Xây nhà không đúng số tầng như thiết kế có bị xử phạt?

1. Xây nhà không đúng số tầng như thiết kế có bị xử phạt?

Trước hết, căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 98 của Văn bản hợp nhất Luật xây dựng năm 2020 có quy định: Trong quá trình xây dựng, nếu có sự điều chỉnh thiết kế xây dựng làm thay đổi một trong các nội dung dưới đây thì chủ đầu tư cần phải thực hiện thủ tục đề nghị điều chỉnh giấy phép xây dựng, bao gồm:

• Thay đổi hình thức kiến trúc bên ngoài của công trình xây dựng đối với công trình nằm trong khu đô thị, thuộc khu vực có yêu cầu về quản lý kiến trúc;

• Thay đổi một trong các yếu tố liên quan đến vị trí xây dựng, diện tích xây dựng, quy mô công trình, chiều cao công trình, số tầng của công trình xây dựng và các yếu tố khác làm ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực chính của công trình xây dựng;

• Khi điều chỉnh thiết kế bên trong của công trình xây dựng, sự điều chỉnh đó làm thay đổi công năng sử dụng, làm ảnh hưởng đến an toàn phòng chống cháy nổ và bảo vệ môi trường của công trình xây dựng.

Vì vậy, trường hợp xây nhà không đúng số tầng sẽ ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực của công trình đó, cần phải thực hiện thủ tục đề nghị điều chỉnh nội dung giấy phép xây dựng. 

Đồng thời, căn cứ theo quy định tại Điều 12 của Văn bản hợp nhất Luật xây dựng năm 2020 có quy định về các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực xây dựng. Bao gồm:

• Quyết định đầu tư xây dựng không đúng với quy định của pháp luật về xây dựng;

• Khởi công công trình xây dựng khi chưa đáp ứng đầy đủ điều kiện khởi công theo quy định của pháp luật xây dựng;

• Xây dựng công trình trong các khu vực cấm, xây dựng công trình lớn chiếm hành lang bảo vệ an ninh quốc phòng, hành lang an toàn giao thông, thủy lợi, đê điều, năng lượng, khu di tích lịch sử văn hóa, hoặc các khu vực bảo vệ công trình khác theo quy định của pháp luật; có hành vi xây dựng công trình ở các khu vực đã được cảnh báo thường xuyên xảy ra thiên tai, nguy cơ sạt lở, lũ quét, lũ lụt, ngoại trừ công trình xây dựng được thực hiện để khắc phục những hiện tượng thiên tai này;

• Xây dựng công trình không đúng quy hoạch xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, ngoại trừ trường hợp có giấy phép xây dựng có thời hạn; xây dựng công trình vi phạm chỉ giới xây dựng, cốt xây dựng; xây dựng công trình không đúng với nội dung trong giấy phép xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền cung cấp;

• Lập dự toán, thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán của công trình xây dựng có sử dụng nguồn vốn đầu tư công, hoặc có sử dụng vốn đầu tư nhà nước trái với quy định của pháp luật;

• Nhà thầu tham gia vào hoạt động xây dựng công trình khi không đáp ứng đầy đủ điều kiện về năng lực, chuyên môn để thực hiện hoạt động xây dựng;

• Chủ đầu tư lựa chọn các nhà thầu không đáp ứng đầy đủ điều kiện năng lực, chuyên môn để thực hiện hoạt động xây dựng;

• Xây dựng công trình không tuân thủ đầy đủ điều kiện, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, sản xuất vật liệu xây dựng, sử dụng vật liệu xây dựng có nguy cơ gây ảnh hưởng, nguy hại nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng và môi trường;

• Vi phạm quy định về an toàn vệ sinh lao động, tài sản, phòng chống cháy nổ, vi phạm an ninh trật tự, bảo vệ môi trường trong quá trình xây dựng;

• Sử dụng công trình không đúng với mục đích, không đúng công năng sử dụng của công trình; xây dựng mở rộng diện tích, lấn chiếm diện tích, lấn chiếm không gian đang được quản lý hợp pháp, sử dụng hợp pháp của các tổ chức, cá nhân khác hoặc của khu vực công cộng, hoặc khu vực sử dụng chung;

• Đưa hối lộ, nhận hối lộ trong hoạt động đầu tư xây dựng; lợi dụng pháp nhân khác để tham gia vào quá trình hoạt động xây dựng; thông đồng, dàn xếp làm sai lệch kết quả trong quá trình lập dự án, khảo sát, giám sát, thiết kế, thi công công trình xây dựng;

• Lạm dụng chức vụ, lạm dụng quyền hạn vi phạm pháp luật trong lĩnh vực xây dựng; bao che cho hành vi vi phạm, chậm xử lý nghiêm minh đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực xây dựng;

• Cản trở hoạt động đầu tư xây dựng đúng quy định pháp luật.

