Mục lục bài viết
1. Tín thác là gì?
Tín thác là một hình thức giao dịch tài chính, trong đó người gửi (người tín thác) gửi một số tiền hoặc tài sản cho người nhận (người được tín thác) để người nhận quản lý và sử dụng theo mục đích đã thỏa thuận. Người nhận có trách nhiệm bảo vệ lợi ích của người gửi và trả lại tiền hoặc tài sản khi hết thời hạn tín thác.
Tín thác có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực, như bất động sản, chứng khoán, bảo hiểm, ngân hàng, đầu tư…
Tín thác có nhiều lợi ích, như giúp người gửi tiết kiệm chi phí, tăng hiệu quả quản lý, giảm rủi ro, tận dụng kinh nghiệm và chuyên môn của người nhận… Tuy nhiên, tín thác cũng có những rủi ro và khó khăn, như xung đột lợi ích, thiếu minh bạch, thiếu pháp lý, thiếu kiểm soát…
2. Tài sản tín thác là gì?
Tài sản tín thác là một loại tài sản được đặt vào một tín thác (trust) và được quản lý bởi một người quản lý tín thác. Tín thác là một công cụ pháp lý được sử dụng để bảo vệ và quản lý tài sản cho lợi ích của người khác, được gọi là người được hưởng lợi (beneficiary).
Tài sản tín thác là một khái niệm pháp lý được áp dụng rộng rãi trong hệ thống pháp luật Anh-Mỹ và một số quốc gia khác. Trong quan hệ tín thác, có ba bên tham gia: bên lập tín thác, bên nhận tín thác và bên thụ hưởng tín thác. Bên nhận tín thác có trách nhiệm quản lý tài sản theo ý muốn của bên lập tín thác và theo các điều kiện được quy định trong văn bản xác lập quan hệ tín thác. Bên nhận tín thác sở hữu tài sản về mặt pháp lý, nhưng không được hưởng lợi từ tài sản. Bên thụ hưởng tín thác sở hữu tài sản về mặt lợi ích, có quyền nhận các thu nhập hoặc giá trị từ tài sản, nhưng không được chiếm giữ hoặc định đoạt tài sản.
Tài sản tín thác được tách biệt khỏi tài sản cá nhân của bên nhận tín thác, do đó không bị ảnh hưởng bởi các rủi ro pháp lý hoặc thuế của bên nhận tín thác. Tài sản tín thác có nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực như thừa kế, quỹ hưu trí, đầu tư tài chính, hoạt động từ thiện, vv.
Tài sản tín thác có thể bao gồm:
– Tiền mặt: Số tiền được đặt vào tín thác để được quản lý và sử dụng cho lợi ích của người được hưởng lợi.
– Tài sản động: Bao gồm các loại tài sản như ô tô, trang sức, tài sản nội thất, tác phẩm nghệ thuật, và các tài sản di động khác.
– Tài sản bất động sản: Gồm các loại tài sản như nhà ở, đất đai, tòa nhà thương mại, căn hộ, và các loại bất động sản khác.
– Quỹ đầu tư: Bao gồm các khoản đầu tư như cổ phiếu, trái phiếu, quỹ đầu tư, và các loại tài sản tài chính khác.
– Quyền sử dụng đất: Bao gồm quyền sử dụng đất và các loại quyền liên quan đến đất đai, chẳng hạn như quyền thuê, quyền sử dụng, quyền khai thác.
Tài sản tín thác được quản lý và sử dụng theo điều khoản và điều kiện được quy định trong văn bản tín thác. Mục đích của tín thác là bảo vệ tài sản và đảm bảo rằng nó được sử dụng và chăm sóc một cách phù hợp cho lợi ích của người được hưởng lợi.
3. Những loại tín thác phổ biến:
Tín thác có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, nhưng phổ biến nhất là theo các tiêu chí sau:
– Theo đối tượng của tín thác: có thể là tín thác cá nhân, tập thể hoặc tổ chức. Tín thác cá nhân là khi người giao tín thác và người nhận tín thác là cá nhân; tín thác tập thể là khi người giao tín thác hoặc người nhận tín thác là một nhóm người; tín thác tổ chức là khi người giao tín thác hoặc người nhận tín thác là một tổ chức pháp nhân, ví dụ như công ty, quỹ, ngân hàng, v.v.
– Theo mục đích của tín thác: có thể là tín thác kinh doanh, phi kinh doanh hoặc hỗn hợp. Tín thác kinh doanh là khi mục đích của việc giao tín thác là để sinh lợi nhuận từ việc sử dụng số tiền được giao; tín thác phi kinh doanh là khi mục đích của việc giao tín thác là để hỗ trợ một hoạt động không mang tính kinh doanh, ví dụ như từ thiện, giáo dục, nghiên cứu, v.v.; tín thác hỗn hợp là khi mục đích của việc giao tín thác vừa có yếu tố kinh doanh vừa có yếu tố phi kinh doanh.
– Theo sự đảm bảo của tín thác: có thể là tín thác có đảm bảo hoặc không đảm bảo. Tín thác có đảm bảo là khi người giao tín thác yêu cầu người nhận tín thác cung cấp một loại bảo đảm cho việc hoàn trả số tiền được giao, ví dụ như bất động sản, cổ phiếu, trái phiếu, v.v.; tín thác không đảm bảo là khi người giao tín thác không yêu cầu người nhận tín thác cung cấp bất kỳ loại bảo đảm nào.
4. Tín thác có những lợi ích và rủi ro gì?
Tín thác là một hình thức kinh doanh mà một bên (người giao) giao cho một bên khác (người nhận) quyền sở hữu hoặc quản lý tài sản hoặc dịch vụ của mình. Tín thác có những lợi ích và rủi ro gì? Dưới đây là một số điểm cần lưu ý:
– Lợi ích của tín thác:
+ Tín thác giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và nguồn nhân lực cho người giao, bởi người nhận sẽ chịu trách nhiệm thực hiện các công việc liên quan đến tài sản hoặc dịch vụ được tín thác.
+ Tín thác giúp giảm thiểu rủi ro cho người giao, bởi người nhận sẽ phải chịu rủi ro về tài chính, pháp lý, chiến lược và an ninh liên quan đến tài sản hoặc dịch vụ được tín thác .
+ Tín thác giúp tận dụng kinh nghiệm, chuyên môn và uy tín của người nhận, bởi người nhận sẽ có khả năng quản lý và kiểm soát tài sản hoặc dịch vụ được tín thác hiệu quả hơn.
– Rủi ro của tín thác:
+ Tín thác có thể gây mất quyền kiểm soát và quyền lợi của người giao đối với tài sản hoặc dịch vụ được tín thác, bởi người nhận có thể lạm dụng, sai phạm hoặc không tuân theo các điều khoản đã thoả thuận.
+ Tín thác có thể gây mất niềm tin và uy tín của người giao đối với khách hàng, đối tác hoặc cơ quan chức năng, bởi người nhận có thể không đảm bảo chất lượng, an toàn và hiệu quả của tài sản hoặc dịch vụ được tín thác.
+ Tín thác có thể gây ra tranh chấp, xung đột hoặc kiện tụng giữa người giao và người nhận, bởi có thể xảy ra sự bất đồng, hiểu lầm hoặc vi phạm các quyền và nghĩa vụ của hai bên.
Vì vậy, khi sử dụng hình thức tín thác, cần phải cân nhắc kỹ các lợi ích và rủi ro, cũng như lựa chọn một đối tác uy tín, chuyên nghiệp và có trách nhiệm để hợp tác.
5. Hợp đồng tín thác là gì?
Hợp đồng tín thác là một loại hợp đồng pháp lý giữa hai bên: bên lập tín thác (settlor) và bên nhận tín thác (trustee). Theo hợp đồng này, bên lập tín thác sẽ giao cho bên nhận tín thác một số tài sản để bên nhận tín thác quản lý và sử dụng theo mục đích và điều kiện đã được thỏa thuận trước. Bên nhận tín thác có nghĩa vụ bảo vệ quyền lợi của bên thụ hưởng tín thác, là người được hưởng lợi từ tài sản tín thác. Hợp đồng tín thác có nhiều loại khác nhau, tùy thuộc vào mục đích và tính chất của tài sản được giao. Một trong những loại hợp đồng tín thác phổ biến là hợp đồng tín thác vì mục đích từ thiện. Đây là loại hợp đồng mà bên lập tín thác giao cho bên nhận tín thác một số tiền hoặc hàng hoá để bên nhận tín thác sử dụng cho các hoạt động từ thiện, như giúp đỡ người nghèo, hỗ trợ giáo dục, y tế, văn hoá, môi trường… Bên nhận tín thác có nghĩa vụ sử dụng tài sản theo đúng mục đích từ thiện đã được xác định và báo cáo kết quả cho bên lập tín thác. Bên nhận tín thác không được sử dụng tài sản cho lợi ích cá nhân hoặc vi phạm các quy định pháp luật liên quan. Hợp đồng tín thác vì mục đích từ thiện là một hình thức quản lý hoạt động từ thiện hiệu quả và minh bạch, được áp dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia phát triển. Tuy nhiên, ở Việt Nam, hợp đồng này chưa được quy định cụ thể trong luật và chưa có nhiều nghiên cứu về tính khả thi và ảnh hưởng của nó. Do đó, cần có sự nghiên cứu và đề xuất cho việc áp dụng hợp đồng này vào hoạt động từ thiện ở Việt Nam.
Hợp đồng tín thác gồm những phần sau:
– Phần đầu: Ghi rõ tên, địa chỉ, số điện thoại, số chứng minh nhân dân hoặc số giấy phép kinh doanh của bên giao và bên nhận, ngày tháng năm ký hợp đồng, nơi ký hợp đồng.
– Phần thân: Ghi rõ nội dung và mục đích của hợp đồng, quyền và nghĩa vụ của bên giao và bên nhận, thời hạn và điều kiện thực hiện hợp đồng, phương thức thanh toán và giải quyết tranh chấp (nếu có).
– Phần cuối: Ghi rõ cam kết của bên giao và bên nhận về việc tuân thủ hợp đồng, chữ ký và dấu của bên giao và bên nhận, chứng nhận của cơ quan có thẩm quyền (nếu cần).
Cụ thể, hợp đồng tín thác gồm những mục nào phụ thuộc vào sự thỏa thuận của các bên, nhưng theo quy định của pháp luật, hợp đồng tín thác phải có các nội dung sau:
– Thông tin của bên ủy thác và bên nhận ủy thác;
– Nội dung công việc ủy thác: hàng hóa, đơn vị tính, số lượng, đơn giá…
– Thù lao ủy thác: mức thù lao, phương thức thanh toán, trách nhiệm do chậm thanh toán…
– Quyền và nghĩa vụ của bên ủy thác;
– Quyền và nghĩa vụ của bên nhận ủy thác;
– Chấm dứt và thanh lý hợp đồng ủy thác;
– Giải quyết tranh chấp;
– Thời hạn có hiệu lực của hợp đồng;
– Điều khoản thỏa thuận về phạt vi phạm;
– Các điều khoản khác do các bên thỏa thuận và không trái với quy định của pháp luật.
