Tiền polime bị rách, cháy có được đem đến ngân hàng đổi không? Có cần đóng phí khi thực hiện việc đổi tiền bị cháy tại ngân hàng không? Tiền rách, cũ mang ra Ngân hàng có bị thu hồi không?
Tuy xã hội ngày càng trở nên phát triển những giao dịch bằng tiền vẫn là giao dịch thông dụng nhất. Một trong số những loại tiền phổ biến hiện nay đó chính là tiền polime. Tiền polime có nhiều đặc tính thông dụng hơn tiền giấy như: ít dễ rách hơn tiền giấy, dễ sử dụng hơn, bảo quản tổt hơn. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp tiền polime không may bị rách hay bị dúm co, do cháy. Vậy nếu chẳng may trong trường hợp tiền polime bi rách thì sẽ xử lý như thế nào? Bài viết dưới đây của Luật Dương Gia sẽ giúp cho bạn đọc giải đáp được những thắc mắc về vấn đề này.
Mục lục bài viết
1. Quy định pháp luật về tiền không đủ điều kiện lưu thông
Một trong những tình huống dễ gặp nhất trong đời sống thường nhật, đó chính là việc người ta từ chối nhận hay giao dịch những tờ tiền có dâu hiệ rách, nát hay bị co đặc biệt đối với tiền polime. Sở dĩ, xảy ra vấn đề này là bởi vì tiền mà có dấu hiệu rách, nát hay bị co, ị mờ màu, mờ số sẽ không đủ điều kiện để giao dịch và lưu thông trên thị trường
Từ đây ta có thể suy luận được rằng, để đảm bảo tiền đó có thể lưu thông được thì phải đáp ứng các yêu cầu cơ bản như sau:
+ Không bị rách, nát, nhàu hay bị co
+ Không bị thay đổi màu sắc, mờ nhạt hình ảnh hoa văn, chữ, số; nhàu, nát, nhòe, bẩn, cũ; rách rời hay liền mảnh được can dán lại nhưng còn nguyên tờ tiền
+ Không bị thủng lỗ, rách mất một phần; tiền được can dán; cháy hoặc biến dạng do tiếp xúc với nguồn nhiệt cao; giấy in, màu sắc, đặc điểm kỹ thuật bảo an của đồng tiền bị biến đổi do tác động của hóa chất (như chất tẩy rửa, axít, chất ăn mòn…); viết, vẽ, tẩy xóa; đồng tiền bị mục hoặc biến dạng bởi các lý do khác nhưng không do hành vi hủy hoại;
Như vậy, chỉ
2. Phương thức đổi tiền không đủ điều kiện trong lưu thông
Tại Điều 6 Thông tư 25/2013/TT-NHNN quy định về việc thu đổi tiền không đủ lưu thông thì việc đổi tiền không được lưu thông được quy định chi tiết và cụ thể như sau:
1. Đối với tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông quy định tại Khoản 1 và Khoản 3 Điều 4 Thông tư này, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh, Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước, đơn vị thu đổi có trách nhiệm thực hiện việc thu, đổi ngay cho khách hàng có nhu cầu, không hạn chế số lượng, không yêu cầu thủ tục giấy tờ.
2. Đối với tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông quy định tại Khoản 2 Điều 4 Thông tư này, khách hàng nộp hiện vật cho Ngân hàng Nhà nước chi nhánh, Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước, đơn vị thu đổi. Các đơn vị nhận và xét đổi theo các điều kiện sau:
a) Tiền rách nát, hư hỏng không phải do hành vi hủy hoại;
b) Trường hợp tờ tiền bị cháy, thủng, rách mất một phần thì diện tích còn lại phải bằng hoặc lớn hơn 60% so với diện tích tờ tiền cùng loại; nếu được can dán thì phải có diện tích tối thiểu bằng 90% so với diện tích tờ tiền cùng loại và đảm bảo nguyên gốc, nguyên bố cục một tờ tiền (mặt trước, mặt sau; trên, dưới; bên phải, bên trái), đồng thời nhận biết được các yếu tố bảo an;
Đối với tiền polymer bị cháy hoặc biến dạng co nhỏ lại do tiếp xúc với nguồn nhiệt cao, thì diện tích còn lại tối thiểu phải bằng 30% so với diện tích tờ tiền cùng loại và còn giữ nguyên bố cục một tờ tiền, đồng thời nhận biết được ít nhất hai trong các yếu tố bảo an như: yếu tố hình ẩn trong cửa sổ nhỏ, mực không màu phát quang, phát quang hàng số sêri, dây bảo hiểm, yếu tố IRIODIN, chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Căn cứ điều kiện xét đổi được quy định tại Khoản này, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh, Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước, đơn vị thu đổi thực hiện đổi cho khách hàng. Nếu không đủ điều kiện được đổi, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh, Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước, đơn vị thu đổi trả lại cho khách hàng và thông báo lý do.
