Tội phạm liên quan đến đánh bạc, đặc biệt khi có tính chất chuyên nghiệp, không chỉ đơn thuần là những hành vi vi phạm pháp luật mang tính bột phát mà còn thể hiện mức độ tổ chức và phức tạp cao, ảnh hưởng tiêu cực đến trật tự xã hội. Vậy thế nào là tính chất chuyên nghiệp trong tội đánh bạc?
Mục lục bài viết
1. Tính chất chuyên nghiệp trong tội đánh bạc được xác định như thế nào?
Về vấn đề này, trước đây, tình tiết “phạm tội có tính chất chuyên nghiệp” đã được quy định và hướng dẫn rõ ràng tại Mục 5 Nghị quyết 01/2006/NQ-HĐTP, ban hành bởi Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, nhằm làm sáng tỏ các quy định của Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên, văn bản này đã hết hiệu lực từ ngày 08/10/2021, và hiện nay chưa có văn bản thay thế cụ thể quy định chi tiết về vấn đề này. Cụ thể,
-
Điều kiện áp dụng tình tiết “phạm tội có tính chất chuyên nghiệp”:
+ Thực hiện hành vi phạm tội từ năm lần trở lên về cùng một loại tội phạm: Người phạm tội phải cố ý thực hiện hành vi phạm tội ít nhất năm lần, bất kể đã bị truy cứu trách nhiệm hình sự cho từng lần phạm tội hay chưa. Miễn là các lần vi phạm đó vẫn còn trong thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự và chưa được xóa án tích, thì điều kiện này được coi là thỏa mãn.
+ Sử dụng hành vi phạm tội làm nghề sinh sống: Người phạm tội phải có dấu hiệu cho thấy họ coi hoạt động phạm tội là nguồn thu nhập chính, tức là lấy kết quả của các hành vi phạm tội để làm nguồn sống lâu dài. Điều này thể hiện tính chuyên nghiệp trong hành vi phạm tội khi cá nhân không chỉ thực hiện vi phạm một cách ngẫu nhiên mà còn có ý định sử dụng hành vi phạm tội để duy trì cuộc sống của mình.
-
Ví dụ minh họa theo Nghị quyết này là trường hợp của A – một người không có nghề nghiệp, sống chủ yếu bằng thu nhập từ các hành vi phạm tội. A đã liên tiếp thực hiện năm vụ trộm cắp tài sản (với giá trị tài sản bị chiếm đoạt trong mỗi vụ đều từ năm trăm ngàn đồng trở lên). Trường hợp này, A bị truy cứu trách nhiệm hình sự và áp dụng tình tiết định khung “phạm tội có tính chất chuyên nghiệp” vì đã đáp ứng cả hai điều kiện nêu trên.
-
Phân biệt áp dụng tình tiết “phạm tội có tính chất chuyên nghiệp”:
+ Trường hợp phạm tội từ năm lần trở lên mà có lần phạm tội đã bị kết án và chưa được xóa án tích: Đối với những trường hợp mà người phạm tội đã từng bị kết án nhưng tiếp tục vi phạm, cơ quan chức năng có thể áp dụng đồng thời ba tình tiết tăng nặng là “phạm tội nhiều lần”, “tái phạm” (hoặc “tái phạm nguy hiểm”) và “phạm tội có tính chất chuyên nghiệp”.
-
Chẳng hạn, B đã từng bị kết án về tội trộm cắp tài sản nhưng chưa được xóa án tích. Sau đó, B lại tiếp tục thực hiện thêm bốn vụ trộm cắp tài sản với giá trị tài sản từ năm trăm ngàn đồng trở lên. Trường hợp này, B phải chịu ba tình tiết tăng nặng là “phạm tội nhiều lần”, “tái phạm” (hoặc “tái phạm nguy hiểm”) và “phạm tội có tính chất chuyên nghiệp”.
+ Đối với những tội danh mà tình tiết “phạm tội có tính chất chuyên nghiệp” là tình tiết định khung hình phạt: Khi luật đã quy định rõ ràng tính chất chuyên nghiệp là một tình tiết định khung hình phạt, tình tiết này không được áp dụng như một tình tiết tăng nặng theo Điều 48 Bộ luật Hình sự. Trong trường hợp điều luật không quy định tính chất chuyên nghiệp là tình tiết định khung, thì cần áp dụng tính chất này như một tình tiết tăng nặng theo Điều 48.
