Thời hạn để xóa án tích là bao nhiêu lâu? Tính từ ngày nào?

1. Thời hạn để xóa án tích là bao nhiêu lâu? 

Pháp luật hiện nay đã quy định cụ thể về vấn đề xóa án tích. Theo đó thì thời hạn xóa án tích là chế định vô cùng quan trọng. Căn cứ theo quy định tại Điều 69 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về xóa án tích như sau:

– Người bị kết án sẽ được xóa án tích theo quy định của pháp luật tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, vấn đề này được quy định từ Điều 70 đến Điều 73 của Bộ luật hình sự năm 2015;

– Người được xóa án tích tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ được coi như chưa từng bị kết án;

– Người bị kết án xuất phát từ lỗi vô ý về các loại tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng và người được miễn hình phạt sẽ không bị coi là có án tích.

Căn cứ theo quy định tại Điều 70 của Bộ luật hình sự năm 2015 có ghi nhận về các trường hợp đương nhiên được xóa án tích, theo đó, người bị kết án xét đương nhiên được xóa án tích theo quy định của pháp luật nếu như từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời hạn thử thách án treo theo bản án của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, mà người đó đã chấp hành xong các hình phạt bổ sung vào các quyết định khác của bản án trên thực tế, xét thấy các đối tượng đó không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:

– 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền hoặc cải tạo không gian giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;

– 02 năm trong trường hợp bị phạt tù lên đến 05 năm;

– 03 năm trong trường hợp bị phạt tù từ 05 năm đến 15 năm;

– 05 năm trong trường hợp bị phạt tù trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình, tuy nhiên đã được giảm án.

Điều 70 của Bộ luật hình sự năm 2015 cũng quy định, những đối tượng bị kết án đang trong thời gian chấp hành hình phạt bổ sung, có thể bao gồm hình phạt quản chế, cấm cư trú hoặc cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định, cấm hành nghề một công việc nào đó hoặc tước một số quyền công dân, mà thời hạn phải chấp hành kéo dài hơn thời hạn pháp luật quy định, thì thời hạn đương nhiên được xóa án tích sẽ hết vào thời điểm người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung. Người bị kết án sẽ đương nhiên được xóa án tích theo quy định của pháp luật nếu từ khi hết thời hiệu thi hành bản án và quyết định có hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời gian quy định tại khoản 2 Điều 70 của Bộ luật hình sự năm 2015.

Cơ quan quản lý dữ liệu lý lịch tư pháp sẽ có nghĩa vụ trong quá trình cập nhật thông tin về tình hình án tích của những đối tượng bị kết án theo quy định của pháp luật và có trách nhiệm cập nhật thông tin khi có yêu cầu, sẽ phải cấp phiếu lý lịch tư pháp xác nhận không có án tích và xét thấy đủ điều kiện theo quy định của pháp luật cho những người được xóa án tích.

Ngoài ra, căn cứ theo quy định tại Điều 71 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về các trường hợp được xóa án tích theo quyết định của tòa án. Theo đó thì những người bị kết án sẽ được cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là tòa án quyết định xóa án tích, nếu như sếp thấy từ khi chấp hành xong hình phạt chính và hết thời hạn thử thách án treo, những đối tượng này đã chấp hành xong hình phạt và một số quyết định khác theo bản án của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, và không tiếp tục thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:

– 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, cải tạo không gian giữ hoặc phạt tù nhưng được hưởng án treo;

– 03 năm trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;

– 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;

– 07 năm trong trường hợp bị phạt tù trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.

Điều 71 của Bộ luật hình sự năm 2015 cũng quy định, trong trường hợp các đối tượng bị kết án đang phải chấp hành hình phạt bổ sung như quản chế, cấm rời khỏi nơi cư trú hoặc tước một số quyền công dân, mà xét thấy thời hạn phải chấp hành án dài hơn thời gian quy định của pháp luật thì tòa án sẽ ra quyết định xóa án tích từ khi người đó chấp hành xong các hình phạt bổ sung. Người bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là tòa án bác đơn xin xóa án tích lần đầu thì sau 01 năm kể từ ngày bị tòa án bác đơn, người đó mới được nộp đơn tiếp tục xin xóa án tích, nếu như bị tòa án bác đơn lần thứ 02 trở đi, thì phải sau 02 năm kể từ ngày bị tòa án bác đơn mới được nộp đơn xin xóa án tích.