Trường hợp các tờ tiền chưa xác định được điều kiện đổi và cần giám định, khách hàng phải có giấy đề nghị đổi tiền (theo Phụ lục số 01 đính kèm).
Như vậy, ta có thể thấy để đổi được tiền không có giá trị lưu thông cũng cần những quy định cụ thể và rõ ràng dựa trên những căn cứ và yếu tố như : diện tích còn lại của tờ tiền, màu mực, số seri tiền…..thì mới có thể thực hiện được việc trao đổi. Việc thực hiện tiến hành đổi tiền bị rách nát sẽ được thực hiện tại Ngân hàng Nhà nước chi nhánh, Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước, đơn vị thu đổi.
3. Quy định pháp luật về việc giám định tiền đủ điều kiện lưu thông
Không phải bất cứ trường hợp nào, tiền mà người tiêu dùng đem đi đổi cũng được đổi bởi mỗi tờ tiền khi đem đến Ngân Hàng nhà nước chi nhánh hay sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước, đơn vị thu đổi đều sẽ trải qua quy trình để giám định xem tiền đó có còn đủ điều kiện lưu thông hay không
Về quy định đối với việc giám định được nêu rõ tại Điều 7 Thông tư 25/2013/TT-NHNN quy định về việc thu đổi tiền không đủ lưu thông được quy định cụ thể như sau:
1. Trường hợp các tờ tiền chưa xác định được điều kiện đổi và cần giám định, trong thời gian 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận hiện vật của khách hàng, đơn vị thu đổi chuyển hiện vật kèm giấy đề nghị giám định (theo Phụ lục số 02 đính kèm) về Ngân hàng Nhà nước chi nhánh trên địa bàn để giám định. Đối với Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước chuyển hiện vật kèm giấy đề nghị giám định về Cục Phát hành và Kho quỹ.
2. Trong thời gian 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đề nghị giám định của đơn vị thu đổi, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh thông báo kết quả giám định bằng văn bản và trả hiện vật cho đơn vị đề nghị giám định. Trường hợp không giám định được, trong thời gian 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hiện vật và đề nghị giám định của đơn vị thu đổi hoặc đề nghị đổi tiền của khách hàng, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh chuyển hiện vật kèm giấy đề nghị giám định về Cục Phát hành và Kho quỹ hoặc Chi cục Phát hành và Kho quỹ tại Thành phố Hồ Chí Minh để giám định.
3. Trong thời gian 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đề nghị giám định của Ngân hàng Nhà nước chi nhánh và Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước, Cục Phát hành và Kho quỹ hoặc Chi cục Phát hành và Kho quỹ tại Thành phố Hồ Chí Minh thông báo kết quả giám định bằng văn bản, đồng thời trả lại hiện vật cho đơn vị đề nghị giám định.
4. Đơn vị đề nghị giám định tổ chức vận chuyển tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông và chịu trách nhiệm đảm bảo an toàn trong quá trình vận chuyển.
Như vậy, sau khi trải qua bước giám định nếu tiền vẫn còn khả năng lưu thông thì Ngân hàng Nhà nước chi nhánh hay Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước sẽ trả lại tờ tiền đó và không thực hiện thủ tục trao đổi. Ngược lại, nếu trong quá trình kiểm tra, giám định tiền đó không còn khả năng lưu thông thì sẽ được tiến hành đổi tiền theo đúng quy trình đã được quy định
4. Tiền polime bị rách, cháy có được đem đến ngân hàng đổi không?
Tóm tắt câu hỏi:
xin chào Luật sư Luật Dương Gia, tôi có một vấn đề cần Luật sư Luật Dương Gia hô trợ cho tôi như sau. Trong lần giao dịch dân sự gần đây, tôi có một tờ tiền polime bị rách, sau khi thực hiện giao dịch dân sự đó tôi mới phát hiện ra có một tờ tiền polime bị rách do bị cháy mất góc. Vậy Luật sư cho tôi hỏi tiền polime bị cháy có được đem đến ngân hàng đổi không ạ? Khi đổi thì mình có cần đóng phí không ạ? Và số tiền nhận lại được so với số tiền đem đến đổi là như thế nào ạ? Tôi xin chân thành cảm ơn.