Như vậy, một trong những hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực xây dựng là “xây dựng công trình không đúng với giấy phép xây dựng đã được cấp”. Có thể thấy, trong trường hợp giấy phép xây dựng chỉ cho phép xây dựng với số lượng tầng nhất định, thì chủ đầu tư không được phép cho thi công vượt quá hoặc thấp hơn so với số tầng nêu trên giấy phép xây dựng đó.

Việc xây dựng không đúng số tầng trong thiết kế, giấy phép xây dựng (có thể vượt quá hoặc thấp hơn) thì sẽ bị xử phạt theo quy định tại khoản 6 Điều 16 của Nghị định 16/2022/NĐ-CP với lỗi “xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng đã được cấp”.

2. Xây nhà không đúng số tầng như thiết kế bị phạt bao nhiêu?

Căn cứ theo quy định tại khoản 6 Điều 16 của Nghị định 16/2022/NĐ-CP có quy định về mức xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định về trật tự xây dựng. Theo đó, xử phạt đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp trước đó như sau:

• Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm khi xây dựng nhà ở riêng lẻ;

• Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm trong quá trình xây dựng nhà ở riêng lẻ tại khu bảo tồn, khu di tích lịch sử văn hóa hoặc công trình xây dựng khác;

• Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 120.000.000 đồng khi thực hiện hành vi vi phạm trong quá trình xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng; hoặc trong quá trình xây dựng công trình cần phải lập báo cáo kinh tế kĩ thuật đầu tư xây dựng.

Đồng thời, căn cứ theo quy định tại khoản 17 Điều 16 của Nghị định này cũng quy định thêm: Trong trường hợp xây dựng không đúng giấy phép xây dựng đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cung cấp, tuy nhiên không thuộc một trong những trường hợp phải điều chỉnh giấy phép xây dựng theo quy định của pháp luật xây dựng (Điều 98 của Văn bản hợp nhất Luật xây dựng năm 2020) thì sẽ không được coi là hành vi xây dựng sai nội dung giấy phép xây dựng.

Như vậy, hành vi xây nhà không đúng số tầng theo thiết kế, giấy phép xây dựng được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng. Đồng thời, con có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đó là bắt buộc phải phá dỡ nhà, phần nhà ở xây dựng sai nội dung giấy phép xây dựng đã được cấp trước đó.

Lưu ý, mức phạt tiền nêu trên là mức phạt tiền áp dụng đối với tổ chức vi phạm, trong trường hợp cá nhân vi phạm thì mức phạt tiền sẽ được xác định bằng 1/2 mức phạt tiền đối với tổ chức trong cùng một hành vi vi phạm.

3. Xây nhà không đúng số tầng như thiết kế có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Trong trường hợp xây nhà không đúng số tầng (vượt quá số tầng theo giấy phép quy định được cấp) gây ra hậu quả nghiêm trọng thì chủ đầu tư hoàn toàn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng căn cứ theo quy định tại Điều 298 của Văn bản hợp nhất Bộ luật hình sự năm 2017.

Chủ thể của tội phạm này được quy định là người có trách nhiệm, nghĩa vụ tuân thủ quy định về xây dựng trong hoạt động xây dựng. Họ có thể là cá nhân có trách nhiệm trong quá trình khảo sát xây dựng, trong thiết kế xây dựng, trong thi công công trình xây dựng, trong quá trình nghiệm thu công trình xây dựng, trong quá trình thẩm định thiết kế, phê duyệt thiết kế, giám sát thi công của bên thiết kế. Dấu hiệu hậu quả để bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội danh này như:

• Hậu quả chết người;

• Hậu quả thương tích hoặc tổn hại cho sức khỏe của người khác với tỷ lệ tổn thương cơ thể của 01 người hoặc tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của nhiều người là 61% trở lên;

• Hoặc hậu quả thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng trở lên.  

Khung hình phạt có thể bị truy cứu như sau:

• Khung hình phạt cơ bản là phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm;

• Khung hình phạt tăng nặng là phạt tù từ 03 năm đến 10 năm, hoặc phạt tù từ 07 năm đến 15 năm. Các dấu hiệu định khung hình phạt tăng nặng được quy định là dấu hiệu thiệt hại về tính mạng, thiệt hại về sức khỏe hoặc tài sản;

• Khung hình phạt bổ sung có thể được áp dụng là phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc cấm làm công việc nhất định trong khoảng thời gian từ 01 năm đến 05 năm.

THAM KHẢO THÊM:

• Xây dựng nhà ở sai giấy phép xây dựng bị phạt bao nhiêu?
• Xử phạt hành vi tổ chức thi công công trình sai giấy phép xây dựng
• Xin giấy phép xây dựng mất bao lâu và hết bao nhiêu tiền?