Khi tham gia tố tụng, để đảm bảo tính khách quan, công bằng, có những trường hợp Kiểm sát viên phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi.
Khi tham gia tố tụng, để đảm bảo tính khách quan, công bằng, có những trường hợp Kiểm sát viên phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi. Với tư cách là một trong những công ty
Căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 45 Bộ luật tố tụng hình sự 2003:
“a) Thuộc một trong những trường hợp quy định tại Điều 42 của Bộ luật này;
b) Đã tiến hành tố tụng trong vụ án đó với tư cách là Điều tra viên, Thẩm phán, Hội thẩm hoặc Thư ký Tòa án”.
Các trường hợp quy định ở trên không đảm bảo cho vụ án được tiến hành một cách khách quan và chính xác, do đó, việc Kiểm sát viên từ chối hoặc bị thay đổi giúp bảo đảm sự vô tư khi tiến hành tố tụng, đồng thời củng cố lòng tin của nhân dân vào sự công minh của các cơ quan tiến hành tố tụng, cụ thể ở đây là Viện kiểm sát. Trước hết, pháp luật trao cho người Kiểm sát viên quyền từ chối tham gia tố tụng. Nếu họ không từ chối và có yêu cầu của những người có quyền đề nghị thay đổi người Kiểm sát viên thì họ sẽ bị thay đổi theo quy định của pháp luật. Tại phiên tòa sơ thẩm, việc thay đổi Kiểm sát viên có thể diễn ra trước khi mở phiên tòa hoặc tại phiên tòa.
“Trong trường hợp phải thay đổi Kiểm sát viên tại phiên tòa thì Hội đồng xét xử ra quyết định hoãn phiên tòa” (theo khoản 2 Điều 45 BLTTHS 2003).
Mặc dù việc thay đổi Kiểm sát viên tại phiên tòa không được quy định cụ thể như đối với Thẩm phán, Hội thẩm, Thư ký Tòa án là “do Hội đồng xét xử quyết định”, tuy nhiên, khi quyết định việc thay đổi, phải căn cứ vào quy định tương ứng của Bộ luật tố tụng hình sự 2003 về người tiến hành tố tụng. Hơn nữa, Hội đồng xét xử chỉ có quyền hạn tại phiên tòa nên tất cả những việc diễn ra tại phiên tòa đều thuộc thẩm quyền của Hội đồng xét xử.
>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568
Khoản 2 Điều 199 Bộ luật tố tụng hình sự 2003 quy định: “Quyết định về việc thay đổi… Kiểm sát viên… phải được thảo luận và thông qua tại phòng nghị án và phải được lập thành văn bản”.
Cụ thể vấn đề này, Nghị quyết 03/2004/NQ-HĐTP ngày 02/10/2004 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn thi hành một số quy định trong phần thứ nhất “Những quy định chung” của Bộ luật tố tụng hình sự quy định rõ:
Trong trường hợp tại phiên tòa Kiểm sát viên từ chối tiến hành tố tụng hoặc có yêu cầu thay đổi Kiểm sát viên, thì Hội đồng xét xử phải nghe Kiểm sát viên trình bày ý kiến của mình về các lý do từ chối tiến hành tố tụng hoặc yêu cầu thay đổi Kiểm sát viên. Sau đó Hội đồng xét xử vào phòng nghị án thảo luận. Nếu xét thấy việc từ chối tiến hành tố tụng hoặc yêu cầu thay đổi Kiểm sát viên là có đầy đủ căn cứ (trường hợp không có Kiểm sát viên dự khuyết), thì Hội đồng xét xử quyết định hoãn phiên tòa và báo ngay cho Viện kiểm sát cùng cấp. Việc thảo luận và quyết định hoãn phiên tòa, thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp về thay đổi Kiểm sát viên phải được lập thành văn bản và công bố tại phiên tòa. Văn bản thông báo phải được gửi ngay cho Viện kiểm sát cùng cấp và đề nghị Viện kiểm sát cùng cấp quyết định việc cử Kiểm sát viên khác thay thế. Trong văn bản thông báo cần ghi rõ là trong thời hạn ba ngày, kể từ ngày nhận được văn bản thông báo của Hội đồng xét xử, đề nghị Viện kiểm sát cử Kiểm sát viên khác thay thế để Tòa án mở lại phiên tòa trong thời hạn luật định.