Tuy nhiên, Nghị quyết 01/2006/NQ-HĐTP hiện đã hết hiệu lực mà chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể thay thế về cách xác định tính chất chuyên nghiệp trong các tội phạm, bao gồm tội đánh bạc. Vì vậy, hiện nay chưa có quy định rõ ràng và chính thức về việc áp dụng tình tiết “phạm tội có tính chất chuyên nghiệp” trong các trường hợp phạm tội đánh bạc, dẫn đến khó khăn trong việc áp dụng và xử lý vi phạm với tính chất chuyên nghiệp trong thực tiễn.
2. Tổ chức đánh bạc có tính chất chuyên nghiệp bị truy cứu trách nhiệm hình sự như thế nào?
Theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 322 Văn bản hợp nhất 01/VBHN-VPQH năm 2017 hợp nhất Bộ luật Hình sự, tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc được quy định với các chế tài nghiêm ngặt nhằm xử lý các hành vi tổ chức đánh bạc, đặc biệt là đối với các trường hợp mang tính chất nghiêm trọng hoặc chuyên nghiệp. Cụ thể, các hành vi được coi là tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc trái phép sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự và áp dụng các hình phạt phù hợp khi thuộc các trường hợp quy định như sau:
-
Các hành vi tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc trái phép bị xử lý hình sự:
+ Người nào tổ chức cho từ 10 người đánh bạc trở lên cùng một lúc mà tổng giá trị tiền hoặc hiện vật sử dụng cho việc đánh bạc từ 5.000.000 đồng trở lên sẽ bị xử lý hình sự. Ngoài ra, tổ chức 2 chiếu bạc trở lên cùng một thời điểm cũng sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi tổng số tiền, hiện vật đánh bạc đạt giá trị này.
+ Sử dụng địa điểm thuộc quyền sở hữu hoặc quyền quản lý của mình để cho 10 người trở lên đánh bạc cùng lúc hoặc cho tổ chức 2 chiếu bạc trở lên với tổng giá trị tài sản đánh bạc từ 5.000.000 đồng cũng bị xem là vi phạm và phải chịu các hình phạt tương ứng.
+ Nếu tổng giá trị tiền, hiện vật dùng cho đánh bạc trong một lần tổ chức đạt từ 20.000.000 đồng trở lên thì cũng sẽ bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều này.
+ Các hành vi như tổ chức nơi cầm cố tài sản, lắp đặt trang thiết bị để phục vụ cho việc đánh bạc, phân công người canh gác, bố trí người phục vụ khi đánh bạc hoặc sắp đặt lối thoát khi bị vây bắt đều là các hành vi vi phạm nghiêm trọng và là yếu tố tăng nặng trong việc truy cứu trách nhiệm hình sự.
+ Ngoài ra, những người đã từng bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị kết án về hành vi tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc mà chưa được xóa án tích và còn tiếp tục vi phạm sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự và có thể bị áp dụng các mức phạt cao hơn theo quy định.
-
Các mức hình phạt đối với tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc:
+ Đối với trường hợp thông thường, người vi phạm có thể bị áp dụng mức phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phải chịu án tù từ 1 năm đến 5 năm. Mức hình phạt này được áp dụng khi hành vi tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc không có tính chất chuyên nghiệp và không có các tình tiết tăng nặng khác.
+ Tuy nhiên, nếu người phạm tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc có tính chất chuyên nghiệp, mức hình phạt sẽ được nâng lên từ 5 năm đến 10 năm tù. Việc xác định “tính chất chuyên nghiệp” đòi hỏi người phạm tội phải có hành vi tổ chức đánh bạc một cách liên tục, có kế hoạch và coi hoạt động này là nguồn thu nhập chính để sinh sống. Điều này cho thấy mức độ nguy hiểm cao của hành vi, đòi hỏi hình phạt nghiêm khắc để ngăn chặn.
+ Trường hợp hành vi tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc có tính chất thu lợi bất chính lớn, với tổng số tiền thu lợi từ 50.000.000 đồng trở lên, hoặc sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc các phương tiện điện tử để tổ chức đánh bạc, mức phạt cũng được nâng cao với khung hình phạt từ 5 năm đến 10 năm tù. Đây là các tình tiết tăng nặng do sự phức tạp và khó kiểm soát của việc tổ chức đánh bạc qua các nền tảng mạng.
+ Ngoài hình phạt tù, những người phạm tội còn có thể bị phạt tiền bổ sung từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phải chịu hình phạt tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản, tùy vào mức độ và tình tiết của từng vụ việc cụ thể.
-
Biện pháp xử lý bổ sung:
+ Bên cạnh hình phạt chính, người phạm tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc còn phải chịu trách nhiệm tài chính và có thể bị tịch thu tài sản. Các biện pháp này nhằm đảm bảo người phạm tội không tiếp tục thu lợi từ hành vi vi phạm và góp phần răn đe trong việc ngăn chặn các hoạt động đánh bạc trái phép.
