Vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên có bị phạt không?

1. Vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên có bị phạt không?

1.1. Quy định về xe ưu tiên:

Theo Điều 22 Văn bản hợp nhất 15/VBHN-VPQH 2019 hợp nhất Luật Giao thông đường bộ, những xe sau đây sẽ được quyền ưu tiên đi trước xe khác khi mà qua đường giao nhau từ bất kỳ một hướng nào tới và được xếp theo thứ tự ưu tiên như sau:

– Xe chữa cháy đang đi làm nhiệm vụ;

– Xe quân sự, xe công an đang đi làm nhiệm vụ khẩn cấp, đoàn xe có xe cảnh sát dẫn đường;

– Xe cứu thương mà đang thực hiện nhiệm vụ cấp cứu;

– Xe hộ đê, xe đi làm nhiệm vụ khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh hoặc xe đang đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật;

– Đoàn xe tang.

Trong đó:

– Các loại xe ưu tiên nêu trên (trừ loại xe tang) khi đi làm nhiệm vụ phải đảm bảo là có tín hiệu còi, cờ, đèn theo quy định; sẽ không bị hạn chế về tốc độ; được phép đi vào đường ngược chiều và các đường khác có thể đi được, kể cả là khi có tín hiệu đèn đỏ và chỉ phải tuân theo chỉ dẫn của người điều khiển giao thông.

– Khi có tín hiệu của xe được quyền ưu tiên thì những người tham gia giao thông phải nhanh chóng giảm tốc độ, phải tránh hoặc dừng lại sát với lề đường bên phải để nhường đường. Không được gây cản trở những xe được quyền ưu tiên.

1.2. Có bị phạt khi vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên:

Điều 11 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 được sửa đổi bổ sung 2020 có quy định những trường hợp không xử phạt vi phạm hành chính, Điều này đã quy định không xử phạt vi phạm hành chính đối với các trường hợp dưới đây:

– Thực hiện hành vi vi phạm hành chính ở trong tình thế cấp thiết;

– Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do là phòng vệ chính đáng;

– Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do có sự kiện bất ngờ;

– Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do có sự kiện bất khả kháng;

– Người thực hiện hành vi vi phạm hành chính là người không có năng lực trách nhiệm hành chính;

– Người thực hiện hành vi vi phạm hành chính là người chưa đủ tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 5 của Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 được sửa đổi bổ sung 2020.

Theo đó, người thực hiện hành vi vi phạm hành chính ở trong tình thế cấp thiết sẽ không bị xử phạt vi phạm hành chính. Khoản 11 Điều 2 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 được sửa đổi bổ sung 2020 có giải thích tình thế cấp thiết chính là tình thế của những cá nhân, tổ chức vì muốn tránh đi một nguy cơ đang thực tế đe dọa tới các lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác mà cũng không còn cách nào khác là phải gây ra một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần phải ngăn ngừa, chính vì thế người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ trong trường hợp là phải bắt buộc vượt đèn đỏ mới có thể nhường đường cho xe ưu tiên, đang thực hiện nhiệm vụ thì sẽ không bị xử lý vi phạm hành chính. Tuy nhiên thì người điều khiển phương tiện vi phạm hoặc là người đại diện của người này phải chứng minh được việc vượt đèn đỏ là trong trường hợp cấp thiết để nhường đường cho xe ưu tiên đang đi làm nhiệm vụ và quá trình nhường đường phải đảm bảo an toàn cho các phương tiện khác đang lưu thông trên đường.

