Tài sản đang thế chấp có được kê biên thi hành án không?

1. Quy định của pháp luật về kê biên tài sản để thi hành án:

– Thi hành án là việc người có phải thi hành án tự mình thực hiện nghĩa vụ trong bản án, quyết định được thi hành, hoặc thực hiện theo yêu cầu của cơ quan thi hành án khi người được thi hành án – cá nhân, cơ quan, tổ chức được hưởng quyền và lợi ích trong bản án, quyết định được thi hành, trong thời hạn luật định, yêu cầu cơ quan thi hành án tổ chức thi hành án có các biện pháp yêu cầu, hoặc cưỡng chế người có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ trong bản án, quyết định được thi hành. 

Kê biên tài sản để thi hành án là cơ sở để các cá nhân, tổ chức đảm bảo chịu trách nhiệm về vấn đề tài sản liên quan đến các hoạt động pháp lý do mình gây ra.

– Quy trình kê biên tài sản để thi hành án được quy định cụ thể theo quy định tại Điều 88 Luật thi hành án dân sự sau đây:

+ Chấp hành viên thông báo cho đại diện chính quyền cấp xã hoặc đại diện tổ dân phố nơi tổ chức cưỡng chế, đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan về thời gian, địa điểm, tài sản kê biên, trừ trường hợp cần ngăn chặn đương sự tẩu tán, hủy hoại tài sản, trốn tránh việc thi hành án trước khi kê biên tài sản là bất động sản ít nhất là 03 ngày làm việc.

Trong trường hợp đương sự vắng mặt thì có thể ủy quyền cho người khác thực hiện các quyền, nghĩa vụ của mình. Nếu đương sự hoặc người được ủy quyền vắng mặt thì Chấp hành viên vẫn tiến hành việc kê biên trong trường hợp đã được thông báo hợp lệ, nhưng phải mời người làm chứng và ghi rõ vào nội dung biên bản kê biên. Trường hợp không mời được người làm chứng thì Chấp hành viên vẫn tiến hành việc kê biên nhưng phải ghi rõ vào nội dung biên bản kê biên.

Khi kê biên đồ vật, nhà ở, công trình kiến trúc nếu vắng mặt người phải thi hành án hoặc người đang quản lý, sử dụng tài sản đó mà phải mở khóa, phá khóa, mở gói thì Chấp hành viên thực hiện theo quy định của pháp luật.

+ Việc kê biên tài sản phải lập biên bản. Biên bản phải ghi rõ giờ, ngày, tháng, năm kê biên, họ, tên Chấp hành viên, đương sự hoặc người được ủy quyền, người lập biên bản, người làm chứng và người có liên quan đến tài sản; diễn biến của việc kê biên; mô tả tình trạng từng tài sản, yêu cầu của đương sự và ý kiến của người làm chứng. Biên bản kê biên có chữ ký của đương sự hoặc người được ủy quyền, người làm chứng, đại diện chính quyền cấp xã hoặc đại diện tổ dân phố nơi tổ chức cưỡng chế, Chấp hành viên và người lập biên bản.

2. Tài sản đang thế chấp có được kê biên thi hành án không?

Thế chấp là biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ bằng tài sản, theo đó, bên có nghĩa vụ dùng tài sản thuộc quyền sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ đối với bên có quyền. Tài sản thế chấp là tài sản bảo đảm cho khoản vay của bên thế chấp và bên nhận thế chấp.

Vậy tài sản đang thế chấp có được kê biên thi hành án hay không?

Điều 90 Luật thi hành án dân sự 2014 quy định về việc kê biên, xử lý tài sản đang cầm cố, thế chấp như sau:

+ Chấp hành viên có quyền kê biên, xử lý tài sản của người phải thi hành án đang cầm cố, thế chấp nếu giá trị của tài sản đó lớn hơn nghĩa vụ được bảo đảm và chi phí cưỡng chế thi hành án trong trường hợp người phải thi hành án không còn tài sản nào khác hoặc có tài sản nhưng không đủ để thi hành án.

+ Khi kê biên tài sản đang cầm cố, thế chấp, Chấp hành viên phải thông báo ngay cho người nhận cầm cố, nhận thế chấp; khi xử lý tài sản kê biên, người nhận cầm cố, nhận thế chấp được ưu tiên thanh toán. Cụ thể, trường hợp xử lý tài sản cầm cố, thế chấp mà bên nhận cầm cố, thế chấp là bên được thi hành án hoặc trường hợp bán tài sản mà bản án, quyết định tuyên kê biên để bảo đảm thi hành một nghĩa vụ cụ thể thì số tiền thu được từ việc bán tài sản cầm cố, thế chấp, bị kê biên được ưu tiên thanh toán cho bên nhận cầm cố, thế chấp hoặc bên có nghĩa vụ được bảo đảm sau khi trừ án phí của bản án, quyết định đó, chi phí cưỡng chế và khoản tiền.

