường hiện nay phụ thuộc rất nhiều vào hiệu trưởng – linh hồn của nhà trường, giáo viên chủ nhiệm – giáo viên trực tiếp đứng lớp và làm việc cùng các em học sinh. Nếu làm đúng nhiệm vụ được giao thì trường học mới an toàn, đảm bảo thực hiện đúng khẩu hiệu: “nói không với bạo lực”.
Phong trào trong trường học “rộng” nhưng cần “sâu”:
Hưởng ứng “rộng”, thay đổi “sâu sắc”, tất cả cùng thay đổi và đồng bộ. Ngoài ra, “rộng” là định hướng, “sâu” là tư tưởng, triết lý, giá trị cao đẹp mà giáo dục áp dụng nhằm xây dựng thế hệ trẻ lành mạnh, trung thực, trách nhiệm, bao dung, sáng tạo. Chú trọng “rộng” mà “sâu” không được thực hiện là bệnh cố hữu của giáo dục – bệnh thành tích, khiến cho việc xử lý rõ ràng không đạt hiệu quả như mong muốn.
Không có học sinh nào bị bỏ rơi:
Nhắc lại những vụ bạo lực học đường gần đây, có thể nói những học sinh bị bỏ rơi đều ít nhiều dính líu đến bạo lực. Quá trình thay đổi không thể thực hiện một mình, nó phải bắt đầu bằng kỹ năng (tự phát), dần dần trở thành thói quen.
Học sinh cấp 3 hiếu động, bốc đồng, muốn thể hiện mình, muốn được quan tâm nhưng lại ngại chia sẻ cảm xúc và khó khăn gặp phải. Giáo viên phải quan tâm đến từng học sinh, đặt ra những yêu cầu phù hợp để học sinh tiến bộ. Mục tiêu đổi mới giáo dục nhấn mạnh, quá trình đổi mới phải tạo ra sự thay đổi ở mỗi học sinh.
Câu chuyện hay mỗi ngày:
Những câu chuyện, bài học, hình ảnh về thầy cô, học sinh, phụ huynh và những người tâm huyết với giáo dục giúp vẻ đẹp của ngôi trường nên được tỏa sáng. Tin vui được lan tỏa rộng rãi, xã hội hiểu hơn, tin tưởng hơn vào giáo dục và giúp các thầy cô giáo vững vàng trên bục giảng. Khi đó, hoạt động của thầy và trò trong từng lớp, từng ngày ở trường luôn thân thiện.
THAM KHẢO THÊM:
