Bài thơ “Đường núi” của tác giả Nguyễn Đình Thi là một bài thơ tự do vỏn vẹn 12 câu. Bài thơ là tâm tình của thi sĩ trước cảnh sắc quê hương tuyệt đẹp vào ban chiều. Luận về bài thơ Đường núi, tác giả Vũ Quần Phương cho người đọc một cảm nhận rõ nét, sâu đậm hơn về tâm tình ấy. Sau đây là hướng dẫn Soạn bài Bài thơ Đường núi của Nguyễn Đình Thi ngắn gọn.
Mục lục bài viết
1. Soạn bài Bài thơ Đường núi của Nguyễn Đình Thi ngắn gọn:
Câu hỏi 1 (trang 98 SGK Văn 7 Tập 1) Nêu cảm nhận chung của em về bài thơ Đường Núi trước và sau khi đọc bài viết của Vũ Quân Phương.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ bài thơ và bày tỏ cảm xúc của mình
Lời giải chi tiết:
+ Trước khi đọc bài viết của Vũ Quân Phương, bài thơ Đường Núi mang vẻ đẹp trong trẻo, yên bình của cảnh sắc thiên nhiên; sức sống mãnh liệt, tình yêu cuộc sống, tình người miền núi, qua đó cảm nhận được tình yêu nồng nàn của nhà thơ Nguyễn Đình Thi đối với núi rừng, làng quê, vùng đất quê hương.
+ Đọc bài cảm nhận của Vũ Quân Phương, chúng ta thấy được sự tài hoa và tinh tế của Nguyễn Đình Thi trong việc lựa chọn từ ngữ, hình ảnh đáng nhớ; tạo giai điệu êm đềm, thư thái, nhẹ nhàng; tạo ra một luồng không khí trong trẻo tuyệt đẹp bao trùm khắp cảnh quan; kết nối trong một bức tranh siêu thực của nhiều không gian, khung cảnh khác nhau;…
Câu hỏi 2 (tr. 98 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1) Việc phê bình thơ đã ảnh hưởng đến bạn như thế nào? Những cụm từ và ý tưởng nào khiến bạn suy nghĩ sâu sắc hơn về bài thơ bạn đang đọc?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ bài phê bình thơ của tác giả Vũ Quân Phương
Lời giải chi tiết:
+ Cảm nhận thơ của Vũ Quân Phương giúp tôi nhìn bài thơ từ nhiều góc độ, cảm xúc của tác giả thực sự sâu sắc và hoàn hảo ngay cả trong những khía cạnh nhỏ nhất của bài thơ.
+ Tôi rất ấn tượng với những câu văn, ý tưởng trong lời bình của bài thơ:
_Những câu văn đã khái quát chủ đề của bài thơ: Bài thơ như một bức tranh với vài dòng về một khu rừng, lưu giữ cả đường nét và màu sắc, thể hiện rõ nét tình yêu nồng nàn của nhà văn tài hoa đối với mảnh đất, làng quê…
_Những cụm từ đánh giá cao cách thể hiện tình cảm của nhà thơ: Giọng điệu của câu thơ là nội tâm, vần bị bỏ rơi. Nơi nào không khí yên tĩnh, êm đềm, tĩnh lặng, giọng điệu câu thơ nhẹ nhàng. Một bài thơ 5, 6 chữ được quyết định không phải bởi thể loại vần mà bởi cảm xúc của tác giả…
+ Nhận xét sự độc đáo của khổ thơ khác thường của bài thơ: độ dài khổ thơ như một khoảng dừng, lắng nghe ký ức về bếp lửa chiều, làn khói xanh trên mái tranh. Hai khổ thơ cuối dài 7 âm tiết, như tiếng ngân nga của tâm hồn.
Câu hỏi 3 (trang 98 SGK Ngữ văn 7 Tập 1) Nhà phê bình bày tỏ sự cảm thông của mình đối với bài thơ như thế nào? Bạn nghĩ sự đồng cảm này có ý nghĩa gì?
