Hiện nay, việc lao động trong trại tạm giam không còn xa lạ mà là một trong những hoạt động được Nhà nước quy định nhằm giúp các phạm nhân cải tạo đạo đức và có một công việc ổn định sau khi mãn hạn tù. Vậy, nếu trong trường hợp phạm nhân lao động ngoài trại tạm giam và bị tai nạn lao động thì trách nhiệm lúc này sẽ thuộc về ai?
Mục lục bài viết
1. Trách nhiệm khi phạm nhân lao động ngoài trại bị tai nạn:
Sử dụng kết quả lao động của phạm nhân được quy định theo Điều 34 Luật Thi hành án hình sự 2019 như sau:
– Kết quả lao động của phạm nhân, sau khi trừ đi các chi phí hợp lý, sẽ được sử dụng như sau:
+ Tăng cường mức ăn cho phạm nhân.
+ Thiết lập Quỹ hòa nhập cộng đồng để hỗ trợ phạm nhân sau khi phạm nhân hoàn thành án phạt tù.
+ Bổ sung vào quỹ phúc lợi và khen thưởng của trại giam;
+ Hỗ trợ tái đầu tư cho trại giam để phục vụ cho việc tổ chức lao động, giáo dục, và đào tạo nghề cho phạm nhân; cũng như để nâng cao kỹ năng cho phạm nhân chuẩn bị trước khi kết thúc án phạt tù.
+ Trả một phần công lao động cho những phạm nhân trực tiếp tham gia vào lao động sản xuất; cũng như hỗ trợ cho những phạm nhân gặp tai nạn lao động.
Căn cứ theo khoản 3, khoản 4 Điều 17 Nghị định 133/2020/NĐ-CP quy định về sử dụng kết quả lao động, học nghề của phạm nhân như sau:
– Trích 12% tổng số tiền để chi trả một phần công lao động cho phạm nhân tham gia trực tiếp vào hoạt động sản xuất và hỗ trợ cho phạm nhân gặp tai nạn lao động. Cụ thể:
+ Trích 10% tổng số tiền để chi trả cho phạm nhân tham gia lao động trực tiếp.
+ Trích 02% tổng số tiền để hỗ trợ cho phạm nhân gặp tai nạn lao động.
– Trích 22% tổng số tiền để bổ sung vào quỹ phúc lợi và khen thưởng của trại giam. Cụ thể:
+ 13% tổng số tiền được bổ sung vào quỹ phúc lợi của trại giam để thực hiện các hoạt động hỗ trợ cho phạm nhân, bao gồm tổ chức hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao; cũng như hỗ trợ cho cán bộ, chiến sĩ của trại giam trong các trường hợp khó khăn, bệnh tật, tai nạn lao động hoặc khi điều trị tại các cơ sở y tế, tổ chức hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao cho cán bộ, chiến sĩ và hỗ trợ các hoạt động phúc lợi khác của trại giam;
Thêm vào đó, căn cứ theo khoản 3 Điều 8 Thông tư liên tịch
– Trích 15% tổng số tiền được bổ sung vào quỹ phúc lợi của trại giam với mục đích sau đây:
+ Hỗ trợ cho cán bộ, chiến sĩ của trại giam có hoàn cảnh khó khăn hoặc khi bị bệnh, rủi ro, hoặc tai nạn lao động; khi cán bộ, chiến sĩ của trại giam đang điều trị tại các bệnh xá, bệnh viện. Đồng thời, số tiền này cũng sẽ được sử dụng để thúc đẩy các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục và thể thao của cán bộ, chiến sĩ trong trại giam.
+ Hỗ trợ cho phạm nhân khi bị bệnh hoặc gặp rủi ro, tai nạn lao động; khi điều trị tại các cơ sở y tế như bệnh xá, trạm xá, bệnh viện. Số tiền này cũng sẽ được sử dụng để tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục và thể thao cho phạm nhân.
Dựa trên các quy định trên, phạm nhân có nghĩa vụ phải lao động để cải tạo trong thời gian thi hành án phạt tù tại trại giam. Kết quả lao động của phạm nhân, sau khi trừ đi các chi phí, sẽ được sử dụng cho các mục đích như bổ sung vào quỹ phúc lợi và khen thưởng của trại giam, cũng như hỗ trợ cho những phạm nhân gặp tai nạn lao động…
Khi phạm nhân gặp tai nạn lao động thì sẽ được hưởng các khoản hỗ trợ được trích từ các quỹ như sau:
– Trích 02% tổng số tiền để hỗ trợ cho phạm nhân bị tai nạn lao động.
– Trích 15% tổng số tiền để bổ sung vào quỹ phúc lợi của trại giam với mục đích hỗ trợ cho phạm nhân gặp tai nạn lao động.
2. Phạm nhân có bắt buộc phải tham gia lao động tại trại tạm giam?
Căn cứ Điều 4 Thông tư 12/2013/TTLT-BCA-BQP-BTC quy định chế độ lao động của phạm nhân được thực hiện như sau:
– Trong quá trình thi hành án phạt tù tại trại giam, phạm nhân có trách nhiệm tham gia vào hoạt động lao động nhằm mục đích cải tạo bản thân và trở thành công dân có ích cho xã hội. Giám thị trại giam phải tổ chức công việc lao động cho phạm nhân phù hợp với đặc điểm cá nhân như tuổi, sức khỏe, giới tính, mức án, tính chất của tội phạm và đáp ứng đủ các yêu cầu về quản lý và giáo dục phạm nhân.
+ Thời gian lao động hàng ngày của phạm nhân không được vượt quá 08 giờ, trừ trường hợp phải làm việc nặng nhọc, độc hại theo danh mục do pháp luật quy định, thì thời gian lao động không được quá 06 giờ.
+ Phạm nhân được bố trí ngày thứ bảy để tham gia vào các hoạt động học tập và được nghỉ ngơi vào ngày chủ nhật, các ngày lễ và ngày nghỉ tết theo quy định của pháp luật.
+ Trong trường hợp đột xuất hoặc khi có yêu cầu thời vụ, Giám thị trại giam có thể yêu cầu phạm nhân làm thêm giờ, nhưng thời gian làm thêm không vượt quá 02 giờ trong một ngày.
+ Phạm nhân làm thêm giờ hoặc lao động vào ngày thứ bảy, chủ nhật sẽ được nghỉ bù hoặc nhận bồi dưỡng bằng tiền hoặc hiện vật.
– Không sắp xếp công việc đòi hỏi cường độ làm việc cao hoặc có yếu tố độc hại, theo danh mục được pháp luật quy định đối với các tình huống sau đây:
+ Phạm nhân nam từ 60 tuổi trở lên.
+ Phạm nhân nữ.
+ Phạm nhân là người chưa thành niên.
+ Phạm nhân được y tế của trại giam xác định không đủ sức khỏe để tham gia vào các công việc đòi hỏi cường độ cao hoặc có yếu tố độc hại.
– Phạm nhân thuộc một trong các trường hợp sau đây được nghỉ lao động:
+ Phạm nhân nữ mang thai được miễn làm việc trước và sau khi sinh con theo quy định của pháp luật lao động.
+ Phạm nhân mắc bệnh và không đủ sức khỏe để làm việc, được xác nhận bởi y tế của trại giam.
+ Phạm nhân đang điều trị tại trạm xá, bệnh xá hoặc bệnh viện.
+ Phạm nhân có con dưới 36 tháng tuổi và cùng ở với mẹ trong trại giam mà bị bệnh, được xác nhận bởi y tế của trại giam.
Do đó, lao động đối với phạm nhân tại trại giam là nghĩa vụ của người chấp hành án phạt tù và được thực hiện theo
3. Chế độ lao động của phạm nhân trong quá trình thi hành án phạt tù:
Căn cứ theo quy định tại Điều 32 Luật Thi hành án hình sự 2019 quy định chế độ lao động của phạm nhân như sau:
– Thời gian làm việc của phạm nhân không vượt quá 08 giờ trong một ngày và không quá 05 ngày trong một tuần, và phạm nhân được nghỉ vào các ngày chủ nhật, lễ, tết theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp khẩn cấp hoặc theo yêu cầu thời vụ, Giám thị trại giam có thể yêu cầu phạm nhân làm thêm giờ, nhưng tổng số giờ làm thêm trong một ngày không được vượt quá quy định của luật lao động. Phạm nhân làm thêm giờ hoặc lao động trong ngày nghỉ sẽ được nghỉ bù hoặc nhận bồi dưỡng bằng tiền hoặc hiện vật.
– Phạm nhân nữ sẽ được sắp xếp vào các công việc phù hợp với giới tính và không được bố trí vào những công việc mà luật lao động không cho phép sử dụng lao động nữ.
– Phạm nhân mắc bệnh hoặc có vấn đề về sức khỏe, tâm thần sẽ được miễn hoặc giảm thời gian làm việc tùy thuộc vào mức độ và tính chất của bệnh, dựa trên chỉ định của y tế trại giam hoặc trại tạm giam.
– Phạm nhân được nghỉ lao động trong các trường hợp sau đây:
+ Phạm nhân mắc bệnh hoặc không đủ sức khỏe để làm việc, được xác nhận bởi bộ phận y tế của trại giam.
+ Phạm nhân đang điều trị tại cơ sở y tế;
+ Phạm nhân có con dưới 36 tháng tuổi và cùng ở với mẹ trong trại giam mà mẹ bị bệnh, được xác nhận bởi bộ phận y tế của trại giam.
+ Phạm nhân nữ mang thai được nghỉ làm việc trước và sau khi sinh con theo quy định của pháp luật lao động.
Do đó, khi phạm nhân thực hiện án phạt tù, trại giam sẽ sắp xếp công việc phù hợp dựa trên sức khỏe, độ tuổi và giới tính của từng người. Trong trường hợp xảy ra tai nạn lao động, quỹ lao động sẽ được sử dụng để chi trả chi phí chữa trị và phạm nhân sẽ được nghỉ dưỡng.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Thông tư liên tịch 12/2013-TTLT-BCA-BQP-BTC hướng dẫn về chế độ lao động và sử dụng kết quả lao động, học nghề của phạm nhân trong trại giam do Bộ trưởng Bộ Công an – Bộ Quốc phòng – Bộ Tài chính ban hành;
– Luật Thi hành án hình sự năm 2019;
– Nghị định 133/2020/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi hành án dân sự.
THAM KHẢO THÊM:
