Vai trò và các nội dung của quản lý nhà nước về đất đai

Đất đai có vị trí, ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với đời sống người dân. Đất đai ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích dân cư. Do đó, các vấn đề về đất đai luôn được Nhà nước chú trọng quan tâm. Dưới đây là bài phân tích về vai trò và các nội dung của quản lý Nhà nước về đất đai. 

Tư vấn pháp luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài: 1900.6568

1. Vai trò của quản lý Nhà nước về đất đai: 

– Quản lý Nhà nước về đất đai là việc Nhà nước dùng sức mạnh quản lý của mình để điều chỉnh các hoạt động liên quan đến vấn đề đất đai. Các hoạt động quản lý về đất đai của Nhà nước đều hướng tới việc duy trì trật tự công tác hoạt động đất đai, duy trì trật tự đất đai ở mức ổn định, cùng với đó, thực hiện giải quyết các tranh chấp phát sinh liên quan đến đất đai để việc cấp quyền sử dụng đất của Nhà nước cho những hộ dân đủ điều kiện được diễn ra khách quan, minh bạch. Công tác quản lý Nhà nước về đất đai là một trong những hình thức bảo vệ quyền lợi công dân trong việc sử dụng nguồn đất mà Nhà nước cấp. 

– Quản lý Nhà nước về đất đai là hoạt động có vai trò, ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với đời sống người dân, cũng như sự phát triển chung của đất nước ta. Nó tác vào đời sống xã hội của người dân, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân. Cụ thể như sau: 

+ Quản lý đất đai giúp Nhà nước nắm bắt được tình hình sử dụng đất ở từng địa phương; nắm bắt được các cá nhân, hộ gia đình được cấp quyền sử dụng đất. Khi được cấp quyền sử dụng đất, các cá nhân, hộ gia đình có quyền sử dụng miếng đất đó đúng mục đích sử dụng ban đầu của nó. Đồng thời, các đối tượng được cấp quyền sử dụng có trách nhiệm quản lý, giữ gìn đất đai. Bởi suy cho cùng, đất đai là tài sản toàn dân, Nhà nước đứng tên chủ sở hữu, và các cá nhân, tổ chức, hộ gia đình được Nhà nước cấp phép sử dụng. Vậy nên, công tác quản lý Nhà nước về đất đai giúp hoạt động sử dụng đất đai diễn ra đúng mục đích, đúng thẩm quyền, tranh xảy ra sai phạm hay những rủi ro không đáng có. 

+ Quản lý Nhà nước về đất đai giúp người dân được đảm bảo về quyền sử dụng đất. Khi Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho từng cá nhân, hộ dân, đồng nghĩa với việc Nhà nước xác lập và công nhận nhận quyền sử dụng đất cho những đối tượng đó. Như đã phân tích ở trên, đất đai có vai trò, ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với đời sống cũng như sự phát triển kinh tế của người dân. Tấc đất tấc vàng. Đất là tài sản, là máu xương mà cả đời người dân phấn đấu để có được và xây dựng thành quả trên đó. Vậy nên, nếu công tác quản lý Nhà nước về đất đai không được chặt chẽ, quy củ, sẽ dẫn đến những sai sót, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân. Có thể khẳng định rằng, đẩy mạnh công tác quản lý Nhà nước về đất đai chính là hình thức bảo vệ quyền lợi cho các cá nhân có lợi ích liên quan. 

+ Quản lý Nhà nước về đất đai giúp Nhà nước đảm bảo trật tự an toàn xã hội, tránh những trường hợp mâu thuẫn, tranh chấp đất đai xảy ra. Thực tế hiện nay, đất đai ngày càng có giá trị. Do đó, khi nói đến đất đai, không có cá nhân nào muốn chịu thiệt. Trước kia, các hộ dân có thể cho nhau đất để làm lối đi, hàng rào. Nhưng hiện tại thì không. Chỉ cần một lấn chiếm nhỏ cũng có thể dẫn đến mâu thuẫn và tranh chấp đất giữa các cá nhân, tổ chức liên quan. Do đó, Nhà nước cần phải đưa ra những biện pháp quản lý chặt chẽ để tránh những trường hợp tranh chấp đó xảy ra, phát sinh và gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Công tác quản lý Nhà nước về đất đai giúp Nhà nước giám sát hoạt động sử dụng đất của các cá nhân, hộ dân, đưa ra những biện pháp xử lý, hỗ trợ kịp thời khi xảy ra tranh chấp. Hơn hết, công tác quản lý Nhà nước về đất đai giúp quyền lợi về đất đai của người dân được đảm bảo một cách tối đa. 