Vì vậy có thể nói, thời hạn để được xóa án tích như sau:

– Hình phạt tù đến 05 năm thì thời gian được xóa án tích là 03 năm từ khi các đối tượng chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới;

– Hình phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm thì thời gian được xóa án tích là 05 năm từ khi các đối tượng chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới;

– Hình phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình, tuy nhiên các đối tượng này đã được giảm án thì thời gian được xóa án tích là 07 năm từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, các đối tượng đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới.

2. Thời hạn để xóa án tích được tính từ ngày nào?

Căn cứ theo quy định tại Nếu 73 của Bộ luật hình sự năm 2015 có ghi nhận về thời hạn để được xóa án tích, theo đó thì thời hạn để được xóa án tích sẽ được tính từ thời điểm sau:

– Thời hạn xóa án tích theo quy định của pháp luật sẽ được căn cứ vào hình phạt chính đã tuyên của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, thời hạn để được xóa án tích sẽ được tính kể từ ngày người bị kết án chấp hành xong hình phạt chính, và thời gian thử thách của án treo hoặc thời hạn để được xóa án tích sẽ được tính từ ngày hết thời hiệu thi hành bản án đã tuyên của tòa án;

– Người bị kết án chưa được xóa án tích theo quy định của pháp luật tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà những đối tượng này tiếp tục thực hiện hành vi phạm tội mới, và bị tòa án kết án bằng một bản án có hiệu lực pháp luật mới, thì thời hạn để được xóa án tích cũ xét được tính lại kể từ ngày chấp hành xong hình phạt chính hoặc thời gian thử thách án treo của bản án mới đã chấm dứt, hoặc thời hạn để được xóa án tích trong trường hợp này sẽ được tính kể từ ngày bản án mới hết thời hiệu thi hành;

– Người bị kết án trong trường hợp phạm nhiều tội theo quy định của pháp luật, trong đó có tội thuộc trường hợp đương nhiên được xóa án tích căn cứ theo quy định tại Điều 70 của Bộ luật hình sự năm 2015, có tội thuộc trường hợp được xóa án tích theo quyết định của tòa án, thì sẽ căn cứ vào thời hạn quy định tại Điều 71 của Bộ luật hình sự năm 2015 theo như phân tích ở trên, cơ quan nhà nước có thẩm quyền là tòa án sẽ ra quyết định xóa án tích đối với người phạm tội;

– Người được miễn chấp hành hình phạt còn lại cũng sẽ được coi như đã chấp hành xong hình phạt. 

Như vậy, thời hạn để xóa án tích sẽ được tính theo các mốc thời gian nêu trên trong từng trường hợp khác nhau.

3. Quy định về xóa án tích trong trường họp đặc biệt: 

Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt hiện nay được quy định tại Điều 72 của Bộ luật hình sự năm 2015. Theo đó thì các vấn đề liên quan đến hoạt động xóa án tích trong trường hợp đặc biệt như sau: Trong trường hợp người bị kết án có những biểu hiện rõ rệt về vấn đề đã lập công chuộc tội, những người bị kết án đã được cơ quan và tổ chức nơi người đó công tác công nhận hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú đề nghị xóa án tích, thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là tòa án sẽ ra quyết định về việc xóa án tích nếu người đó đảm bảo được ít nhất 1/3 thời hạn quy định tại khoản 2 Điều 70 và khoản 2 Điều 71 của Bộ luật hình sự năm 2015.

Theo đó, trong một số trường hợp người bị kết án có những biểu hiện tiến bộ rõ rệt và những đối tượng này đã lập công theo quy định của pháp luật, sau đó được các cơ quan và tổ chức nơi người đó công tác hoặc chính quyền địa phương đối những đối tượng đó cư trú tiến hành hoạt động đề nghị được xóa án tích thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ ra quyết định về việc xóa án tích sớm hơn thời hạn nêu trên, tuy nhiên thời hạn để xóa án tích này vẫn sẽ cần phải được đảm bảo ít nhất một phần ba (1/3) thời hạn theo quy định của pháp luật.

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết: 

– Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).