Vai trò của án lệ trong hệ thống nguồn luật của dòng họ Common Law

Vai trò của án lệ trong hệ thống nguồn luật của dòng họ Common Law. Bài tập học kỳ môn Luật so sánh 9 điểm.

MỞ ĐẦU

Common Law là dòng họ pháp luật lớn trên thế giới, có cội nguồn từ hệ thống pháp luật Anh. Một trong những đặc trưng của dòng họ này là coi án lệ là nguồn luật quan trọng và phổ biến nhất. Để hiểu hơn về vai trò của án lệ trong hệ thống nguồn luật của dòng họ common Law sau đây em xin được đi sâu làm sáng tỏ đề bài: “ Vai trò của án lệ trong hệ thống nguồn luật của dòng họ Common Law”.

NỘI DUNG

1. Khái quát về vị trí của án lệ trong hệ thống nguồn luật của dòng họ Common Law.

Theo cách hiểu ngắn gọn nhất, “ Án lệ” là bản án đã tuyên hoặc sự giải thích, áp dụng pháp luật được coi như tiền lệ là cơ sở để các thẩm phán sau đó có thể áp dụng tương tự.  

Trong hệ thống nguồn luật của dòng họ Common Law luôn chịu ảnh hưởng của hệ thống pháp luật Anh và thừa nhận án lệ như nguồn luật chính thống, tức là thừa nhận học thuyết tiền lệ pháp. 

Học thuyết tiền lệ pháp ở các hệ thống pháp luật này đều ít, nhiều chi phối luật án lệ theo hướng: các phán quyết đã tuyên của Tòa án cấp trên nói chung có giá trị ràng buộc tòa án cấp dưới trong quá trình xét xử các vụ việc hiện tại. Học thuyết này được triển khai áp dụng trên thực tế thông qua việc xuất bản các phán quyết của Tòa án có giá trị ràng buộc để tạo điều kiện thuận lợi và tạo nguồn tài liệu có hệ thống, đáng tin cậy cho việc áp dụng thống nhất tiền lệ pháp tại các tòa án trên toàn quốc trong công tác xét xử.

2. Vai trò của án lệ trong hệ thống nguồn luật của một số quốc gia thuộc dòng họ Common Law.

2.1 Nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt về vai trò của án lệ ở Anh và Mỹ.

Anh, Mỹ là hai hệ thống pháp luật lớn trên thế giới, thuộc dòng họ Common Law và đều coi án lệ là nguồn luật quan trọng. Tuy nhiên nếu xét về tổng thể thì vai trò của án lệ ở Anh nổi bật hơn nhiều so với ở Mỹ. Nếu như Anh án lệ là nguồn luật quan trọng và chủ yếu thì ở Mỹ lại ít quan trọng hơn. Sở dĩ như vậy là do những nguyên nhân như sau:

Nguyên nhân quan trọng và sâu xa nhất là Anh là nước khởi nguồn của văn hóa án lệ. Án lệ có lịch sử phát triển lâu dài và chiếm vị trí quan trọng trong hệ thống pháp luật Anh. Còn ở Mỹ vốn là thuộc địa của Anh, từ khi mới giành được độc lập 1776 thì họ không hề muốn phụ thuộc vào vương quốc Anh. Vì vậy, tiền lệ pháp có nguồn gốc ở Anh nên thực sự không được ưa chuộng đặc biệt trong điều kiện kinh tế xã hội có nhiều thay đổi. Hơn nữa, nước Mỹ là hợp chủng quốc, người Anh tuy chiếm phần đông nhưng không thể phủ nhận sự tồn tại của các dân tộc khác với bản sắc văn hóa, dân tộc, tôn giáo khác nhau; do đó việc tiếp thu một cách thụ động án lệ – một thứ cứng nhắc và ra đời từ rất lâu không phù hợp với người Mỹ.

Bên cạnh đó, Mỹ cũng không phải là nước khởi nguồn của văn hóa án lệ nên họ cũng sẵn sàng cải tiến văn hóa đó hơn và một trong những cách cải tiến tập quán án lệ là việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật.

>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568

>>> Ấn vào đây để tải toàn văn văn bản