Vợ được tố giác chồng về tội hiếp dâm khi bị ép quan hệ không?

1. Vợ được tố giác chồng về tội hiếp dâm khi bị ép quan hệ không?

Tại Điều 19 Luật hôn nhân và gia đình năm 2019 quy định, vợ chồng có nghĩa vụ yêu thương, tôn trọng, quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ, cùng chia sẻ những công việc gia đình với nhau. Ngoài ra vợ chồng cũng có quyền bình đẳng với nhau, có nghĩa vụ và quyền ngang nhau về mọi mặt trong gia đình.

Trong cuộc sống hôn nhân gia đình, việc quan hệ tình dục được coi là một trong những yếu tố quan trọng để duy trì mối quan hệ vợ chồng. Tuy nhiên, cần phải lưu ý rằng, việc quan hệ tình dục giữa vợ và chồng phải dựa trên sự tự nguyện của cả hai bên. Nếu có một bên ép buộc bên còn lại quan hệ trái ý muốn mà tùy từng mức độ có thể bị truy cứu trách nhiệm về tội hiếp dâm.

Tội hiếm dâm được quy định tại Điều 141 Bộ luật hình sự 2015,sửa đổi bổ sung năm 2017. Chủ thể đối với tội hiếp dâm không ngoại trừ người thực hiện hành vi có quan hệ vợ chồng với nạn nhân. Tội hiếp dâm được pháp luật quy định là hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc dùng thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với nạn nhân trái ý muốn của họ.Cấu thành tội phạm của tội hiếp dâm được quy định như sau:

Chủ thể của tội phạm:

Chủ thể của tội phạm là người đủ 16 tuổi trở lên đối với tội phạm được quy định tại khoản 1 Điều 141 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 hoặc từ đủ 14 tuổi trở lên đối với tội phạm được quy định tại các khoản 2, 3, 4 Điều 141 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 và phải là người có năng lực trách nhiệm hình sự.

Khách thể của tội phạm:

Tội phạm xâm phạm quyền được tôn trọng và bảo vệ về danh dự, nhân phẩm của con người. Đối tượng tác động của tội phạm là người đủ 16 tuổi trở lên.

Mặt khách quan của tội phạm:

Hành  vi khách quan của tội này được quy định là hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác với nạn nhân trái ý muốn của hộ bằng những thủ đoạn như dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được hoặc bằng thủ đoạn khác.

Cấu thành tội phạm của tội hiếp dâm đòi hỏi người phạm tội phải có hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác với nạn nhân. Trong đó hành vi giao cấu là dạng hành vi thông thường của hành vi quan hệ tình dục. Dấu hiệu hành vi khách quan của tội hiếp dâm  chỉ đòi hỏi hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác được thực hiện mà không đòi hỏi hành vi này phải kết thúc về mặt sinh lý

Hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác được thực hiện trái với ý muốn của nạn nhân: Nạn nhân không chấp nhận hoặc không có ý muốn của nạn nhân vì họ đang trong tình trạng không thể biểu lộ được ý trí

Các hành vi trên đây được thể thực hiện bằng một trong những thủ đoạn sau:

+ Thủ đoạn dùng vũ lực: đây là thủ đoạn dùng sức mạnh vật chất đè bẹp sự kháng cự của nạn nhân chống lại hành vi của người bị phạm tội như xô ngã, vật, giữ, bóp cổ nạn nhân,…

+ Thủ đoạn đe dọa dùng vũ lực:Đây là thủ đoạn làm ý chí của nạn nhân bị tê liệt không chống lại hành vi của người phạm tội như dọa giết, dọa gây thương tích cho nạn nhân

+ Thủ đoạn lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân: Đây là thủ đoạn lợi dụng nạn nhân vì lý do nào đó không thể chống lại hành vi của người phạm tội như lợi dụng nạn nhân đang trong tình trạng ốm đau,….

+ Thủ đoạn khác: Đây là những thủ đoạn giúp cho người phạm tội có thể thực hiện được hành vi của mình. Những thủ đoạn đó, có thể là lợi dụng nạn nhân đang trong tình trạng không có khả năng biểu lộ ý chí đúng đắn được. Ví dụ: Lợi dụng nạn nhân đang trong tình trạng say rượu hoặc bị tâm thần,…Tình trạng này có thể không do những người phạm tội tạo ra hoặc cũng có thể do chính người phạm tội chủ động tạo ra. Ví dụ: Người phạm tội chủ động cho nạn nhân uống say rượu để thực hiện hành vi quan hệ tình dục với họ

Mặt chủ quan của tội phạm:

Lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý. Người phạm tội biết hành vi giao cấu hoặc hành vi phạm tội của mình là trái ý muốn của nạn nhân nhưng vẫn mong muốn thực hiện hành vi đó bằng những thủ đoạn vừa nêu trên

Do đó nếu vợ hoặc chồng có hành vi quan hệ trái ý muốn mà hành vi đó đáp ứng những yếu tố cấu thành tội phạm vừa nêu trên thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm

Lưu ý: Đối với tội hiếp dâm, vợ chồng có thể rút đơn yêu cầu khởi kiện, nếu đã rút đơn yêu cầu thì không có quyền yêu cầu lại, trừ trường hợp có căn cứ xác định người này rút yêu cầu vì bị ép buộc, cưỡng bức.

2. Hình phạt của tội hiếp dâm được quy định như thế nào?

Điều 141 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về hình phạt của tội hiếp dâm như sau:

Điều luật quy định 03 khung hình phạt chính(Trong đó khung hình phạt cơ bản gồm 02 loại tương ứng với 2 độ tuổi của nạn nhân) và 01 khung hình phạt bổ sung:

– Khung hình phạt cơ bản có mức phạt tù từ 02 năm đến 07 năm được quy định tổng trường hợp nạn nhân đủ 18 tuổi trở lên. Còn đối với trường hợp nạn nhân từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi được quy định tại khung hình phạt cơ bản có mực phạt tù từ 05 năm tù đến 10 năm tù

– Khung hình phạt tăng nặng thứ nhất có mức phạt tù từ 07 năm đến 15 năm được quy định trong trường hợp người phạm tội có một trong các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng sau:

+ Có tổ chức: Đây là trường hợp đồng phạm hiếp dâm ở hình thức có tổ chức

+ Phạm tội với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh. Đây là trường hợp phạm tội mà giữa người phạm tội và nạn nhân có quan hệ đặc biệt với nhau. Trong đó người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh cho nạn nhân. Trách nhiệm này có thể phát sinh từ những cơ sở pháp lý khác nhau

+ Nhiều người hiếp một người: Đây là trường hợp đồng phạm hiếp dâm trong đó có nhiều người có hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác với cùng một nạn nhân. Hiếp dâm có tổ chức và nhiều người hiếp một người tuy đều là đồng phạm nhưng cần phân biệt rõ, một trường hợp đòi hỏi là đồng phạm có tổ chức còn một trường hợp đòi hỏi là phải có nhiều  người cùng là người thực hiện hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục

+ Phạm tội 02 lần trở lên

+ Phạm tội đối với 02 người trở lên

+ Phạm tội có tính chất loạn luân: Đây là trường hợp giữa người phạm tội và nạn nhân có quan hệ cùng dòng máu về trực hệ hoặc có quan hệ là anh chị em cùng cha mẹ, anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha

+ Phạm tội làm nạn nhân có thai

+ Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỉ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60 %

+ Tái phạm nguy hiểm

– Khung hình phạt tăng nặng thứ hai có mức phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân được quy định cho trường hợp phạm tội có một trong các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng sau:

+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỉ lệ tổn thương cơ thể là 61 % trở lên

+ Người phạm tội biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn thực hiện hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục

+ Phạm tội làm nạn nhân chết hoặc tự sát: trường hợp hiếp dâm nạn nhân mà làm nạn nhân chết là trường hợp hiếp dâm đã gây ra hậu quả nạn nhân chết và lỗi của người phạm tội đối với hậu quả này là lỗi vô ý. Nếu người phạm tội có lỗi cố ý đối với hậu quả chết người thì hành vi của họ cấu thành tội giết người (được quy định tại Điều 123 Bộ luật hình sự 2015 quy định) và tội hiếp dâm. Trường hợp hiếp dâm làm nạn nhân tự sát là trường hợp nạn nhân do bị hiếp dâm nên đã có hành vi tự tước đoạt tính mạng của mình. Giữa việc bị hiếp dâm và việc tự sát có mối quan hệ nhân quả với nhau.

Khung hình phạt bổ sung, có thể được áp dụng, được quy định như sau: Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:

– Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017

– Luật hôn nhân và gia đình 2014