Có được xây dựng chuồng trại trên đất nông nghiệp không?

Thực tế hiện nay cho thấy tình trạng lấn chiếm đất công, chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp, sử dụng sai mục đích… có những diễn biến phức tạp, một trong những nguyên nhân của vi phạm pháp luật đất đai kể trên là việc thanh tra của các cấp, các ngành chưa kiên quyết, triệt để, kịp thời làm hạn chế hiệu quả hoạt động thanh tra, chế tài quy định xử lý, xử phạt vi phạm pháp luật đất đai còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe các đối tượng vi phạm và bản thân người sử dụng đất không nắm rõ được các quy định của pháp luật dẫn đến việc sử dụng đất sai mục đích.

1. Xây dựng chuồng trại trên đất nông nghiệp có phải xin phép không?

Theo quy định tại Điều 10 Phân loại đất của Luật đất đai năm 2013 Căn cứ vào mục đích sử dụng, đất đai được phân loại như sau:

“h) Đất nông nghiệp khác gồm đất sử dụng để xây dựng nhà kính và các loại nhà khác phục vụ mục đích trồng trọt, kể cả các hình thức trồng trọt không trực tiếp trên đất; xây dựng chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm và các loại động vật khác được pháp luật cho phép; đất trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản cho mục đích học tập, nghiên cứu thí nghiệm; đất ươm tạo cây giống, con giống và đất trồng hoa, cây cảnh.”

Theo quy định trên đất nông nghiệp khác thường sử dụng chung vào mục đích nông nghiệp như trồng trọt và chăn nuôi, nhưng không chỉ đơn thuần là trồng cây cối hay hoa màu thu hoạch, các hộ gia đình cá nhân sử dụng đất nông nghiệp có thể xây dựng các công trình trên đất nhưng mục đích xây dựng phải đúng tính chất, mục đích của pháp luật. Ví dụ, các rất nhiều mô hình trồng rau củ quả sạch trong nhà kính đã áp dụng những thành bộ tiến bộ khoa học kỹ thuật của các nước phát triển vận dụng vào môi trường khí hậu ở Việt Nam đang được ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn khuyến khích thực hiện phát triển nông nghiệp bền vững.

Luật cho phép xây dựng chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm hiện nay dưới mô hình trang trại hoặc các mô hình nhỏ lẻ cá nhân, gia đình như nuôi vịt, gà, lợn, bò… Cấm xây dựng chuồng trại vào mục đích nuôi các loại động vật mà pháp luật không phép hoặc lợi dụng việc xây dựng chuồng trại đan xen, sử dụng vào mục đích khác sai luật. Bên cạnh đó, các hộ gia đình nuôi gia súc, gia cầm vẫn phải bảo đảm vệ sinh môi trường.

Hiện nay, nhiều địa phương chưa có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chi tiết, dẫn tới tùy tiện chuyển mục đích sử dụng đất hoặc lúng túng trong quá trình sử dụng đất nông nghiệp đúng mục đích. Ví dụ như đất trồng lúa cũng là đất nông nghiệp nhưng sử dụng vào mục đích trồng lúa nước hoặc đất trồng cây lâu năm, đất trồng rừng, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối được sử dụng vào mục đích tương ứng.

2. Các trường hợp phải đăng ký chuyển mục đích sử dụng đất:

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 57 Luật đất đai 2013 quy định các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất phải được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền bao gồm:

+ Chuyển đất trồng lúa sang đất trồng cây lâu năm, đất trồng rừng, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối.

+ Chuyển đất trồng cây hàng năm khác sang đất nuôi trồng thủy sản nước mặn, đất làm muối, đất nuôi trồng thủy sản dưới hình thức ao, hồ, đầm.

Như vậy, theo quy định hướng dẫn nêu trên tình trạng sử dụng đất không đúng mục đích ít được phát hiện và xử lý kịp thời nên việc kiểm tra, thanh tra thực hiện còn nhiều bất cập. Với vai trò chủ sở hữu đại diện, Nhà nước có quyền định đoạt đất đai thông qua hàng loạt các quyền như: quyền quyết định mục đích, thời hạn, hạn mức sử dụng đất, quyền phân bổ đất đai thông qua các hoạt động giao đất cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất.

Với việc pháp luật liệt kê các trường hợp nêu trên để xác định phải xin phép thì các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất không phải xin phép nhưng phải làm thủ tục đăng ký biến động đất đai sẽ thực hiện theo quy định những trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất không phải xin phép được hướng dẫn bởi Điều 11 Thông tư 02/2015/TT-BTNMT được sửa đổi bởi Khoản 1 Điều 12 Thông tư 33/2017/TT-BTNMT.

– Chuyển đất trồng cây hàng năm sang đất nông nghiệp khác gồm: đất sử dụng để xây dựng nhà kính và các loại nhà khác phục vụ mục đích trồng trọt; đất xây dựng chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm và các loại động vật khác được pháp luật cho phép; nuôi trồng thủy sản cho mục đích học tập, nghiên cứu thí nghiệm.

– Chuyển đất trồng cây hàng năm khác, đất nuôi trồng thủy sản sang trồng cây lâu năm.

– Chuyển đất trồng cây lâu năm sang đất nuôi trồng thủy sản, đất trồng cây hàng năm.

– Chuyển đất ở sang đất phi nông nghiệp không phải là đất ở.

– Chuyển đất thương mại, dịch vụ sang đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp không phải là đất thương mại, dịch vụ; chuyển đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp không phải là đất thương mại, dịch vụ hoặc đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp sang đất xây dựng công trình sự nghiệp.

3. Xây dựng chuồng trại trên đất nông nghiệp có bị tháo dỡ không?

Tóm tắt câu hỏi:

Nhà em có 600m2 đất từ trước năm 1980 là đất trồng rau. Hiện nhà em thay đổi sang làm vườn và kết hợp chăn luôn lợn, gà. Thế nên gia đình em mới tiến hành đổ đất cho bằng thành một thửa, xây chuồng trại, nhà lán và quây sung quanh bằng cọc bê tông căng lưới thép B40. Khu vực xây dựng chuồng trại khoảng 80m2 và không nằm trong khu vực quy hoạch gì hết. Cho em hỏi gia đình em thay đổi đất như vậy có sai quy định của luật đất đai hay không và có bị tháo dỡ không? Em xin cảm ơn.

Luật sư tư vấn: