Thủ tục đặc biệt xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao được quy định như thế nào?
Bộ luật tố tụng dân sự (BLTTDS) năm 2004 không có điều luật nào quy định về thủ tục đặc biệt xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán
Sở dĩ có thêm quy định về thủ tục đặc biệt này bởi lẽ:
Theo quy định của BLTTDS thì thủ tục giải quyết vụ án dân sự sẽ qua 2 cấp xét xử đó là sơ thẩm vụ án dân sự và phúc thẩm vụ án dân sự. Bản án phúc thẩm sẽ có hiệu lực pháp luật và được thi hành ngay. Tuy nhiên, nếu có căn cứ cho rằng trong quá trình xét xử đã có những sai phạm mà bản án phúc thẩm đó bị kháng nghị (dựa trên những căn cứ để kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm) thì Tòa án sẽ thành lập một Hội đồng giám đốc thẩm để xem xét lại bản án phúc thẩm đó. Và theo quy định tại khoản 3 Điều 291 BLTTDS sửa đổi, bổ sung năm 2011 thì: “Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao giám đốc thẩm những bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của các Tòa phúc thẩm, Tòa dân sự, Tòa kinh tế, Tòa lao động của Tòa án nhân dân tối cao bị kháng nghị”.
Tại phiên họp xem xét lại bản án bị kháng nghị giám đốc thẩm, Hội đồng giám đốc thẩm sẽ đưa ra một trong 4 quyết định (Điều 297 BLTTDS sđ,bs 2011):
- Không chấp nhận kháng nghị và giữ nguyên bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật;
- Hủy bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật và giữ nguyên bản án, quyết định đúng pháp luật của Tòa án cấp dưới đã bị hủy hoặc bị sửa;
- Hủy một phần hoặc toàn bộ bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật để xét xử sơ thẩm hoặc xét xử phúc thẩm lại;
- Hủy bản án, quyết định của Tòa án đã xét xử vụ án và đình chỉ giải quyết vụ án.
>>>Luật sư tư vấn trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568
Mặc dù sau khi đã đưa ra một trong các quyết định trên, nhưng thực tế cho thấy rất nhiều trường hợp quyền và lợi ích của đương sự vẫn chưa được đảm bảo. BLTTDS sửa đổi, bổ sung năm 2011 đã khắc phục tình trạng đó bằng việc quy định một chương mới – chương XIXa quy định về thủ tục đặc biệt xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao. Những quy định này đã phát hiện và khắc phục kịp thời những trường hợp quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao có vi phạm pháp luật nghiêm trọng hoặc phát hiện tình tiết quan trọng mới có thể làm thay đổi cơ bản nội dung quyết định mà Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, đương sự không biết được khi ra quyết định đó.