Luật sư tư vấn:
Theo quy định tại khoản 1, Điều 3 Thông tư 25/2013/TT-NHNN thì tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông là các loại tiền giấy (tiền cotton và tiền polymer), tiền kim loại do Ngân hàng Nhà nước phát hành, đang lưu hành nhưng bị rách nát, hư hỏng hay biến dạng theo quy định về tiêu chuẩn tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông được quy định tại Thông tư này.
Và tiêu chuẩn tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông được quy định tại Điều 4 Thông tư số 25/2013/TT-NHNN như sau:
“Điều 4. Tiêu chuẩn tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông
1. Tiền rách nát, hư hỏng do quá trình lưu thông (nhóm nguyên nhân khách quan):
a) Tiền giấy bị thay đổi màu sắc, mờ nhạt hình ảnh hoa văn, chữ, số; nhàu, nát, nhòe, bẩn, cũ; rách rời hay liền mảnh được can dán lại nhưng còn nguyên tờ tiền;
b) Tiền kim loại bị mòn, han gỉ, hư hỏng một phần hoặc toàn bộ hình ảnh, hoa văn, chữ, số và lớp mạ trên đồng tiền.
2. Tiền rách nát, hư hỏng do quá trình bảo quản (nhóm nguyên nhân chủ quan):
a) Tiền giấy bị thủng lỗ, rách mất một phần; tiền được can dán; cháy hoặc biến dạng do tiếp xúc với nguồn nhiệt cao; giấy in, màu sắc, đặc điểm kỹ thuật bảo an của đồng tiền bị biến đổi do tác động của hóa chất (như chất tẩy rửa, axít, chất ăn mòn…); viết, vẽ, tẩy xóa; đồng tiền bị mục hoặc biến dạng bởi các lý do khác nhưng không do hành vi hủy hoại;
b) Tiền kim loại bị cong, vênh, thay đổi định dạng, hình ảnh thiết kế do tác động của ngoại lực hoặc nhiệt độ cao; bị ăn mòn do tiếp xúc với hóa chất.
3. Tiền bị lỗi kỹ thuật do quá trình in, đúc của nhà sản xuất như giấy in bị gấp nếp làm mất hình ảnh hoặc mất màu in, lấm bẩn mực in và các lỗi khác trong khâu in, đúc.
Như vậy, tiền polime bị cháy tức là tiền này không đủ tiêu chuẩn để lưu thông theo quy định tại điểm a, khoản 2, Điều 4 Thông tư số 25/2013/TT-NHNN. Trong trường hợp này, theo quy định tại khoản 2, Điều 6 Thông tư 25/2013/TT-NHNN thì đối với tiền polime bị cháy, bạn phải nộp hiện vật cho Ngân hàng Nhà nước chi nhánh, Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước, đơn vị thu đổi.
>>> Luật sư
Các đơn vị nhận tiền của bạn sẽ xem xét đổi tiền cho bạn khi đáp ứng các điều kiện sau:
– Tiền rách nát, hư hỏng không phải do hành vi hủy hoại;
– Tiền polymer bị cháy hoặc biến dạng co nhỏ lại do tiếp xúc với nguồn nhiệt cao, thì diện tích còn lại tối thiểu phải bằng 30% so với diện tích tờ tiền cùng loại và còn giữ nguyên bố cục một tờ tiền, đồng thời nhận biết được ít nhất hai trong các yếu tố bảo an như: yếu tố hình ẩn trong cửa sổ nhỏ, mực không màu phát quang, phát quang hàng số sêri, dây bảo hiểm, yếu tố IRIODIN, chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Như vậy, nếu tiền polime bị cháy của bạn đáp ứng các điều kiện trên thì Ngân hàng Nhà nước chi nhánh, Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước, đơn vị thu đổi sẽ thực hiện việc đổi tiền cho bạn và không có thu khoản phí nào. Nếu không đủ điều kiện được đổi nêu trên, phía Ngân hàng sẽ trả lại tiền cho bạn và thông báo lý do. Trường hợp các tờ tiền chưa xác định được điều kiện đổi và cần giám định, bạn phải có giấy đề nghị đổi tiền.
