Như chúng ta đã biết hiện nay với sự phát triển kinh tế, nhu cầu bảo hiểm các loại tài sản cũng là một trong những hình thức được khá nhiều người sử dụng, trong đó bảo hiểm tiền gửi là một cụ thể. Hiện nay các tổ chức bảo hiểm tiền gửi hoạt động dựa theo quy định của pháp luật. Cùng tìm hiểu Tổ chức bảo hiểm tiền gửi.
Mục lục bài viết
1. Tổ chức bảo hiểm tiền gửi là gì?
Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam được biết đến là tổ chức tài chính Nhà nước hoạt động theo quy định của pháp luật và không vì mục tiêu lợi nhuận, tổ chức này hoạt động nhằm mục đích để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, thực hiện chính sách bảo hiểm tiền gửi góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng, theo đó để bảo đảm sự phát triển an toàn lành mạnh của hoạt động ngân hàng.
Theo cách phân loại của các nhà kinh tế học, thì bảo hiểm tiền gửi được hiểu là loại dịch vụ thuộc loại hàng hóa công không thuần tuý. theo đó cơ sở để gọi dịch vụ bảo hiểm tiền gửi là hàng hóa công không thuần túy là căn cứ vào tính không loại trừ thụ hưởng một cách tuyệt đối của dịch vụ này. Xuất phát từ một trong các mục đích của hoạt động bảo hiểm tiền gửi là góp phần đảm bảo tính ổn định của hệ thống tài chính quốc gia, người thụ hưởng dịch vụ này là toàn xã hội.
Trong bảo hiểm tiền gửi thì người gửi tiền có tiền gửi thuộc đối tượng được bảo hiểm sẽ được lợi trực tiếp từ chính sách bảo hiểm tiền gửi qua việc họ được tổ chức Bảo hiểm tiền gửi chi trả tiền bảo hiểm, khi tổ chức nhận tiền gửi của họ bị đóng cửa và mất khả năng thanh toán. Còn người đi vay sẽ được hưởng lợi từ dịch vụ này ở chỗ tính ổn định của hệ thống tài chính giúp cho họ sử dụng tiền vay được an toàn và thuận tiện hơn. Có được hệ thống tài chính ổn định sẽ giúp cho các ngành kinh tế khác phát triển thuận lợi… Theo đó nên nó có những loại đặc tính không loại trừ thụ hưởng tuyệt đối mà dịch vụ bảo hiểm tiền gửi được xếp vào loại hàng hóa công không thuần tuý như đã nói ở trên.
Kết luận: Tổ chức bảo hiểm tiền gửi là đối tác nhận đóng góp tài chính từ tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi và có trách nhiệm thực hiện chi trả tiền gửi được bảo hiểm đến người gửi tiền thuộc đối tượng được bảo hiểm tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi khi tổ chức đó chấm dứt hoạt động và mất khả năng thanh toán.
2. Sự ra đời của tổ chức bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam:
Bảo hiểm tiền gửi chúng ta có thể hiểu đó là một cam kết công khai của tổ chức bảo hiểm tiền gửi về việc sẽ hoàn trả một phần hoặc toàn bộ tiền gửi cụ thể là nó bao gồm cả gốc và lãi cho người gửi tiền khi tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi bị mất khả năng thanh toán hoặc chấm dứt hoạt động theo quy định của pháp luật.
Mục đích của hoạt động bảo hiểm tiền gửi là thực hiện chính sách công, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền; góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng, đảm bảo sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng; tăng cường niềm tin công chúng, góp phần giảm thiểu đột biến rút tiền gửi, góp phần tạo cơ chế chính thức để xử lý các tổ chức tài chính gặp sự cố và tham gia quá trình xử lý khủng hoảng tài chính và để có thể giảm thiểu gánh nặng tài chính cho người đóng thuế cụ thể vào ngân sách nhà nước trong trường hợp có ngân hàng đổ bể. Tại Việt nam bảo hiểm tiền gửi được thành lập và hoạt động cụ thể:
Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam được thành lập theo Quyết định số 218/1999/QĐ-TTg, ngày 09/11/1999 của Thủ tướng Chính phủ, hoạt động theo Nghị định 89/1999/NĐ-CP. Năm 2012, hoạt động bảo hiểm tiền gửi Việt Nam được luật hoá bằng Luật Bảo hiểm tiền gửi số 06/2012/QH13 ngày 18/6/2012
Hiện nay với sự ra đời của tổ chức bảo hiểm tiền gửi Việt Nam có thể nói đây là tổ chức bảo hiểm đóng vai trò quan trọng dối với nền kinh tế hiện nay đây là tổ chức tài chính Nhà nước hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận cho doanh nghiệp, mà tổ chức này chỉ nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, và thực hiện các hoạt động để thực hiện chính sách bảo hiểm tiền gửi góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng bảo đảm sự phát triển an toàn lành mạnh của hoạt động ngân hàng.
3. Mạng lưới hoạt động của bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam:
Hiện nay, có thể thấy bảo hiểm tiền gửi Việt Nam có mạng lưới hoạt động gồm có Trụ sở chính tại Thủ đô Hà Nội và 8 chi nhánh tại các khu vực kinh tế trọng điểm, gồm:
(1) Chi nhánh tại thành phố Hà Nội;
(2) Chi nhánh tại thành phố Hồ Chí Minh;
(3) Chi nhánh tại thành phố (TP) Đà Nẵng;
(4) Chi nhánh khu vực Đông Bắc bộ tại TP. Hải Phòng;
(5) Chi nhánh khu vực Tây Bắc Bộ tại TP. Việt Trì, tỉnh Phú Thọ;
(6) Chi nhánh khu vực Bắc Trung bộ tại TP. Vinh, tỉnh Nghệ An;
(7) Chi nhánh khu vực Đồng bằng sông Cửu long tại TP. Cần Thơ;
(8) Chi nhánh khu vực Nam Trung bộ & Tây nguyên tại TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Tính đến ngày 30/6/2020, có 1.282 tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi , bao gồm: 95 ngân hàng và Chi nhánh ngân hàng nước ngoài, 01 ngân hàng Hợp tác xã và 1.182 QTDND, 04 Tổ chức tài chính vi mô.
Theo đó các tổ chức bảo hiểm tiền gửi này ra đời để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền tại các tổ chức có tham gia bảo hiểm tiền gửi, có hạn chế về mặt thông tin đối với hoạt động của các tổ chức nhận tiền gửi và có thể góp phần đảm bảo hệ thống tài chính ngân hàng hoạt động lành mạnh, ổn định và ngăn chặn đổ vỡ ngân hàng thông qua các hoạt động nghiệp vụ.
Bên cạnh đó thì bảo hiểm tiền gửi còn góp phần xây dựng thị trường tài chính lành mạnh, có tính cạnh tranh bình đẳng giữa các tổ chức tài chính với quy mô và loại hình khác nhau và giảm thiểu gánh nặng cho Chính phủ trong trường hợp xử lý đổ vỡ của tổ chức tín dụng; giảm gánh nặng cho người dân đóng thuế trong trường hợp ngân hàng đổ bể (Nhà nước không phải sử dụng ngân sách để xử lý đổ vỡ của các tổ chức tín dụng).
4. Vai trò của bảo hiểm tiền gửi:
Vai trò của bảo hiểm tiền gửi vì bảo hiểm tiền gửi là sản phẩm của nền kinh tế thị trường và chỉ xuất hiện trong nền kinh tế thị trường nên vai trò của bảo hiểm tiền gửi xuất phát từ bản chất của hoạt động tài chính luôn gắn liền với yếu tố niềm tin, mang tính nhạy cảm, và có tính lan truyền cao. Trong hoạt động ngân hàng, nếu niềm tin của người gửi tiền vào hệ thống tài chính và ngân hàng bị khủng hoảng, điều đó không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động của một tổ chức tín dụng đơn lẻ mà còn tác động đến toàn bộ nền kinh tế. Niềm tin của người gửi tiền đối với hệ thống tài chính và ngân hàng là rất quan trọng vì niềm tin đó thường dựa vào các yếu tố tâm lý và khi họ gửi tiền vào ngân hàng họ thường đặt ra câu hỏi liệu tiền gửi của mình vào ngân hàng có an toàn không? Và hoạt động của ngân hàng nhận tiền gửi có ổn định không, Hay trong các trường hợp xấu nhất xảy ra thì liệu họ có bị mất số tiền đã gửi hay không.
Bảo hiểm tiền gửi giúp xây dựng và củng cố niềm tin của công chúng đối với hệ thống tài chính – ngân hàng và đó là yêu cầu đặt ra đối với bất kỳ. Chính phủ nào trên thế giới. Tổ chức bảo hiểm tiền gửi có nhiệm vụ thay mặt Chính phủ bảo vệ tiền gửi của người dân, và trong trường hợp tổ chức tín dụng bị đổ vỡ thì tổ chức bảo hiểm tiền gửi này phải có trách nhiệm chi trả toàn bộ hoặc một phần tiền gửi cho người gửi tiền.
Như vậy từ các thông tin nêu như trên ta thấy hoạt động của tổ chức bảo hiểm tiền gửi có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ người gửi tiền và qua đó nâng cao niềm tin của công chúng đối với hệ thống tài chính, ngân hàng. Hiện nay trong nền kinh tế thị trường, bảo vệ người tiêu dùng nói chung và người gửi tiền nói riêng là yêu cầu đặt ra đối với mỗi Chính phủ. Bảo vệ người tiêu dùng là để đảm bảo cân bằng giữa sự phát triển và đảm bảo quyền lợi của người dân trong xã hội dân sự. Theo đó nên vấn đề bảo hiểm tiền gửi hiện nay được xem là một công cụ tài chính hữu hiệu được hầu hết các Chính phủ sử dụng để bảo vệ người gửi tiền
