Thuế thu nhập cá nhân là hình thức thuế thu vào các khoản thu nhập của các cá nhân kinh doanh và không kinh doanh. Vậy trúng thưởng quà tặng có phải nộp thuế thu nhập cá nhân không?
Mục lục bài viết
1. Thuế thu nhập cá nhân và phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân:
Thuế thu nhập cá nhân là loại thuế trục thu đánh vào thu nhập thực nhận của các cá nhân trong một năm, từng tháng hoặc từng lần. Do đó thuế thu nhập cá nhân mang một số đặc điểm sau:
+ Thuế thu nhập cá nhân có diện đánh thuế rộng, đánh thuế tất cả các cá nhân có thu nhập chịu thuế
+ Thuế thu nhập cá nhân luôn gắn liền với chính sách xã hội của mỗi quốc gia
+ Việc đánh thuế thu nhập cá nhân sẽ được áp dụng theo nguyên tắc lũy tiến từng phần
– Thuế thu nhập cá nhân được tính theo hai phương pháp sau:
+ Phương pháp tính thuế theo từng hộ gia đình, phương pháp này được áp dụng tại một số quốc gia như Pháp, Hà Lan,…Phương pháp tính thuế này đảm bảo tính công bằng xã hội cao nhưng cũng gây khó khăn khi tính thuế, bởi mỗi hộ gia đình
+ Phương pháp tính thuế thu nhập đối với từng cá nhân. Phương pháp này khá đơn giản và dễ làm nên được áp dụng phổ biến tại quốc gia như Anh, Thụy Điển,… Tuy nhiên phương pháp tính thuế này cũng có điểm hạn chế là chưa đảm bảo yêu cầu phân phối lại thu nhập quốc dân qua thuế sao cho có hiệu quả và đáp ứng yêu cầu đảm bảo công bằng xã hội
Đa số các nước hiện nay đều áp dụng đánh thuế theo tiêu thức nơi cư trú nhưng ở mỗi nước lại có những định nghĩa khác nhau
+ Nhiều nước quy định cá nhân cư trú là người sống thường xuyên từ 183 ngày trở lên trong một năm ở một nước, một số nước khác lại quy định cụ thể hơn.
Ví dụ:
+ Tại Pháp, một người được coi là cư trú tại Pháp nếu coi Pháp là nơi ở chính, hành nghề chính hay có các trung tâm quyền lợi đặt tại Pháp hoặc thường xuyên có mặt tại Pháp trên 6 tháng trong 1 năm hoặc pháp là nơi mang lại phần lớn thu nhập.
+ Hay tại Mỹ thì cá nhân cư trú là công dân Mỹ và những người sinh sống ở Mỹ tối thiểu là 330 ngày đêm.
+ Ở Hồng Kong thì không phân biệt theo cư trú, mọi người sống ở hongkong đều phải nộp thuế thu nhập đối với các khoản thuế phát sinh ở Hongkong
Tại Việt Nam thì cá nhân cư trú là người đáp ứng một trong các điều kiện: Có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên tính trong một năm dương lịch trong một năm dường lịch hoặc tính theo 12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên có mặt tại Việt Nam hoặc có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam, bao gồm có nơi ở đăng ký thường trú hoặc có nhà thuê để ở tại Việt Nam theo hợp đồng thuê có thời hạn. Cá nhân không cư trú là người không đáp ứng điều kiện trên
Thuế thu nhập cá nhân tại Việt Nam hiện nay có nhiều điểm tương đồng với pháp luật thuế thu nhập cá nhân ở nước khác. Chẳng hạn, pháp luật thuế thu nhập cá nhân lấy tiêu chí là “nơi cư trú” để xác định đối tượng nộp thuế
Thuế thu nhập cá nhân là loại thuế phức tạp, có diện đánh thuế rộng, khi tính toán phải xét tới gia cảnh của người nộp thuế và các chính sách xã hội có liên quan
2. Trúng thưởng quà tặng phải nộp thuế thu nhập cá nhân không?
Theo Khoản 6 Điều 3
+ Thu nhập từ kinh doanh bao gồm: thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa dịch vụ và thu nhập từ hoạt động hành nghề độc lập của cá nhân có giấy phép hoặc chứng chỉ hành nghề theo đúng quy định của pháp luật (thu nhập từ kinh doanh ở đây không bao gồn thu nhập của cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống
+ Thu nhập từ tiền lương, tiền công bao gồm: Tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất tiền lương, tiên công hoặc các khoản phụ cấp, trợ cấp; Tiền thù lao dưới các hình thức; Tiền nhận được từ tham gia hiệp hội kinh doanh, hội đồng quản trị, ban kiểm soát, hội đồng quản lý và các tổ chức; Các khoản lợi ích khác mà đối tượng nộp thuế nhận được bằng tiền hoặc không bằng tiền; tiền thưởng
+ Thu nhập từ đầu tư vốn bao gồm: tiền lãi cho vay, lợi tức cổ phần hoặc thu nhập từ đầu tư vốn dưới các hình thức khác
+ Thu nhập từ chuyển nhượng vốn, bao gồm: Thu nhập từ chuyển nhượng phàn vốn trong các tở chức kinh tế, từ chuyển nhượng chứng khoán và thu nhập từ chuyển nhượng vốn dưới các hình thức khác
+ Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản
+ Thu nhập từ trúng thưởng, bao gồm: thu nhập từ trúng thưởng xổ số và trúng thưởng trong các hình thức khuyến mại, trúng thưởng trong các hình thức cá cược, casino và trúng thưởng trong các trò chơi, cuộc thi có thưởng và các hình thức trúng thưởng khác.
+ Thu nhập từ bản quyền
+ Thu nhập từ nhượng quyền thương mại
+ Thu nhập từ nhận thừa kế là chứng khoán, phần vốn trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh, bất động sản và tài sản khác phải đăng ký sở hữu hoặc đăng ký sử dụng.
+ Thu nhập từ nhận quà tặng là chứng khoán, phần vốn trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh, bất động sản và tài sản khác phải đăng ký sở hữu hoặc đăng ký sử dụng.
Như vậy, từ những thu nhập phải chịu thuế thu nhập cá nhân vừa nêu trên thì trúng thưởng quà tặng là đối tượng phải đóng thuế thu nhập cá nhân.
3. Cách tính thuế thu nhập cá nhân từ trúng thưởng quà tặng:
Căn cứ để tính thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ trúng thưởng là thu nhập tính thuế và thuế suất
3.1. Thu nhập tính thuế:
Thu nhập tính thuế từ trúng thưởng là phần giá trị giải thưởng vượt trên 10 triệu đồng mà đối tượng nộp thuế nhận được theo từng lần trúng thưởng không phụ thuộc vào số lần nhận tiền thưởng
Ví dụ: Khi bạn trúng thưởng quà tặng với phần thưởng trị giá 50 triệu đồng thì bạn sẽ phải đóng thuế thu nhập cá nhân. Phần thu nhập chịu thuế là 40 triệu đồng
Nếu trong trường hợp một giải thưởng nhưng có nhiều người trúng thưởng thì thu nhập tính thuế được phân chia theo từng người nhận giải thưởng. Người được trúng giải cần phải xuất trình các căn cứ pháp lí chứng minh. Nếu như không có căn cứ pháp lý chứng mình thì thu nhập từ trúng thưởng sẽ được tính cho một cá nhân
Nếu một cá nhân mà trúng nhiều giải thưởng trong một cuộc chơi thì thu nhập tính thế sẽ được tính dựa trên tổng giá trị của giải thưởng
Đối với trúng thưởng khuyến mại bằng hiện vật là giá trị của sản phẩm khuyến mại vượt trên 10 triệu đồng được quy đổi thành tiền theo giá thị trường tại thời điểm nhận thưởng chưa trừ bất cứ một khoản chi phí nào
Đối với trúng thưởng xổ số là toàn bộ giá trị tiền thưởng vượt trên 10 triệu đồng trên một (01) vé xổ số nhận được trong một đợt quay thưởng chưa trừ bất cứ một khoản chi phí nào.
Đối với trúng thưởng trong các hình thức cá cược, đặt cược là toàn bộ giá trị giải thưởng vượt trên 10 triệu đồng mà người tham gia nhận được chưa trừ bất cứ một khoản chi phí nào.
Đối với trúng thưởng trong các casino, trúng thưởng trong các hình thức trò chơi tại Điểm vui chơi giải trí có thưởng là phần giá trị vượt trên 10 triệu đồng mà cá nhân nhận được từ trúng thưởng trong một cuộc chơi,
3.2. Thuế suất:
Thuế suất thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ trúng thưởng sẽ được áp dụng theo biểu thuế toàn phần là 10%
3.3. Thời điểm xác định thu nhập tính thuế:
Thời điểm xác định thu nhập tính thuế đối với thu nhập từ trúng thưởng là thời điểm tổ chức, cá nhân trả thưởng cho người trúng thưởng.
Như vậy ta rút ra công thức tính thuế thu nhập cá nhân từ trúng thưởng quà tặng như sau:
Thuế thu nhập cá nhân phải nộp = Thu nhập tính thuế * Thuế suất 10%
Lưu ý: Về khấu trừ thuế từ thu nhập trúng thưởng sẽ được tổ chức trả tiền thưởng có trách nhiệm khấu trừ thuế thu nhập cá nhân trước khi trả thưởng cho cá nhân trúng thưởng. Số thuế khấu trừ được xác định theo hướng dẫn tại Điều 15 Thông tư 111/2013/TT-BTC
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
+ Luật thuế thu nhập cá nhân 2007 sửa đổi bổ sung năm 2012
+
+ Thông tư 111/2013/TT-BTC hướng dẫn thực hiện luật thuế thu nhập cá nhân, luật sửa đổi bổ sung một số điều của luật thuế thu nhập cá nhân và
