Hủy thầu là gì? Các trường hợp hủy thầu theo Luật đấu thầu?

1. Khái niệm hủy thầu là gì?

Theo quy định tại khoản 8 điều 4 Luật đấu thầu 2023. Đấu thầu được hiểu là quá trình quá trình lựa chọn nhà thầu để ký kết, thực hiện hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp, lựa chọn nhà đầu tư để ký kết, thực hiện hợp đồng dự án đầu tư kinh doanh trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình.

Theo quy định tại khoản 15 điều 4 Luật đấu thầu 2023. Thì Gói thầu là được hiểu là một phần hoặc toàn bộ dự án, dự toán mua sắm, có thể gồm những nội dung mua sắm giống nhau thuộc nhiều dự án hoặc là khối lượng mua sắm một lần, khối lượng mua sắm cho một thời kỳ đối với dự toán mua sắm, mua sắm tập trung.

Hủy thầu là biện pháp của người có thẩm quyền, chủ đầu tư và bên mời thầu dùng để xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về đấu thầu và các quy định khác của pháp luật liên quan của tổ chức, cá nhân khác tham gia hoạt động đấu thầu bằng cách ban hành quyết định hủy thầu theo quy định của pháp luật.

2. Các trường hợp bị hủy thầu trong đấu thầu:

Theo quy định tại Điều 17, Luật đấu thầu năm 2023 về các trường hợp hủy thầu:

* Đối với lựa chọn nhà thầu bao gồm:

a) Tất cả hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất không đáp ứng được các yêu cầu của hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu;

b) Có thay đổi về mục tiêu, phạm vi đầu tư trong quyết định đầu tư đã được phê duyệt làm thay đổi khối lượng công việc, tiêu chuẩn đánh giá đã ghi trong hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu;

c) Hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu không tuân thủ quy định của Luật đấu thầu, quy định khác của pháp luật có liên quan dẫn đến nhà thầu được lựa chọn không đáp ứng yêu cầu để thực hiện gói thầu;

d) Nhà thầu trúng thầu thực hiện hành vi bị cấm quy định tại Điều 16 của Luật đấu thầu năm 2023;

đ) Tổ chức, cá nhân khác ngoài nhà thầu trúng thầu thực hiện hành vi bị cấm quy định tại Điều 16 của Luật đấu thầu năm 2023 dẫn đến sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu.

* Các trường hợp hủy thầu đối với lựa chọn nhà đầu tư bao gồm:

a) Tất cả hồ sơ dự thầu không đáp ứng được các yêu cầu của hồ sơ mời thầu;

b) Thay đổi mục tiêu, quy mô, địa điểm, vốn đầu tư, thời hạn thực hiện dự án đầu tư kinh doanh vì lý do bất khả kháng, làm thay đổi tiêu chuẩn đánh giá trong hồ sơ mời thầu đã phát hành;

c) Hồ sơ mời thầu có một hoặc một số nội dung không tuân thủ quy định của luật đấu thầu, quy định khác của pháp luật có liên quan dẫn đến sai lệch kết quả lựa chọn nhà đầu tư hoặc nhà đầu tư được lựa chọn không còn đáp ứng yêu cầu để thực hiện dự án đầu tư kinh doanh;

d) Nhà đầu tư trúng thầu thực hiện hành vi bị cấm quy định tại Điều 16 của Luật đấu thầu

đ) Tổ chức, cá nhân khác ngoài nhà đầu tư trúng thầu thực hiện hành vi bị cấm quy định tại Điều 16 của Luật đấu thầu dẫn đến sai lệch kết quả lựa chọn nhà đầu tư.

Do đó, theo quy định của Luật đấu thầu 2023 thì chủ đầu tư chỉ có thể hủy thầu khi thuộc các trường hợp cụ thể được quy định theo pháp luật đấu thầu năm 2023:

Trong trường hợp tham gia dự thầu mà thuộc một trong các trường hợp sau đây sẽ dẫn đến việc hủy thầu đó là tất cả hồ sơ dự thầu, hay tất cả các hồ sơ đề xuất không đáp ứng được những điều kiện trong hồ sơ mời thầu có quy định cụ thể hay những hồ sơ yêu cầu đối với việc mở thầu.

Trong quá trình thay đổi phạm vi đầu tư hay thay đổi những mục tiêu đã được ghi rõ ràng trong hồ sơ mời thầu hay hồ sơ yêu cầu thầu hoặc hồ sơ không tuân thủ quy định của pháp luật về đấu thầu hay các quy đinh khác có liên quan hoặc  nhà thầu, nhà đầu tư đã được lựa chọn nhưng lại không đáp ứng được điều kiện và các yêu cầu thực hiện gói thầu thì sẽ dẫn đến việc hủy thầu.

Khi tiến hành tổ chức mời thầu, tham gia đấu thầu có bằng chứng chứng minh có việc đưa, nhân hối lộ hay mối giới hối lộ, có gian lận, thông thầu trong quá trình tổ chức hoặc chủ thể có thẩm quyền lợi dụng chức vụ, quyền hạn can thiệp không đúng theo quy định cua pháp luật trong quá trình thực hiện đấu thầu dẫn đến kết quả đấu thầu có sự sai lệch, không chọn được nhà thầu đủ năng lực và điều kiện thực hiện dự án hay gói thầu thì chủ đầu tư có quyền được hủy thầu theo quy định của Luật Đấu thầu.

Như vậy ta có thể thấy việc bảo đảm thực hiện trong hợp đồng dự thầu đóng một vai trò rất quan trọng để hợp đồng đó được thực hiện theo đúng mục đích giao kết hợp đồng ngay từ lúc bắt đầu thực hiện hợp đồng và việc đảm bảo hợp đồng thầu này được áp dụng đối với nhà đầu tư cũng như trong hợp đồng đấu thầu. Do đó, nếu tổ chức, cá nhân vi phạm một trong các trường hợp đã nêu ở trên mà dẫn đến phải thực hiện vấn đề hủy thầu thì cá nhân, tổ chức đó phải chịu trách nhiệm về các chi phí cho những bên có liên quan không những thế mà cá nhân, tổ chức còn phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật hiện hành. Chủ thầu muốn thực hiện hủy thầu thì phải tuân thù các quy định trên để tránh tình trạng hủy thầu bừa bãi của các chủ thầu gây ra những hậu quả nghiệm trong. Nếu trong trường hợp việc hủy thầu của các chủ đầu tư thì sẽ bị bên được mời tham gia thầu khiếu nại.

Như vậy, việc “chủ đầu tư gửi công văn thông báo hủy thầu, dựa vào khoản 2 điều 17 Luật Đấu thầu để thực hiện việc Hủy thầu là do chủ đầu tư thay đổi mục tiêu và phạm vi đầu tư đã ghi trong hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu” là không vi phạm quy định của pháp luật. Sau khi quyết định hủy thầu chủ đầu tư đã gửi công văn thông báo hủy thầu và nêu rõ lý do hủy thầu là việc thay đổi  mục tiêu và phạm vi đầu tư đã ghi trong hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu như vậy việc thực hiện này của chủ đầu tư đã tuân thủ đúng theo pháp luật Đầu tư năm 2023.

3. Thủ tục hủy thầu trong đấu thầu:

Theo quy định của luật đấu thầu thì bên mời thầu hoàn toàn có quyền hủy thầu khi xảy ra một trong những trường hợp quy định tại điều 17 Luật đấu thầu 2023 tuy nhiên bên mời thầu muốn hủy thì phải có thủ tục hủy đúng quy định của pháp luật. Trường hợp hủy thầu khi tất cả hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất không đáp ứng được các yêu cầu của hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu., trong văn bản phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư hoặc văn bản quyết định hủy thầu phải nêu rõ lý do hủy thầu và trách nhiệm của các bên liên quan khi hủy thầu.

Theo đó, đối với các trường hợp hủy thầu thì chủ đầu tư cần thực hiện như sau:

– Bên mời thầu cần thông báo tới các nhà đầu tư tham gia dự thầu và nêu rõ lý do theo quy định đồng thời thực hiện việc đăng tải thông tin về việc hủy thầu

– Sau đó, bên mời thầu cần nêu rõ lý do trên phương tiện thông tin đại chúng bao gồm hệ thống mạng đấu thầu quốc gia hoặc đăng tải trên Báo đầu thầu ít nhất một kỳ .

– Cụ thể, để thực hiện việc hủy thầu Chủ đầu tư có thể thực hiện thông qua những việc sau:  Gửi thông báo hủy thầu đến tất cả các bên dự thầu, trong đó phải nêu rõ lý do hủy thầu; tiếp theo Đăng tin thông báo hủy thầu nêu rõ lý do hủy thầu trên ba (03) số báo liên tiếp của một tờ báo và ba (03) tin liên tiếp trên một phương tiện thông tin đại chúng khác.

Như vậy, nếu chủ thầu muốn hủy thầu thì các loại hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất không đáp ứng được các yêu cầu của hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu., trong văn bản phê duyệt kết quả lựa chọn thì các nhà đầu tư hoặc văn bản quyết định hủy thầu cần phải nêu rõ lý do hủy thầu và trách nhiệm của các bên liên quan khi hủy thầu. Ngoài ra, Bên mới thầu cần thông báo tới các nhà đầu tư tham gia dự thầu và nêu rõ lý do theo quy định đồng thời thực hiện việc đăng tải thông tin về việc hủy thầu. Việc hủy thầu của chủ đầu từ hoặc các bên mời thầu khi thực hiện việc hủy thầu này thì cần tuân thủ các quy định của luật đấu thầu, để việc hủy thầu được diễn ra một cách thuận lợi nhất.

4. Trách nhiệm khi hủy thầu trong đấu thầu:

Tại Điều 17 Luật đấu thầu 2023 quy định về trách nhiệm khi hủy thầu như sau: Tổ chức, cá nhân vi phạm quy định của pháp luật dẫn đến hủy thầu theo quy định tại các điểm c, d, đ khoản 1 và các điểm c, d, đ khoản 2 điều 17 Luật đấu thầu năm 2023 phải đền bù chi phí cho các bên liên quan. Nhà thầu, nhà đầu tư có hành vi vi phạm quy định tại Điều 16 của Luật đấu thầu hoặc vi phạm pháp luật về đấu thầu dẫn đến phải hủy thầu theo quy định tại điểm d và điểm đ khoản 1, điểm d và điểm đ khoản 2 Điều 17 của Luật đấu thầu thì bảo đảm dự thầu không được hoàn trả Hoặc có bằng chứng về việc đưa, nhận, môi giới hối lộ, thông thầu, gian lận, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu dẫn đến làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư. thì cá nhân, tổ chức phải đền bù chi phí cho các bên liên quan và bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Các văn bản pháp luật có liên quan đến bài viết:

Luật đấu thầu năm 2023.