2. Không vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên bị phạt bao nhiêu tiền:

Như đã phân tích ở mục trên, người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ trong trường hợp phải bắt buộc vượt đèn đỏ mới có thể nhường đường cho xe ưu tiên đang thực hiện nhiệm vụ thì người điều khiển phương tiện giao thông đó sẽ không bị xử lý vi phạm hành chính, nhưng nếu như người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ trong trường hợp phải bắt buộc vượt đèn đỏ mới có thể nhường đường cho xe ưu tiên đang thực hiện nhiệm vụ không vượt đèn đỏ để nhường đường cho xe ưu tiên thì vẫn sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi không nhường đường hoặc gây cản trở xe được quyền ưu tiên có đang phát tín hiệu ưu tiên đi làm nhiệm vụ. Tuy nhiên, nếu như việc vượt đèn đỏ để nhường đường cho xe ưu tiên đang đi làm nhiệm vụ có khả năng gây ra hậu quả nghiêm trọng hơn cho Nhà nước, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác thì việc không vượt đèn đỏ để nhường đường cho xe ưu tiên đang đi làm nhiệm vụ sẽ không bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi không nhường đường hoặc gây cản trở xe được quyền ưu tiên đang phát tín hiệu ưu tiên đi làm nhiệm vụ. Hành vi không nhường đường hoặc gây cản trở xe được quyền ưu tiên đang phát tín hiệu ưu tiên đi làm nhiệm vụ (không vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên khi đủ điều kiện) thì bị phạt như sau:

– Đối với xe ô tô: Căn cứ điểm n khoản 3 Điều 5 của Nghị định số 100/2019/NĐ-CP được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 123/2021/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với người điều khiển xe ô tô (các loại xe tương tự xe ô tô) có thực hiện hành vi không nhường đường cho xe đi trên đường ưu tiên, đường chính từ bất kỳ hướng nào tới tại nơi đường giao nhau. Theo quy định này thì người điều khiển phương tiện xe ô tô tham gia giao thông đường bộ có hành vi không vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên khi đủ điều kiện sẽ bị phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng.

– Đối với xe máy: Căn cứ điểm e khoản 2 Điều 6 khoản 3 Điều 5 của Nghị định số 100/2019/NĐ-CP được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 123/2021/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 300.000 đồng đến 400.000 đồng đối với người điều khiển xe máy (các loại xe tương tự xe máy) không nhường đường cho xe xin vượt khi mà đã có đủ điều kiện an toàn; không nhường đường cho các xe đi trên đường ưu tiên, đường chính từ bất kỳ hướng nào tới tại nơi đường giao nhau. Theo quy định này thì người điều khiển phương tiện xe máy tham gia giao thông đường bộ có hành vi không vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên khi đủ điều kiện sẽ bị phạt tiền từ 300.000 đồng đến 400.000 đồng.

– Đối với máy kéo, xe máy chuyên dùng: Căn cứ điểm e khoản 4 Điều 7 của Nghị định số 100/2019/NĐ-CP được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 123/2021/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với những người điều khiển xe máy kéo, xe máy chuyên dùng mà có thực hiện hành vi không nhường đường hoặc gây cản trở xe được quyền ưu tiên đang phát tín hiệu ưu tiên đi làm nhiệm vụ. Theo quy định này thì người điều khiển phương tiện xe máy kéo, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông đường bộ có hành vi không vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên khi đủ điều kiện sẽ bị phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng.

– Đối với xe xe đạp, xe đạp máy, xe thô sơ: Căn cứ điểm d khoản 2 Điều 8 của Nghị định 100/2019/NĐ-CP được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 123/2021/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng đối với những người điều khiển xe đạp, xe đạp máy, xe thô sơ thực hiện hành vi không nhường đường cho xe xin vượt khi đã có đủ điều kiện an toàn hoặc hành vi gây cản trở đối với xe cơ giới xin vượt, gây cản trở xe ưu tiên. Theo quy định này thì người điều khiển phương tiện xe đạp, xe đạp máy, xe thô sơ tham gia giao thông đường bộ có hành vi không vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên khi đủ điều kiện sẽ bị phạt tiền từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng.

Những văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:

– Văn bản hợp nhất 15/VBHN-VPQH 2019 hợp nhất Luật Giao thông đường bộ;

– Nghị định 100/2019/NĐ-CP xử phạt vi phạm giao thông đường bộ và đường sắt được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP.