Vùng trọng điểm lương thực, thực phẩm lớn nhất nước ta là vùng đồng bằng Sông Cửu Long. Vậy nơi đây có những đặc điểm gì, có điều kiện gì thuận lợi để có thể phát triển lương thực và thực phẩm. Cùng Luật Dương Gia tìm hiểu ngay qua bài viết dưới đây.
Mục lục bài viết
1. Vùng trọng điểm lương thực, thực phẩm lớn nhất nước ta ở đâu:
Đồng bằng sông Cửu Long được xem là trọng điểm lương thực thực phẩm lớn nhất nước ta. Đồng bằng sông Cửu Long là một trong những đồng bằng lớn và phì nhiêu nhất khu vực Đông Nam Á. Đây là vùng sản xuất vùng cây ăn trái nhiệt đới và là vùng xuất khẩu lương thực lớn nhất Việt Nam.
Đồng bằng sông Cửu Long có diện tích tự nhiên lên đến 4.092,2 nghìn ha và trong đó có 2575,2 nghìn ha đất dùng cho việc sản xuất nông nghiệp. Tức là đất dùng cho sản xuất nông nghiệp ở đồng bằng sông Cửu Long chiếm đến 62,9% tổng diện tích đất tự nhiên của cả vùng. Hầu như phần lớn diện tích đất của đồng bằng sông Cửu Long đều được bồi đắp phù sa hàng năm cho nên đắp ở đây rất màu mỡ. Nhất là giải đất phù sa ngọt dọc sông Tiền và sông Hậu được xem là màu mỡ nhất. Tại Đồng bằng sông Cửu Long có mạng lưới sông ngòi kem rạch chằng chịt điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc cung cấp nước sản xuất lúa. Vì được cung cấp đầy đủ nước cho việc trồng trọt nên đồng bằng sông Cửu Long tập trung vào sản xuất lúa và trở thành vựa lúa số 1 cả nước.
2. Vì sao đồng bằng sông Cửu Long là trọng điểm lương thực, thực phẩm lớn nhất nước ta?
Tại sao lại nói rằng đồng bằng sông Cửu Long là vùng trọng điểm lương thực thực phẩm lớn nhất nước ta. Còn chần chờ gì nữa mà không cùng tìm hiểu đặc điểm của vùng đồng bằng sông Cửu Long.
2.1. Diện tích gieo trồng:
Vùng đồng bằng sông Cửu Long có diện tích gieo trồng đứng đầu cả nước trung bình chiếm 52% diện tích gieo trồng lúa của cả nước. Vào năm 2000 diện tích gieo trồng lúa của vùng đồng bằng sông Cửu Long đạt 3.945,8 nghìn ha, chiếm 51,5% diện tích trồng lúa trên cả nước. Tính đến thời điểm năm 2015 thì tổng diện tích trồng lúa tăng lên 4.301,5 nghìn ha, chiếm 55%. Sao 5 năm tính đến thời điểm 2020 thì tổng diện tích trồng lúa của vùng đồng bằng sông Cửu Long là 3.963,7 nghìn ha, tức là chiếm 54,5% diện tích trồng lúa của cả nước.
2.2. Sản lượng mỗi năm:
Sản lượng lúa mỗi năm tại Đồng bằng sông Cửu Long đều được nâng cao. Bởi vì ngành lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long đã không ngừng áp dụng những cải tiến giống cây trồng. Đồng bằng sông Cửu Long đã thay đổi từ giống lúa mang năng suất thấp Chỉ đạt được 2 – 3 tấn/ha, đổi sang các giống lúa có năng suất cao hơn có thể đạt đến 6 hoặc 8 tấn/ha. Có thể thấy năng suất lúa của vùng đồng bằng sông Cửu Long đều tan cao hơn mức bình quân chung của cả nước và thay đổi theo từng năm.