Như vậy, hành vi tổ chức đánh bạc trái phép, nếu có tính chất chuyên nghiệp hoặc các tình tiết tăng nặng khác, sẽ bị áp dụng mức hình phạt nghiêm khắc, bao gồm phạt tù từ 5 đến 10 năm cùng với các hình phạt tài chính và biện pháp xử lý bổ sung.
3. Mức phạt tù đối với hành vi đánh bạc là bao nhiêu năm?
Điều 321
Quy định về hành vi và mức phạt cơ bản đối với tội đánh bạc:
-
Căn cứ vào khoản 1 Điều 321, bất kỳ ai thực hiện hành vi đánh bạc trái phép với số tiền hoặc hiện vật trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự. Trong trường hợp người phạm tội đánh bạc với giá trị tài sản dưới 5.000.000 đồng nhưng đã từng bị xử phạt hành chính về hành vi tương tự hoặc đã có tiền án về tội đánh bạc hoặc tổ chức đánh bạc, nếu chưa được xóa án tích và vẫn tiếp tục vi phạm, thì sẽ phải đối mặt với mức phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, hoặc cải tạo không giam giữ đến 3 năm, hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Đây là mức xử lý cơ bản nhằm ngăn chặn các hành vi tái phạm và giữ gìn trật tự, an toàn xã hội.
Các tình tiết tăng nặng và khung hình phạt cao hơn đối với tội đánh bạc:
-
Đối với các hành vi đánh bạc có tính chất nghiêm trọng hoặc mang tính chất tổ chức, Điều 321 cũng quy định những tình tiết tăng nặng cụ thể để làm căn cứ áp dụng mức hình phạt cao hơn. Tại khoản 2 Điều 321, các trường hợp phạm tội sẽ bị phạt tù từ 3 năm đến 7 năm nếu rơi vào một trong các tình tiết sau đây:
+ Có tính chất chuyên nghiệp: Khi hành vi đánh bạc được thực hiện thường xuyên, liên tục và người phạm tội xem đây là nguồn thu nhập chính để mưu sinh, sẽ bị coi là có tính chất chuyên nghiệp. Đây là tình tiết tăng nặng vì thể hiện mức độ nguy hiểm cao, gây ảnh hưởng xấu đến cộng đồng và dễ tạo ra các hệ lụy tiêu cực cho xã hội.
+ Giá trị tiền hoặc hiện vật dùng đánh bạc trị giá 50.000.000 đồng trở lên: Khi tài sản sử dụng trong các vụ đánh bạc có giá trị lớn, mức độ nguy hiểm và tác động của hành vi cũng cao hơn, đòi hỏi phải có hình phạt nghiêm khắc để răn đe.
+ Sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, hoặc các phương tiện điện tử để phạm tội: Đây là tình tiết rất đáng lưu ý vì sự phát triển của công nghệ đã khiến việc đánh bạc trở nên phổ biến qua các nền tảng trực tuyến, gây khó khăn trong việc kiểm soát và ngăn chặn. Do đó, hình phạt áp dụng sẽ cao hơn để ngăn ngừa hành vi lợi dụng công nghệ vào mục đích đánh bạc trái phép.
+ Tái phạm nguy hiểm: Những trường hợp người phạm tội đã từng bị xử lý hình sự về hành vi đánh bạc hoặc hành vi tổ chức đánh bạc nhưng vẫn tái phạm và tiếp tục vi phạm, sẽ bị coi là tái phạm nguy hiểm. Đây là một trong các yếu tố quan trọng để xác định khung hình phạt nghiêm khắc.
Các hình phạt bổ sung cho tội đánh bạc:
-
Ngoài hình phạt chính là phạt tù, người phạm tội đánh bạc còn có thể phải chịu hình phạt bổ sung là nộp phạt từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, theo quy định tại khoản 3 Điều 321. Việc áp dụng hình phạt bổ sung này nhằm đảm bảo tính răn đe và giáo dục, đồng thời góp phần giảm thiểu các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn trong xã hội.
Như vậy, người nào thực hiện hành vi đánh bạc trái phép, dù dưới bất kỳ hình thức nào và có kết quả được thua bằng tiền hoặc hiện vật, thì tùy theo mức độ vi phạm và các tình tiết liên quan, có thể bị áp dụng hình phạt tù cao nhất lên đến 7 năm. Điều này thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật trong việc xử lý hành vi đánh bạc, nhằm đảm bảo trật tự xã hội và bảo vệ lợi ích công cộng trước các hoạt động đánh bạc trái phép.
THAM KHẢO THÊM:
