Thời điểm chuyển giao quyền sở hữu (QSH) hàng hóa theo qui định của pháp luật

Tóm tắt câu hỏi:

Cho tôi hỏi là: Tôi đã ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa rồi nhưng trong hợp đồng chúng tôi lại quên không quy định nên tôi đang không biết thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa là khi nào? Cảm ơn luật sư!

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau: 

Vấn đề chuyển giao QSH hàng hoá là một trong những vấn đề khá phức tạp và nhạy cảm của Luật thương mại. Trong lĩnh vực thương mại Quốc tế hầu như không có quy định về vấn đề này mà hầu như chỉ có trong các quy định của Luật pháp Quốc gia. Tuy nhiên, Pháp luật trong nước (Việt Nam) lại có những quy định khá là vênh nhau về vấn đề này (tuỳ từng lĩnh vực), điển hình là Điều 248 Bộ luật Dân sự, Điều 62 Luật Thương mại, Điều 92 Luật Hàng hải.

Thứ nhất, sự chuyển dịch QSH hàng hoá diễn ra phổ biến nhất thông qua hình thức pháp lý là Hợp đồng,  mà bản chất của Hợp đồng là sự thoả thuận của các bên. Vì vậy, sự thoả thuận của các bên phải là yếu tố được ưu tiên nhất (sự thoả thuận phải không trái với Pháp luật). Do đó, nếu như trong Hợp đồng có quy định thời điểm chuyển giao QSH hàng hoá là thời điểm đó chính là thời điểm chuyển giao QSH hàng hoá.

Ví dụ: Công ty A bán cho Công ty B 20 cái máy tính. Trong Hợp đồng có quy định bên B toàn quyền sở hữu (bao gồm định đoạt, chiếm hữu và sử dụng) khi bên A lắp đặt hoàn tất và bên B đã thanh toán đầy đủ tiền cho bên A.

Trường hợp không có thoả thuận về thời điểm chuyển giao QSH hàng hoá:

Thứ hai, Đối với những loại tài sản mà Nhà nước qui định phải đăng ký (ô tô, xe máy …) thì thời điểm chuyển giao quyền sở hữu là thời điểm đăng ký quyền sở hữu. Ví dụ: ông B mua một chiếc ô tô của công ty phân phối xe ô tô. Khi ông B đi đóng thuế trước bạ, làm thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký xe thì đó là thời điểm ông B chính thức sở hữu chiếc xe ô tô.

>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568

Thứ ba, Đối với trường hợp việc giao nhận hàng hoá thông qua việc giao nhận chứng từ thì QSH hàng hoá được chuyển giao khi người mưa hoàn tất việc chuyển giao các chứng từ về hàng hoá.

Thứ tư, thời điểm hàng hoá không dịch chuyển khi giao nhận và cũng không có chứng từ về hàng hoá, thì QSH hàng hoá được chuyển giao tại thời điểm Hợp đồng có hiệu lực. Ví dụ: Công ty A sở hữu 1 héc ta cây cao su và làm hợp đồng bán lại cho công ty B (Chỉ bán cây cao su và hoa lợi từ cây cao su). Như vậy, QSH đối với cây cao su và hoa lợi được chuyển cho công ty B vào thời điểm Hợp đồng có hiệu lực.

Thứ năm, Trường hợp mua  bán hàng hoá mà được dùng thử hoặc mua theo hình thức trả chậm, trả dần thì QSH của bên bán bị hạn chế hoặc bị bảo lưu. Ví dụ: Công ty điện máy A bán cho B điện thoại Iphone 5 theo hình thức cho B dùng thử trong 3 ngày nếu không có trục trặc gì sẽ phải mua. Như vậy, trong thời gian B dùng thử thì QSH của A vẫn còn nhưng hạn chế, Công ty A không được bán, thế chấp… chiếc điện thoại mà B đang sử dụng.

Thứ sáu, trong một số trường hợp đặc biệt pháp luật quy định khác. Ví dụ: theo quy định tại Điều 93 Luật Nhà ở 2005 thì Quyền sở hữu nhà ở được chuyển cho bên mua, bên nhận tặng cho, bên thuê mua, bên nhận đổi nhà ở kể từ thời điểm hợp đồng được công chứng đối với giao dịch về nhà ở giữa cá nhân với cá nhân hoặc đã giao nhận nhà ở theo thỏa thuận trong hợp đồng đối với giao dịch về nhà ở mà một bên là tổ chức kinh doanh nhà ở.

Hy vọng rằng sự tư vấn của chúng tôi sẽ giúp bạn lựa chọn phương án thích hợp nhất để giải quyết những vướng mắc của bạn. Nếu còn bất cứ thắc mắc gì liên quan đến sự việc bạn có thể liên hệ Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của Luật sư: 1900.6568 để được giải đáp.

Chuyên viên tư vấn: Vũ Hồng Ngọc