2.3. Số mùa vụ trong năm:
Ở đồng bằng sông Cửu Long đã thay đổi số mùa vụ trong năm từ 1-2 mùa vụ/năm sang 3 mùa vụ chính/năm. Không chỉ thay đổi số mùa vụ trong năm mà còn là sự đổi mới cơ cấu giống lúa và quy trình sản xuất. Không chỉ dừng lại ở đó đồng bà song cửa Lam còn áp dụng quy trình sản xuất lúa theo hướng thâm canh để tăng năng suất. Nhờ vậy mà năng suất lúa của từng vụ mùa nói riêng và cả năm nói chung ở vùng đồng bằng sông Cửu Long tăng dần qua các năm.
Vào năm 2015 thì năng suất lúa của vùng đồng bằng sông Cửu Long đợt đến 59,5 tạ/ha so với năng suất chung của cả nước. Vào năm 2020 thì năng suất lúa của vùng đạt đến 60,1 tạ, cao hơn năm 2015 1,4 tạ. Đáng nói nhất phải kể đến vụ Đông Xuân vào năm 2021, vào vụ mùa này thì đồng bằng sông Cửu Long đã đạt năng suất lúa đến 72 tạ/ha và cao hơn 3,7 tạ/ha năng suất vụ Đông Xuân cả nước.
2.4. Những địa phương có năng suất lúa cao
Một số địa phương tại Đồng bằng sông Cửu Long có năng suất lúa cao trong vụ đông xuân vào năm 2021 phải kể đến như: Phú Yên Đạt 77,9 tạ/ha, Hậu Giang đạt 78,2 tạ/ha, Bạc Liêu đạt 77,3 tạ/ha, Kiên Giang đạt 76,2 tạ/ha, Đồng Tháp đạt 73,2 tạ/ha, Kiên Giang đạt 76,2 tạ, An Giang đạt 74,7 tạ/ha.
Nhìn một cách chung quy nhất thì 20 năm kể từ năm 2000 đến năm 2020 năng suất lúa bình quân của đồng bằng sông Cửu Long tăng thêm 17,8 tạ/ha. Điều này đồng nghĩa với việc sợ năng suất lúa của đồng bằng sông Cửu Long trang 7 triệu tấn lúa chiếm gần 70% tổng sản lượng lúa tăng thêm của cả nước.
Kiên Giang, An Giang và Đồng Tháp là ba tỉnh có đóng góp lớn nhất vào sản lượng lúa của vùng. Có thể thấy sản lượng lúa của ba địa phương này chiếm tới 50% tổng sản lượng lúa của toàn vùng đồng bằng sông Cửu Long. Trong đó vụ lúa đông xuân là vụ lúa có sản lượng cao nhất trong ba vụ lúa chính của mùa và đóng góp 44% sản lượng lúa của cả năm.
2.5. Chính sách phát triển năng suất lúa
Ở đồng bằng sông Cửu Long không chỉ dừng lại ở việc cải tiến giống lúa mà công tác cải tạo thủy lợi và xả phèn, rửa mặn cũng được chú trọng. Vùng đồng bằng sông Cửu Long còn chú trọng trong việc cải tạo đất hoang hóa tạo tiền đề cho các loại lúa giống thích nghi và phát triển. Chủ động tưới tiêu đẩy mạnh công tác khuyến nông Kết hợp với việc nâng cao trình độ sản xuất của bà con nông dân.
Không dừng lại ở đó việc triển khai hiệu quả cấp chính sách cũng như khuyến khích áp dụng cơ giới hóa vào các khâu sản xuất thu hoạch chế biến cũng như bảo quản lương thực thực phẩm đóng một vai trò cực kỳ quan trọng. Ngoài ra việc tập trung nguồn lực và kinh phí đầu tư trọng điểm với mục đích nghiên cứu chọn là tạo phát triển giống mới có năng suất và chất lượng cao hơn. Từ đó những giống lúa có khả năng thích ứng tốt với thời tiết chống chịu tốt và phù hợp với từng vùng sinh thái được gieo trồng và mang đến sản lượng cực kỳ cao. Đồng thời với những chính sách nghiên cứu giảm nhẹ ảnh hưởng của biến đổi khí hậu hoặc như xâm nhập mặn, ngập úng, khô hạn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển sản lượng lúa.
