Trách nhiệm hình sự đối với hành vi mua bán người được quy định cụ thể trong Bộ luật hình sự sửa đổi năm 2009.
Có thể thấy, hành vi buôn bán người hiện nay đang diễn ra hết sức phổ biến, đặc biệt ở các tỉnh miền núi phía bắc giáp Lào và Trung Quốc, vấn đề này đang gây nhiều bức sức người dân cũng như khó khăn đối với cơ quan điều tra.
Theo Điều 119 và Điều 120 Bộ luật hình sự sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định rõ:
Mục lục bài viết
“Điều 119. Tội mua bán người
1. Người nào mua bán người thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ năm năm đến hai mươi năm:
a) Vì mục đích mại dâm;
b) Có tổ chức;
c) Có tính chất chuyên nghiệp;
d) Để đưa ra nước ngoài;
đ) Đối với nhiều người;
e) Phạm tội nhiều lần;
3.Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ một năm đến năm năm”.
“Điều 120. Tội mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em
1. Người nào mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em dưới bất kỳ hình thức nào, thì bị phạt tù từ ba năm đến mười năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười năm đến hai mươi năm hoặc tù chung thân:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Vì động cơ đê hèn;
d) Đối với nhiều trẻ em;
đ) Để lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân;
e) Để đưa ra nước ngoài;
g) Để sử dụng vào mục đích vô nhân đạo;
h) Để sử dụng vào mục đích mại dâm;
i) Tái phạm nguy hiểm;
k) Gây hậu quả nghiêm trọng.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm hoặc phạt quản chế từ một năm đến năm năm”
>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568
Tuy nhiên, cả hai tội danh này không quy định rõ về hành vi buôn bán người và cho đến nay các cơ quan có thẩm quyền cũng chưa có hướng dẫn về các tội danh này. Thực tiễn áp dụng pháp luật cho thấy, để cấu thành tội phạm mua bán người thì phải có hành vi giao người nhằm nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất, tiếp nhận người đã trả hoặc hứa hẹn trả tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất.
Nếu xét theo Điều 119 và Điều 120 Bộ luật hình sự thì mức hình phạt nhẹ nhất đối với tội danh này là phạt tù 2 năm và nặng nhất là chung thân, ngoài ra còn có thể có hình phạt bổ sung.
Ngoài ra, theo Điều 23 Luật phòng, chống mua bán người cũng quy định về xử lý vi phạm hành chính nếu thuộc Điều 3 của Luật này thì theo mức độ vi phạm, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.