Theo nội dung phân tích nêu trên, thì tài sản thế chấp vẫn được kê biên để thi hành án. Theo đó, khi xử lý tài sản cầm cố, thế chấp mà bên nhận cầm cố, thế chấp không phải là người được thi hành án thì người nhận cầm cố, thế chấp được ưu tiên thanh toán trước khi thanh toán.

3. Các tài sản không được kê biên:

Theo quy định tại Điều 87 Luật thi hành án dân sự 2014, với các tài sản sau đây, cơ quan chức năng có thẩm quyền không được thực hiện kê biên:

– Tài sản bị cấm lưu thông theo quy định của pháp luật; tài sản phục vụ quốc phòng, an ninh, lợi ích công cộng; tài sản do ngân sách nhà nước cấp cho cơ quan, tổ chức.

– Tài sản là số lương thực đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người phải thi hành án và gia đình trong thời gian chưa có thu nhập, thu hoạch mới; số thuốc cần dùng để phòng, chữa bệnh của người phải thi hành án và gia đình; vật dụng cần thiết của người tàn tật, vật dụng dùng để chăm sóc người ốm; đồ dùng thờ cúng thông thường theo tập quán ở địa phương; công cụ lao động cần thiết, có giá trị không lớn được dùng làm phương tiện sinh sống chủ yếu hoặc duy nhất của người phải thi hành án và gia đình; đồ dùng sinh hoạt cần thiết cho người phải thi hành án và gia đình.

– Tài sản là số thuốc phục vụ việc phòng, chữa bệnh cho người lao động; lương thực, thực phẩm, dụng cụ và tài sản khác phục vụ bữa ăn cho người lao động; Nhà trẻ, trường học, cơ sở y tế và thiết bị, phương tiện, tài sản khác thuộc các cơ sở này, nếu không phải là tài sản để kinh doanh; trang thiết bị, phương tiện, công cụ bảo đảm an toàn lao động, phòng, chống cháy nổ, phòng, chống ô nhiễm môi trường.

4. Mẫu biên bản kê biên tài sản:

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
——————–

BIÊN BẢN
Kê biên, xử lý tài sản

Hôm nay, vào hồi…..giờ…ngày…..tháng….năm……tại:……

Căn cứ Quyết định thi hành án số….ngày….tháng…năm…..của Thủ trưởng cơ quan Thi hành án……..

Căn cứ Quyết định cưỡng chế thi hành án số…..ngày….tháng…năm… của cơ quan Thi hành án…….

Hội đồng cưỡng chế thi hành án gồm có:

Ông (bà):……, chức vụ: Chấp hành viên – Chủ tịch Hội đồng

Ông (bà):……., chức vụ:………….

Ông (bà):……., chức vụ:………

Đại diện:……..

Đại diện chính quyền địa phương:

Ông (bà):………., chức vụ:…………

Với sự tham gia của:

Ông (bà):……, chức vụ:…………

Đại diện Viện kiểm sát quân sự……….

Ông (bà):……., chức vụ:…………

Ông (bà):……., là người chứng kiến……..

Với sự có mặt của ông (bà)……là người được thi hành án (ghi rõ vắng mặt, lý do vắng mặt, có được thông báo hợp lệ hay không, hay có mặt);

Ông (bà)…..là người phải thi hành án (ghi rõ vắng mặt, lý do vắng mặt, có được thông báo hợp lệ hay không, hay có mặt);

Sau khi tiến hành các thủ tục công bố quyết định cưỡng chế, các quy định của pháp luật có liên quan và tóm tắt nội dung vụ việc, Hội đồng đã kê biên tài sản thuộc quyền sở hữu, sử dụng của ông (bà)…..

Để đảm bảo thi hành Bản án, Quyết định số……ngày…tháng….năm….của……

Tài sản kê biên gồm: (nêu rõ tình trạng từng loại tài sản)………..

Sau khi kê biên xong, Hội đồng cưỡng chế thống nhất:

(Trong phần này, phải ghi đầy đủ ý kiến của các thành viên tham gia Hội đồng cưỡng chế về việc sơ bộ tính giá tài sản và ý kiến của những người có liên quan đối với việc kê biên tài sản).

– Sơ bộ ước tính giá trị tài sản là:……Ông (bà):…..có quyền nhận lại tài sản nếu nộp đủ tiền thi hành án và các chi phí phát sinh trước khi mở cuộc bán đấu giá tài sản (01) ngày làm việc.

Biên bản lập xong hồi…..giờ….cùng ngày, đã đọc lại cho mọi người cùng nghe, không ai có ý kiến khác, nhất trí cùng ký tên./.

Văn bản pháp luật sử dụng trong bài viết:

Bộ luật dân sự 2015;

Luật thi hành án dân sự 2014.