Như vậy, quản lý Nhà nước về đất đai có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác sử dụng, hoạt động đời sống liên quan đến đất đai. Ý nghĩa đặc biệt của đất đai xuất phát từ vai trò của nó trong việc đảm bảo đời sống an sinh của người dân, sự bình ổn của trật tự an toàn xã hội.

2. Các nội dung của quản lý nhà nước về đất đai:

Điều 22 Luật Đất đai 2013 quy định rõ về nội dung quản lý Nhà nước về đất đai. Cụ thể như sau:

– Ban hành văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai và tổ chức thực hiện văn bản đó.

– Xác định địa giới hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới hành chính, lập bản đồ hành chính.

– Khảo sát, đo đạc, lập bản đồ địa chính, bản đồ hiện trạng sử dụng đất và bản đồ quy hoạch sử dụng đất; điều tra, đánh giá tài nguyên đất; điều tra xây dựng giá đất. Quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

– Quản lý việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất.

– Quản lý việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất.

– Đăng ký đất đai, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

– Thống kê, kiểm kê đất đai.

– Xây dựng hệ thống thông tin đất đai.

– Quản lý tài chính về đất đai và giá đất.

– Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất.

– Thanh tra, kiểm tra, giám sát, theo dõi, đánh giá việc chấp hành quy định của pháp luật về đất đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai.

– Phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai.

– Giải quyết tranh chấp về đất đai; giải quyết khiếu nại, tố cáo trong quản lý và sử dụng đất đai.

– Quản lý hoạt động dịch vụ về đất đai.

Nội dung quản lý đất đai có vai trò, ý nghĩa đặc biệt biệt quan trọng đối với công tác quản lý dân cư, quản lý Nhà nước và hoạt động sống của người dân. Nội dung quản lý về đất đai được Nhà nước đưa ra dựa trên những cơ sở thực tiễn của quá trình sử dụng đất đai của người dân; quá trình kiểm tra hoạt động quản lý hành chính về đất đai. Các nội dung này đảm bảo cho công tác quản lý đất đai của cơ quan Nhà nước diễn ra một cách khách quan, có nguyên tắc. Đồng thời, các nội dung này giúp quyền lợi về đất đai của người dân một cách trọn vẹn nhất. 

 Để việc quản lý Nhà nước về đất đai đạt được những kết quả tối ưu nhất, Đảng và Nhà nước cần đẩy mạnh những biện pháp nâng cao năng lực quản lý Nhà nước về đất đai. Cụ thể như sau: 

– Nhà nước cần đưa ra những quy định cụ thể, rõ ràng hơn về vấn đề đất đai. Hiện nay, trong Bộ luật dân sự 2015, Bộ luật tố tụng dân sự 2015, Luật đất đai 2013, Nhà nước đã đưa ra những quy định cụ thể về việc sử dụng đất đai, giải quyết các tranh chấp liên quan đến đất đai. Song xét vào thực tế, những quy định này chưa đi sâu vào những trường hợp tranh chấp đất đai cụ thể. Do đó, nó gây ra những ảnh hưởng nhất định cho công tác quản lý, xử lý những vấn đề liên quan đến đất đai. Nhà nước cần hội thảo, đưa ra những quy định bổ sung, sửa đổi pháp luật về đất đai. Theo đó, những quy định mà Nhà nước đưa ra phải mang tính áp dụng cao trong từng trường hợp cụ thể. Có như vậy, công tác quản lý Nhà nước về đất đai mới đạt được hiệu quả tối ưu và toàn vẹn nhất. 

– Thứ hai, công tác giám sát, thanh tra, quản lý về đất đai cũng cần được đẩy mạnh. Trên thực tế, có rất nhiều vấn đề sai phạm liên quan đến đất đai. Nếu cơ quan Nhà nước có thẩm quyền không tiến hành kiểm tra, thanh tra, giám sát thường xuyên, thì rất khó để phát hiện ra những sai phạm, cũng như đưa ra biện pháp hỗ trợ xử lý kịp thời. Hiện nay, vấn đề quy hoạch đất để làm dự án chứa đựng rất nhiều bất cập. Các doanh nghiệp tiến hành thu mua đất của người dân. Song, giá thu mua của họ không đạt đến yêu cầu của người dân. Người dân không thỏa thuận. Các nhà thầu sẽ sử dụng những biện pháp không minh bạch để ép người dân chuyển nhượng lại quyền sử dụng đất. Đây là thực tế đã và đang xảy ra. Vậy nên, công tác kiểm tra, giám sát của Nhà nước cần được đẩy mạnh để quản lý các hoạt động quy hoạch đất đai của các tổ chức, doanh nghiệp, tránh trường hợp xâm phạm lợi ích của người dân.