Môi trường có những vai trò rất to lớn đối với đời sống của con người. Môi trường tự nhiên là nguồn tài sản thiên nhiên quý giá, nguồn cung cấp đa dạng cho các hoạt động sản xuất và trong đời sống hằng ngày của con người. Báo cáo ĐTM là gì? Trách nhiệm của chủ dự án về báo cáo ĐTM?
Mục lục bài viết
1. Báo cáo ĐTM là gì?
Đánh giá môi trường (ĐTM), một khái niệm dùng để chỉ quá trình xem xét đánh giá những hậu quả môi trường của một kế hoạch cá nhân, chương trình công cộng, chính sách địa phương. Dự án thực tế của công ty, doanh nghiệp trước khi quyết định tiến hành thực hiện hay không cũng cần đến quá trình đánh giá môi trường. Kết quả đánh giá thường bao gồm cả hai mặt tích cực lẫn tiêu cực.
Việc báo cáo đánh giá tác động môi trường ĐTM chính là ghi lại kết quả sau đánh giá rõ ràng và chính xác nhất. Báo cáo ĐTM là một cơ sở thực tế và rõ ràng nhất giúp doanh nghiệp biết rõ hơn về hiện trạng chất lượng môi trường.
2. Khái quát chung về đánh giá tác động môi trường:
2.1. Đánh giá tác động môi trường là gì?
Theo Luật Bảo vệ môi trường 2020, đánh giá tác động môi trường là việc phân tích, dự báo tác động đến môi trường của dự án đầu tư cụ thể để đưa ra biện pháp bảo vệ môi trường khi triển khai dự án đó. Theo đó:
– Các chủ thể thực hiện đánh giá tác động môi trường: Chủ các dự án thuộc đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường.
– Thời điểm thực hiện đánh giá tác động môi trường: trong giai đoạn chuẩn bị dự án.
– Kết quả quá trình thực hiện đánh giá tác động môi trường: báo cáo đánh giá tác động môi trường.
– Các khoản chi phí trong quá trình thực hiện đánh giá tác động môi trường: thuộc nguồn vốn đầu tư dự án do chủ dự án chịu trách nhiệm.
Mục tiêu chính của việc lập đánh giá tác động môi trường là để nhằm giúp các cơ quan chức năng có thể kiểm soát được tình hình hoạt động của các doanh nghiệp đối với môi trường như thế nào và cụ thể ra sao, thông qua việc lập đánh giá tác động môi trường mà có thể đưa ra những giải pháp kịp thời nếu công ty thải ra chất thải có tương tác xấu đến môi trường. Không những thế còn tạo sự ràng buộc của tổ chức với môi trường xung quanh, bảo vệ môi trường trong lành hơn, đem đến cho con người một môi trường xanh, sạch, đẹp.
2.2. Vai trò và ý nghĩa trong việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường:
– Vai trò lập báo cáo đánh giá tác động môi trường:
+ Việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường là công cụ quản lý môi trường có tính chất phòng ngừa.
+ Việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường đã giúp chọn phương án tốt để khi thực hiện dự án phát triển ít gây tác động tiêu cực đến môi trường.
+ Việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường có vai trò quan trọng giúp nhà quản lý nâng cao chất lượng của việc đưa ra quyết định.
+ Việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường là cơ sở để đối chiếu khi có thanh tra môi trường.
+ Việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường đã góp phần cho phát triển bền vững.
– Ý nghĩa khi lập báo cáo đánh giá tác động môi trường:
+ Việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường có ý nghĩa khuyến khích quy hoạch tốt hơn.
+ Việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường giúp tiết kiệm thời gian và tiền trong phát triển lâu dài.
+ Việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường đã giúp Nhà nước, các cơ sở và cộng đồng có mối liên hệ chặt chẽ hơn.
Như vậy, ta nhận thấy, việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường có những vai trò và ý nghĩa rất quan trọng trong quá trình bảo vệ môi trường và đảm bảo các tác động đến môi trường không gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
2.3. Đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường:
Các dự án phải thực hiện đánh giá tác động môi trường bao gồm:
– Thứ nhất: Các dự án thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phải thực hiện đánh giá tác động môi trường.
– Thứ hai; Các dự án có sử dụng đất của khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia khu di tích lịch sử – văn hóa, khu di sản thế giới, khu dự trữ sinh quyển, khu danh lam thắng cảnh đã được xếp hạng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường
– Thứ ba: Dự án có nguy cơ tác động xấu đến môi trường phải thực hiện đánh giá tác động môi trường. Những dự án này bao gồm:
+ Nhóm các dự án về xây dựng, sản xuất vật liệu xây dựng.
+ Nhóm các dự án về giao thông.
+ Nhóm các dự án về năng lượng, phóng xạ, điện tử.
+ Nhóm các dự án về thủy lợi, khai thác rừng, trồng trọt.
+ Nhóm các dự án về khai thác, chế biến khoáng sản; khai thác tài nguyên.
+ Nhóm các dự án về dầu khí.
+ Nhóm các dự án về xử lý, tái chế chất thải.
+ Nhóm các dự án về cơ khí, luyện kim.
