Căn cứ để khẳng định vụ án hình sự chỉ có thể được khởi tố khi có căn cứ theo luật định như sau:
Vụ án hình sự chỉ có thể được khởi tố khi có căn cứ theo luật định. Theo đó, căn cứ vào Điều 100 BLTTHS đã quy định các căn cứ để khởi tố vụ án hình sự như sau:
“Chỉ được khởi tố vụ án hình sự khi đã xác định có dấu hiệu của tội phạm. Việc xác định dấu hiệu tội phạm dựa trên những cơ sở sau đây:
1. Tố giác của công dân;
2. Tin báo của cơ quan, tổ chức;
3. Tin báo trên các phương tiện thông tin đại chúng;
4. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án, Bộ đội biên phòng, Hải quan, Kiểm lâm, lực lượng Cảnh sát biển và các cơ quan khác của Công an nhân dân, Quân đội nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra trực tiếp phát hiện dấu hiệu của tội phạm;
5. Người phạm tội tự thú.”
Như vậy, điều luật quy định khả năng duy nhất cho phép khởi tố vụ án chính là khi xác định có dấu hiệu của tội phạm. Dấu hiệu tội phạm chính à những tài liệu ban đầu về sự kiện phạm tội nói chung, chưa phải tài liệu về người phạm tội cụ thể nào và thực tế cho thấy có những trường hợp lúc đầu mới chỉ biết những thông tin về sự kiện nhưng khi kiểm tra thì sự kiện đó không đủ dấu hiệu tội phạm. Có dấu hiệu tội phạm chính là căn cứ cần và đủ để khởi tố vụ án hình sự. Dấu hiệu tội phạm được xác định trên cơ sở những thông tin thu được từ những nguồn nhất định. Điều luật quy định 5 nguồn thông tin cụ thể làm cơ sở xác định có dấu hiệu tội phạm.
Khi nhận được sự tố giác hay tin báo về tội phạm, cơ quan có thẩm quyền khởi tố phải kiểm tra nhằm xác định có dấu hiệu tội phạm hay không và có những căn cứ để khởi tố vụ án hình sự hay không để ra quyết định khởi tố hoặc không khởi tố vụ án hình sự. Chỉ sau khi đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự thì mới được thực hiện các hoạt động tố tụng khác như bắt người, khám xét,…
Điều luật không quy định yêu cầu khởi tố vụ án hình sự của người bị hại là căn cứ độc lập để khởi tố . Bởi một số tội phạm, trong khoản 1 của điều luật có quy định chỉ khởi tố khi có yêu cầu của người bị hại (các tội được quy định tại khoản 1 của các điều 104, 105, 106, 108, 109, 111, 113, 121, 122, 131, 171 của Bộ luật Hình sự ). Điều này không xuất phát từ sự khác biệt nào về bản chất của thông tin ban đầu làm cơ sở để xác định căn cứ khởi tố vụ án so với sợ tố giác của công dân. Trường hợp đó, cơ sở để xác định căn cứ khởi tố được coi như là sự tố giác về tội phạm của công dân. Yêu cầu của người bị hại được hiểu như nguồn tin “tố giác của công dân”.
>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568
Như vậy, những quy định đã nêu trên là những căn cứ để khởi tố vụ án hình sự.
Bạn có thể tham khảo thêm một số bài viết có liên quan khác của Dương Gia:
– Cơ sở lý luận về khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của người bị hại
– Chủ thể có quyền yêu cầu khởi tố vụ án hình sự
– Các trường hợp khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của người bị hại
Mọi thắc mắc pháp lý cần tư vấn hoặc yêu cầu dịch vụ, quý khách hàng vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 1900.6568 hoặc gửi thư về địa chỉ email: lienhe@luatduonggia.vn.
——————————————————–
THAM KHẢO CÁC DỊCH VỤ CÓ LIÊN QUAN CỦA LUẬT DƯƠNG GIA:
– Tư vấn luật hình sự miễn phí