Nhờ những chính sách phát triển này đã góp phần nâng cao sản lượng lúa của vùng từ 12,8 triệu tấn ở năm 1995 lên 23,8 triệu tấn vào năm 2020.
3. Đặc điểm của đồng bằng Sông Cửu Long
Không phải ngẫu nhiên mà đồng bằng sông Cửu Long lại được mệnh danh là vùng trọng điểm lương thực thực phẩm lớn nhất cả nước. Cùng tìm hiểu đặc điểm của đồng bằng sông Cửu Long để thấy rằng nơi đây có những thuận lợi gì để phát triển nông nghiệp.
3.1. Địa hình
Đồng bằng sông Cửu Long có địa hình khá bằng phẳng so với đồng bằng sông Hồng. Đáng nói nhất phải kể đến hệ thống mạng lưới sông ngòi và kênh rạch chằng chịt vô cùng thuận lợi để phát triển giao thông đường thủy tại Đồng bằng sông Cửu Long. Ngoài ra nhờ có hệ thống sông lớn mà đồng bằng sông Cửu Long hàng năm được bồi tích rất nhiều phù sa.
Đất đai màu mỡ là nền tảng đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc phát triển trồng trọt cây lương thực và thực phẩm.
Đồng bằng sông Cửu Long có hai con sông lớn đó chính là sông Tiền và sông Hậu. Hai con sông này chia địa hình đồng bằng sông Cửu Long thành ba phần:
Về phía nam sông Hậu là bán đảo Cà Mau. Địa hình chủ yếu của nơi đây chính là bùng và có của sông Mê Kông. Điều này khiến cho nơi đây có rất nhiều khu đầm lầy và rừng ngập mặn ở phía Tây Nam. Điều đáng nói chính là bên trong vùng đất này cũng có rất nhiều ruộng lúa nước và rừng rậm nhiệt đới.Góp phần mang lại năng suất lúa cho toàn vùng.
Phần ở giữa sông Tiền và sông Hậu có địa hình đặc trưng là màu mỡ và khóa bằng phẳng. Nơi đây cũng có hệ thống kênh rạch dày đặc, là một điều kiện thuận lợi cho việc phát triển nông nghiệp. Có thể nói phần ở giữa sông Tiền và sông Hậu là một nơi cực kỳ thích hợp cho việc phát triển cây lương thực và thực phẩm, mang lại sản lượng cực kỳ cao.
Phần phía bắc Sông Tiền hay còn gọi là phía Tây Đồng Tháp Mười. Nơi đây có đặc trưng chủ yếu là ao đầm và khi đến mùa mưa thường tạo một vũng nước rộng lớn có chiều sâu đạt đến 3m. Tuy nhiên khi vào mùa khô thì lại rất cạn nước. Điều này thuận lợi cho việc sản xuất lúa nước củ sen.
3.2. Khí hậu
Đồng bằng sông Cửu Long là vùng có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển về nông nghiệp. Vùng đồng bằng sông Cửu Long mang đậm đặc trưng của kiểu khí hậu nhiệt đới gió mùa. Trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến cuối tháng 9 khí hậu ở vùng đồng bằng sông Cửu Long luôn chịu ảnh hưởng của gió mùa Tây Nam. Cái gì lý do này mà khí hậu nơi đây chủ yếu là nóng ẩm và mưa nhiều tạo điều kiện cho các loại lương thực, thực phẩm phát triển nảy nở. Kiểu khí hậu phù hợp cho việc phát triển nông nghiệp lúa nước, cây ăn quả, cây lương thực…Vì vậy mà vùng đồng bằng sông Cửu Long được mệnh danh là trọng điểm lương thực thực phẩm lớn nhất nước ta.
