"Chiếu cầu hiền" là tác phẩm viết thay vua Quang Trung vào khoảng năm 1788 - 1789, được Ngô Thì Nhậm sáng tác. Tác phẩm này bắt đầu với một quan điểm rằng người hiền tài sẽ đóng vai trò như sứ giả của thiên tử, tức là vua, để góp phần vào việc xây dựng đất nước. Tuy nhiên, trong bối cảnh khó khăn của đất nước, tác giả đã chỉ ra tình trạng tiêu biểu của những người trí thức ở Bắc Hà.
Mục lục bài viết
1. Tổng quan về tác phẩm Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm:
1. Tác giả, tác phẩm:
Ngô Thì Nhậm (1746 – 1803), hiệu Hi Doãn, sinh ra tại làng Tả Thanh Oai (làng Tó) thuộc huyện Thanh Oai, trấn Sơn Nam (nay là huyện Thanh Trì, Hà Nội), là một danh sĩ và nhà văn trong thời kỳ hậu triều đại Lê và thời Tây Sơn. Ông đóng góp quan trọng trong việc hỗ trợ triều đình Tây Sơn đánh bại quân Thanh. Ngô Thì Nhậm được biết đến không chỉ như một người có tài văn học xuất chúng mà còn là một nhà chính trị, triết học có ảnh hưởng trong thời kỳ biến động lịch sử của Việt Nam.
Ngô Thì Nhậm viết bức chiếu vào khoảng năm 1788-1789 nhằm thuyết phục sĩ phu Bắc Hà hợp tác với triều đại Tây Sơn. Chiếu này thuộc loại văn nghị luận cổ, thường được vua chúa ban ra để thông báo ý kiến, quan điểm của triều đình và tương tác với nhân dân. Mặc dù có thể do vua viết trực tiếp, nhưng thường được viết bởi các văn tài võ lược thay mặt vua.
Tổng cộng, bức chiếu này không chỉ thể hiện sự tôn kính vua Quang Trung mà còn thể hiện tầm quan trọng của đoàn kết, hợp tác và trung thành trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước trong bối cảnh lịch sử khó khăn.
1.2. Nội dung chính của Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm:
Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm là một văn kiện quan trọng thể hiện chủ trương đúng đắn của vua Quang Trung (Nguyễn Huệ), nhằm động viên trí thức Bắc Hà tham gia xây dựng và bảo vệ đất nước. Nội dung chính của bức chiếu gồm ba phần:
Phần 1: Mối quan hệ giữa hiền tài và thiên tử. Chiếu khởi đầu bằng việc tôn vinh hiền tài và nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đoàn kết, hợp tác giữa các tầng lớp trong xã hội để cùng nhau gìn giữ và phát triển đất nước.
Phần 2: Thực tại và nhu cầu của thời đại. Bức chiếu lý giải tình hình đất nước gặp khó khăn, cần sự đoàn kết để đối phó với những thách thức. Ngô Thì Nhậm khẳng định rằng việc tham gia xây dựng đất nước không chỉ là trách nhiệm của vua và triều đình mà còn phải được tham gia bởi những người trí thức, sĩ phu.
Phần 3: Đường lối cầu hiền của vua Quang Trung. Chiếu kêu gọi sự ủng hộ, tham gia tích cực của những người trí thức Bắc Hà, khẳng định tinh thần hiền lành, thiện lương của vua Quang Trung. Đồng thời, ngỏ ý đến việc đoàn kết với triều đình Tây Sơn để xây dựng một đất nước mạnh mẽ và phồn thịnh.
2. Tóm tắt văn bản Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm hay nhất:
2.1. Tóm tắt văn bản Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm 1:
Ngô Thì Nhậm (1746 – 1803), hiệu là Hi Doãn, sinh ra tại làng Tả Thanh Oai, huyện Thanh Oai, nay thuộc huyện Thanh Trì, Hà Nội. Gia đình ông có truyền thống thơ văn, và cha ông là Ngô Thì Sĩ đã từng làm quan trong phủ chúa Trịnh. Ngô Thì Nhậm có xuất thân trong một môi trường gia đình yêu thích thơ văn. Năm 1775, ông đỗ tiến sĩ và từng làm quan dưới triều Lê Cảnh Hưng. Sau này, ông chấp tay giúp Tây Sơn và được Nguyễn Huệ tin dùng. Năm 1788, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế và đặt niên hiệu là Quang Trung. Trong bối cảnh này, vua Quang Trung chú trọng tìm kiếm nhân tài để đồng lòng xây dựng nước. Ông giao cho Ngô Thì Nhậm viết Chiếu cầu hiền để kêu gọi người hiền tài ra giúp nước. Đây là một tác phẩm xuất sắc tiêu biểu cho thể loại văn bản nghị luận trung đại, trong đó người viết sử dụng các lý lẽ thuyết phục người đọc. Trong tác phẩm này, Ngô Thì Nhậm đưa ra những lập luận sắc sảo và hợp đạo lý để kêu gọi người hiền tài tham gia xây dựng đất nước. Với những lập luận sắc sảo và động viên mãnh liệt, Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm đã thể hiện tầm quan trọng của việc tham gia xây dựng đất nước và động viên trí thức Bắc Hà tham gia vào công cuộc này.
2.2.Tóm tắt văn bản Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm 2:
Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm là một tác phẩm nghị luận quan trọng trong lịch sử văn học Việt Nam, được viết nhằm thúc đẩy lòng yêu nước và động viên người hiền tài tham gia vào việc xây dựng đất nước dưới triều đại Tây Sơn, đặc biệt sau khi vua Nguyễn Huệ (Quang Trung) lên ngôi hoàng đế. Phần 1: Mối quan hệ giữa hiền tài và thiên tử Tác giả tôn vinh tầm quan trọng của việc thiên tử (vua) cần những người hiền tài để hỗ trợ xây dựng đất nước. Sự đoàn kết và hợp tác giữa các tầng lớp trong xã hội được nhấn mạnh để thể hiện tầm quan trọng của sự gắn kết và cùng nhau hướng tới mục tiêu quốc gia. Phần 2: Thực tại và nhu cầu của thời đại Tác giả diễn đạt tình hình khó khăn của đất nước sau nhiều chiến tranh và sự phân chia. Người viết nhấn mạnh sự cần thiết của việc sử dụng tri thức, kiến thức và tài năng để đổi mới và phục hồi đất nước. Bằng việc thể hiện tình hình hiện thực, tác giả định hình tầm quan trọng của việc tham gia tích cực và đóng góp cho xã hội. Phần 3: Đường lối cầu hiền của vua Quang Trung Tác giả đề cập đến vua Quang Trung – người đã lên ngôi hoàng đế và đặt niên hiệu Quang Trung. Vị vua này được tôn vinh với tư cách là một người hiền lành, tốt bụng, có lòng yêu nước. Tác giả đề xuất rằng sự tham gia của người hiền tài là một cách để đáp lại lòng yêu mến của vua, cũng như đóng góp cho sự phát triển của quốc gia. Tóm lại, Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm là một tác phẩm nghị luận đầy thuyết phục và lôi cuốn, thể hiện tầm quan trọng của việc tham gia xây dựng đất nước và kêu gọi sự đóng góp của những người hiền tài trong cuộc cách mạng xây dựng nước Việt Nam dưới triều đại Tây Sơn.
3. Tóm tắt văn bản Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm sâu sắc nhất:
3.1. Tóm tắt văn bản Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm sâu sắc 1:
“Chiếu cầu hiền” là tác phẩm viết thay vua Quang Trung vào khoảng năm 1788 – 1789, được Ngô Thì Nhậm sáng tác. Tác phẩm này bắt đầu với một quan điểm rằng người hiền tài sẽ đóng vai trò như sứ giả của thiên tử, tức là vua, để góp phần vào việc xây dựng đất nước. Tuy nhiên, trong bối cảnh khó khăn của đất nước, tác giả đã chỉ ra tình trạng tiêu biểu của những người trí thức ở Bắc Hà. Một số trong họ đã bỏ lỡ cơ hội thể hiện tài năng bằng cách ẩn dật hoặc lãnh đạm đối diện với những thách thức của cuộc sống. Có người thậm chí đã chọn cách “lẩn tránh suốt đời” như một cách tránh xa trách nhiệm và tham gia vào xã hội. Dựa vào thực tế này, vua Quang Trung đã phát triển tư tưởng dân chủ tiến bộ và áp dụng chính sách cầu hiền đúng đắn. Ông khuyến khích những người hiền tài tham gia vào việc xây dựng đất nước, góp phần giải quyết những vấn đề khó khăn và phát triển xã hội. Tư tưởng này không chỉ đề cao vai trò của trí thức, mà còn thể hiện tinh thần lãnh đạo của vua Quang Trung trong việc thúc đẩy sự phát triển và đổi mới của đất nước. Tóm lại, tác phẩm “Chiếu cầu hiền” của Ngô Thì Nhậm không chỉ thể hiện quan điểm về tầm quan trọng của người hiền tài trong xây dựng đất nước, mà còn thể hiện sự nhạy bén và thấu hiểu của vua Quang Trung đối với tình hình thực tế và cách để khắc phục khó khăn của đất nước.
3.2. Tóm tắt văn bản Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm sâu sắc 2:
“Chiếu cầu hiền” là tác phẩm viết thay vua Quang Trung vào khoảng năm 1788 – 1789, được Ngô Thì Nhậm sáng tác nhằm thuyết phục sĩ phu Bắc Hà, tức là những trí thức của triều đại cũ (Lê – Trịnh), để cộng tác với triều đại Tây Sơn trong việc xây dựng đất nước. Trong tác phẩm, tác giả bắt đầu bằng việc nêu ra mối quan hệ quan trọng giữa thiên tử (vua) và hiền tài (các trí thức). Tác giả cho rằng hiền tài chính như sứ giả của thiên tử, có nhiệm vụ tham gia vào việc xây dựng và phát triển đất nước. Tuy nhiên, trong bối cảnh đất nước đang gặp nhiều khó khăn, tác giả đã phân tích tư duy và ứng xử của hiền tài. Một phần trong số họ đã lựa chọn im lặng, ẩn dật để tránh khỏi những khó khăn và thách thức. Có người thậm chí “đánh mõ, giữ cửa”, tức là tham gia vào công việc mà không có sự tận tụy và đam mê. Cuối cùng, tác phẩm đề cập đến đường lối cầu hiền của vua Quang Trung. Ông khuyến khích và kêu gọi những người hiền tài không chỉ thể hiện tài năng và trí tuệ của họ, mà còn cần đặt lợi ích của đất nước lên hàng đầu. Vua Quang Trung tôn trọng và đánh giá cao người hiền tài, coi họ như “kho báu” quý báu đóng góp cho sự phát triển của đất nước. Tóm lại, “Chiếu cầu hiền” của vua Quang Trung, do Ngô Thì Nhậm viết, thể hiện mối quan hệ giữa vua và hiền tài, tư duy và ứng xử của hiền tài trong hoàn cảnh khó khăn, và đường lối cầu hiền của vua Quang Trung để khuyến khích sự đóng góp của người hiền tài vào sự nghiệp xây dựng đất nước.