+ Nhóm các dự án về chế biến gỗ, sản xuất thủy tinh, gốm sứ.
+ Nhóm các dự án về sản xuất, chế biến thực phẩm.
+ Nhóm các dự án về chế biến nông sản.
+ Nhóm các dự án về chăn nuôi và chế biến thức ăn chăn nuôi.
+ Nhóm các dự án về sản xuất phân bón, thuốc bảo vệ thực vật.
+ Nhóm các dự án về hóa chất, dược phẩm, mỹ phẩm, nhựa, chất dẻo.
+ Nhóm các dự án về sản xuất giấy và văn phòng phẩm.
+ Nhóm các dự án về dệt nhuộm và may mặc.
+ Nhóm các dự án khác.
Như vậy, theo quy định của pháp luật hiện hành thì các chủ dự án, chủ đầu tư các dự án thuộc nhóm trên phải thực hiện đánh giá tác động môi trường trước khi tiến hành dự án.
2.4. Nội dung chính của báo cáo tác động môi trường:
Theo quy định của pháp luật hiện hành, một báo cáo đánh giá tác động môi trường phải bao gồm các nội dung sau đây:
– Xuất xứ của dự án, chủ dự án, cơ quan có thẩm quyền phê duyệt dự án.
– Nội dung hương pháp đánh giá tác động môi trường.
– Đánh giá việc lựa chọn công nghệ, hạng mục công trình và các hoạt động của dự án có nguy cơ tác động xấu đến môi trường.
– Đánh giá hiện trạng môi trường tự nhiên, kinh tế – xã hội nơi thực hiện dự án, vùng lân cận và thuyết minh sự phù hợp của địa điểm lựa chọn thực hiện dự án.
– Đánh giá, dự báo các nguồn thải và tác động của dự án đến môi trường và sức khỏe cộng đồng.
– Đánh giá, dự báo, xác định biện pháp quản lý rủi ro của dự án đến môi trường và sức khỏe cộng đồng.
– Đưa ra biện pháp xử lý chất thải.
– Các biện pháp giảm thiểu tác động đến môi trường và sức khỏe cộng đồng.
– Kết quả tham vấn.
– Nội dung các chương trình quản lý và giám sát môi trường.
– Dự toán kinh phí xây dựng công trình bảo vệ môi trường và thực hiện các biện pháp giảm thiểu tác động môi trường.
– Phương án tổ chức thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường.
Như vậy, nội dung của báo cáo tác động môi trường cần phải bao gồm đầy đủ các yếu tố trên. Việc các đối tượng thực hiện việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường cần phải đảm bảo các nôi dung trên để cơ quan Nhà nước có thẩm quyền căn cứ vào đó đánh giá bản báo cáo và ảnh hưởng của các dự án đối với môi trường, từ đó đưa ra các phương pháp cụ thể nhằm giảm thiểu tối đa những ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường.
3. Trách nhiệm của chủ dự án về báo cáo đánh giá tác động môi trường:
Khi báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt thì trong trường hợp cần thiết, điều chỉnh nội dung dự án đầu tư để bảo đảm các biện pháp, công trình bảo vệ môi trường theo yêu cầu của quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường.
Lập kế hoạch quản lý môi trường của dự án trên cơ sở chương trình quản lý và giám sát môi trường đã đề xuất trong báo cáo đánh giá tác động môi trường và niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã nơi tham vấn ý kiến trong quá trình thực hiện đánh giá tác động môi trường theo hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
– Tiếp thu đầy đủ các nội dung, yêu cầu của quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường vào dự án đầu tư, dự án đầu tư xây dựng.
– Phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đã lấy ý kiến trong quá trình lập báo cáo đánh giá tác động môi trường tổ chức niêm yết công khai quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, trừ trường hợp được miễn tham vấn theo quy định tại khoản 3 Điều 21 Luật bảo vệ môi trường.
Thực hiện nghiêm túc các yêu cầu quy định tại các Điều 37 và Điều 38 Luật Bảo vệ môi trường 2020.
Lập, phê duyệt và thực hiện kế hoạch thu dọn vệ sinh lòng hồ trước khi tích nước trong trường hợp dự án có nội dung đầu tư xây dựng hồ chứa thủy lợi hoặc hồ chứa thủy điện; thực hiện việc tích nước sau khi được cơ quan phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường kiểm tra, chấp thuận bằng văn bản.
Chủ dự án phải báo cáo kết quả thực hiện các công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành dự án trên cơ sở báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt và các văn bản đề nghị điều chỉnh đã được chấp thuận (nếu có) gửi cơ quan phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường để kiểm tra, xác nhận hoàn thành trước khi đưa dự án vào vận hành chính thức.
Đối với dự án đầu tư có nhiều giai đoạn, việc báo cáo kết quả thực hiện các công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành dự án được thực hiện theo từng giai đoạn của dự án.
Báo cáo bằng văn bản và chỉ được thực hiện những thay đổi liên quan đến phạm vi, quy mô, công suất, công nghệ sản xuất, các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường của dự án sau khi có ý kiến chấp thuận của cơ quan phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường.
