Những truyện ngắn của Nguyễn Huy Thiệp rất giàu tính triết lý và Muối của rừng cũng không phải ngoại lệ. Chất triết lý và thế sự của truyện ngắn này nằm ở chỗ nào? Truyện có giá trị nghệ thuật ra sao? Phân tích truyện ngắn Muối của rừng để làm sáng tỏ những câu hỏi trên nhé.
Mục lục bài viết
1. Phân tích truyện Muối của rừng của Nguyễn Huy Thiệp hay:
Nguyễn Huy Thiệp là nhà văn có nhiều đóng góp cho sự đổi mới của văn xuôi Việt Nam hiện đại. Ông có một kho tàng truyện ngắn hấp dẫn đề cập đến nhiều chủ đề về cuộc sống và thiên nhiên. Một trong số đó là truyện ngắn “Muối của rừng” viết năm 1986. Tác phẩm này mô tả cuộc chiến giữa thiện và ác, đồng thời truyền tải một cách đẹp đẽ lòng trắc ẩn và sự lương thiện.
Tác phẩm này là sự miêu tả theo trình tự thời gian về quá trình đi săn của ông Diểu từ khi leo núi đi săn cho đến khi trở về nhà. Ông Diểu nhắm và bắn con khỉ đực. Nhưng khi khỉ bố ngã xuống đất và cả bầy khỉ hoảng loạn bỏ chạy, ông Diểu vô cùng sợ hãi và kinh hoàng. Vào lúc đó, lương tâm của ông thức tỉnh và cảm thấy mình đã làm sai điều gì đó. Cho rằng hình ảnh khỉ cái quay lại giải cứu khỉ đực là dối trá nên ông dọa khỉ cái bỏ chạy. Tuy nhiên, con khỉ cái đã bỏ đi và chạy lại cứu con khỉ đực. Điều khiến lương tâm ông tổn thương hơn nữa là cảnh tượng một con khỉ con rơi xuống vực. Ông tái mặt và kinh hoàng trước những gì vừa xảy ra. Ở đó, ông tình cờ gặp được con khỉ đực mà mình đã bắn. Lần này nhìn thấy con khỉ bị thương, ông lại thấy thương xót. Câu chuyện về một thợ săn có trái tim độc ác, bắn chết con mồi nhưng quyết định cứu một con khỉ bằng lương tâm và lòng trắc ẩn của con người. Ông tìm một chiếc lá để che vết thương, băng bó vết thương bằng chiếc quần duy nhất của mình rồi mang con khỉ xuống núi. Nguyễn Huy Thiệp đã khắc họa rất chân thực nỗi đau đớn, thống khổ của loài vật trước sự tác động của con người. Tuy nhiên, chúng vẫn có tình cảm và hy vọng được con người cứu giúp cho. Mở đầu câu chuyện, một người đàn ông tàn bạo được miêu tả chỉ quan tâm đến việc săn bắn và tàn phá thiên nhiên. Vậy mà lúc này, ông Diểu đã mang con khỉ xuống núi, bất chấp nguy hiểm. Nhìn nó với những vết thương khắp người, trái tim ông như vỡ vụn.
Có lẽ hình ảnh đẹp nhất trong câu chuyện này là khi ông Diểu may mắn bắt gặp một bông hoa tử huyền. Là loài cây chỉ nở hoa 30 năm một lần, chứng tỏ rừng kết muối là vùng đất yên bình. Khi con người có lòng trắc ẩn, biết làm việc thiện việc tốt thì sẽ gặp được may mắn. Đây có lẽ chính là thông điệp mà tác giả muốn truyền tải tới người đọc. Nhan đề “Muối và Rừng” dường như tượng trưng cho một biểu tượng thiêng liêng, khát khao điều thiện. Luôn có một phần tiềm ẩn của con người cần được khám phá. Nếu ngay từ đầu ông Diểu là kẻ hủy diệt thiên nhiên thì ông là người bảo vệ thiên nhiên khi trở về với bản chất con người tốt bụng của mình. Tác giả mang đến ngôn ngữ độc đáo và lối viết ấn tượng thể hiện mối quan hệ chặt chẽ giữa con người và thiên nhiên. Thiên nhiên là hình ảnh phản ánh thái độ của con người đối với cuộc sống. Nếu con người biết bảo vệ và yêu thiên nhiên thì thiên nhiên sẽ mang đến cho họ rất nhiều tài nguyên.
Hình ảnh lòng trắc ẩn giữa thiên nhiên và con người được Nguyễn Huy Thiệp thể hiện rất sâu sắc và chân thực trong truyện ngắn “Muối của rừng”. Điều này cho thấy bản chất xấu xa của nạn săn bắt động vật hoang dã ở Việt Nam và kêu gọi con người bảo vệ thiên nhiên.
2. Phân tích truyện Muối của rừng của Nguyễn Huy Thiệp ấn tượng:
Muối của rừng là một trong những truyện ngắn đặc sắc nhất của tác giả Nguyễn Huy Thiệp. Truyện của tác giả này thường có hai xu hướng sáng tạo riêng biệt. Đầu tiên là phê phán những chướng tai gai mắt còn tồn tại trong xã hội. Xu hướng thứ hai là trữ tình và triết học. “Muối của Rừng” và “Chảy đi Sông” là những tác phẩm như vậy.
Nội dung truyện ngắn “Muối của rừng” rất giản dị. Câu chuyện xoay quanh chuyến đi săn của ông Diểu trong rừng. ông đi săn không phải để kiếm sống mà để thỏa mãn đam mê và thử khẩu súng mới mà con trai vừa mua cho làm quà. Ông Diểu đã gặp một gia đình khỉ và nhắm được con mồi là một con khỉ đực. Ong giơ súng lên và bắn, con khỉ đực bị thương đứng dậy, bỏ chạy rồi lại nằm xuống. Khỉ cái không ngại mạo hiểm để cứu khỉ đực. Những con khỉ đực và cái đã chiến đấu vô cùng ngoan cường để giành lấy sự sống trước vũ khí của ông Diểu. Nhưng chúng không thể đánh bại ông. Với hành động thương xót cuối cùng, ông Diểu cởi bỏ lớp quần lót cuối cùng trên người, băng bó cho con khỉ đực rồi thả nó vào rừng. Ông Diểu trần truồng về nhà đầy kiêu hãnh. Qua sự đấu tranh bằng hành động và suy nghĩ của ông Diểu, tác phẩm này truyền tải một thông điệp vô cùng ý nghĩa. Nó nhắc nhở mọi người về lòng trắc ẩn và sự tôn trọng đối với mọi loài sinh vật. Cũng giống như con người, động vật cũng có cuộc sống riêng và đáng sống. Để cuộc sống có ý nghĩa, con người cần tôn trọng đời sống của động vật. Trong truyện ngắn này, tác giả còn muốn truyền tải tầm quan trọng của cuộc sống và việc sống hòa hợp với thiên nhiên.
Hoa tử huyền, muối của rừng là một huyền thoại. Đột nhiên, một chú khỉ con xuất hiện trên mặt đất và kéo khẩu súng lê trên mặt đất. Cuối cùng, cả vũ khí và con khỉ đều rơi xuống vực sâu. Tất cả những gì còn lại chỉ là hư vô. Đây là một ẩn dụ tuyệt vời. Không phải tất cả những gì chúng ta muốn hoặc làm đều sẽ thành hiện thực. Hiện thực thường ở ngay trước mắt chúng ta, và ngay cả khi chúng ta nghĩ rằng nó có thể đạt được thì nó vẫn có thể mất đi bất cứ lúc nào. Có lẽ đó chính là triết lý mà tác giả muốn truyền tải trong truyện ngắn này.
Để truyện ngắn này thành công, không thể không nhắc đến những nét độc đáo của nghệ thuật kể chuyện, ngôi kể chuyện và điểm nhìn của câu chuyện. Câu chuyện được kể ở ngôi thứ ba, người kể chuyện đứng ngoài câu chuyện và có quan điểm khách quan. Điều này cho phép người kể chuyện thuật lại tất cả các sự kiện của câu chuyện, bất kể thời gian hay không gian, đồng thời nắm bắt được sự kiện, sự phát triển nhân vật và cốt truyện.
Phân tích tất cả những điều trên, chúng ta có thể khẳng định “Muối của rừng” của tác giả Nguyễn Huy Thiệp là một truyện ngắn xuất sắc. Lịch sử đã chứng minh tài năng kiệt xuất của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp trong văn học Việt Nam.
3. Thông điệp của tác phẩm Muối của rừng của Nguyễn Huy Thiệp:
Những tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp viết về cái ác, sự tiêu cực nhưng chất nhân văn vẫn luôn tỏa sáng bởi ông tin vào khát vọng hướng thiện, nhân văn trong một xã hội thời hậu chiến đầy khủng hoảng và thử thách của những năm đầu đổi mới. Như Nguyễn Khải đã từng nói, đây chính là nét hấp dẫn của văn học Nguyễn Huy Thiệp. “Văn chương có quyền, nhưng không chỉ miêu tả cái xấu xa, cái ghê tởm, cái hèn nhát. Thanh nam châm thu hút mọi thế hệ vẫn là cái cao thượng, cái tốt đẹp, cái thủy chung”.
Nguyễn Huy Thiệp: “Muối Của Rừng là cuộc đi săn tìm lẽ sống”. Nó là cuộc đi săn tìm danh vọng và lợi lộc. Đây đều là trò khỉ. Cuộc sống toàn là những trò khỉ. Cuối cùng mọi thứ trở thành cát bụi. Cuộc sống là cuộc đi săn những thói xấu trong bản thân để loại bỏ chất độc và thoát thân khỉ sang người.”
Với sự phát triển của nền văn minh, nhân loại ngày càng phải đối mặt với những nguy cơ to lớn từ môi trường sinh thái. Nó đe dọa đến tính mạng con người và mọi sinh vật trên trái đất. Trước những nguy cơ đó, văn học cũng có trách nhiệm phải lên tiếng. Các tác phẩm văn học sinh thái cảnh báo những nguy cơ về môi trường và gợi ý về một tương lai cho sự phát triển bền vững của con người.
Tác phẩm này hình thành trong con người một quan điểm tiến bộ về chủ nghĩa nhân văn sinh thái: quý trọng thiên nhiên, đối xử bình đẳng với thiên nhiên trên tinh thần hữu nghị, sống hòa hợp với thiên nhiên hơn là chinh phục và chiếm đoạt. Bằng cách trở về với thiên nhiên, con người trở về với bản chất tốt đẹp ban đầu của mình.
Tác phẩm phản ánh cuộc đấu tranh nội tâm của con người nhằm đạt tới những điều cao thượng, tốt đẹp, đồng thời thể hiện niềm tin vào một tương lai tốt đẹp hơn nếu con người nhìn nhận được sự sống của thiên nhiên và quyền sống của tất cả mọi người. Con đường từ việc thừa nhận quyền sống của con người đến quyền sống tự nhiên là một bước tiến dài trong lịch sử phát triển văn hóa nhân loại.
4. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật truyện “Muối của rừng”:
4.1. Giá trị nội dung:
Nội dung chính của tác phẩm xoay quanh câu chuyện về sự thay đổi trong suy nghĩ và hành động của nhân vật ông Diểu, người đã bắn chết một con khỉ đực trong rừng. Tác phẩm truyền tải đến người đọc một thông điệp sâu sắc về tình yêu thiên nhiên và cuộc sống.
4.2. Giá trị nghệ thuật:
– Tác phẩm này được sử dụng sự kết hợp của các yếu tố tự sự và trữ tình.
– Tính nghệ thuật của tác phẩm này được thể hiện qua lối hành văn tinh tế của truyện ngắn, đặc biệt là cách thể hiện cảm xúc của nhân vật.