Phương pháp giải:
Hãy đọc kỹ bình thơ của Vũ Quân Phương để tìm ra ý nghĩa và câu trả lời
Lời giải chi tiết:
+ Nhà phê bình bày tỏ sự đồng cảm với bài thơ: Nhà phê bình biết và hiểu được những rung động, cảm xúc tinh tế, sống động của nhà thơ đối với thiên nhiên, con người nơi đây; Những phong cảnh trong bài thơ rải rác và chuyển động khá nhanh, vội vã, ở đây sự liên tục được tạo ra bởi cảm xúc của người viết… Ngoài ra, sự đồng cảm sâu sắc của ông đối với bài thơ là do nhà phê bình đã khám phá rất tinh tế rằng giọng điệu câu thơ có âm điệu của nội tâm chứ không phải âm điệu được tạo ra bởi một vần điệu hay một vần điệu bị bác bỏ.
+ Tôi cho rằng đây là sự đồng cảm mang đầy giá trị nghệ thuật và ý nghĩa quan trọng. Nó giúp nhà phê bình cảm nhận một cách sâu sắc, tinh tế những suy nghĩ, tình cảm của nhà thơ được thể hiện trong bài thơ và từ đó lan tỏa những tình cảm đó đến người đọc.
Câu hỏi 4 (tr. 98 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1) Bạn nghĩ tại sao Vũ Quân Phương lại cho rằng: “Cái tài của Nguyễn Đình Thi trong bài thơ này là tạo ra một không khí trong trẻo, run rẩy bao quanh cảnh vật. Cảnh vật chợt hút hồn người viết”?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ câu sau, nối nó với nội dung đoạn văn và trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Một luồng không khí đẹp đẽ, trong trẻo, run rẩy bao phủ phong cảnh trong bài thơ Đường Núi, thể hiện qua các hình ảnh: chiều núi, những con đường, nắng nhạt, nhà sàn, khói bếp, gió lên, trăng lên, áo chàm, bài ca, cánh đồng,… .. Nhưng như Vũ Quân Phương khẳng định, chúng ta cảm động trước những tâm tư, tình cảm của nhà thơ ẩn chứa đằng sau bối cảnh này. Phong cảnh của bài thơ chứa đầy tâm hồn của người viết, đó là một tâm hồn yêu đất, núi, rừng, làng quê một cách say đắm, đó là vẻ ngây ngất với sương mù và mây, tiếng suối róc rách,.. Trở lại Trong mỗi cảnh thiên nhiên bạn đều có thể cảm nhận được niềm vui thầm lặng của nhà thơ: ‘Ôi những vạt ruộng vàng, Chiều nay rung rinh lúa ngả, Dải áo chàm bay múa, Tiếng ai hát trên mương’.
Câu hỏi 5 (tr. 98 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1) Nếu có thể bổ sung thêm điều gì vào bài viết của Vũ Quân Phương, bạn sẽ bổ sung thêm điều gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và quyết định những gì cần thêm
Lời giải chi tiết:
Lời cảm nhận của Vũ Quân Phương là một văn bản nhạy cảm, giàu cảm xúc, làm nổi bật những cảm xúc tuyệt vời đến từ bài thơ. Nếu bổ sung vào bài viết của Vũ Quán Phương, tôi sẽ đưa vào phần phân tích, nhận xét bốn khổ thơ cuối của bài thơ.
‘Mái nhà sàn tỏa khói xanh
Hươu gào xa văng vẳng
Một mảnh trăng dốc ngả chập chùng
Bước chân bóng động nghiêng bờ núi’
Hay phân tích chi tiết hơn về tác dụng thẩm mỹ của các biện pháp tu từ như những nhân cách hóa làm cho cảnh quan thiên nhiên miền núi trở nên gần gũi và sống động hơn: Áo chàm tung bay, bờ tre đong đưa,…
2. Liên hệ cảm nhận ‘Bài thơ Đường núi của Nguyễn Đình Thi’:
Mẫu 1:
Cảm nhận thơ của Vũ Quan Phương giúp tôi nhìn bài thơ từ nhiều góc độ hơn, cảm xúc của tác giả thực sự sâu sắc và hoàn hảo ngay cả trong những khía cạnh nhỏ nhất của bài thơ. Tôi ấn tượng nhất với những câu cuối của bài phê bình bài thơ: “Khả năng của Nguyễn Đình Thi trong bài thơ này là tạo ra một bầu không khí run rẩy, trong trẻo, yêu thương bao quanh cảnh vật. Phong cảnh chợt chiếm hữu tâm hồn người viết. Con đường vắng, nhưng lòng tôi vui. Bước đi một mình khiến trái tim tôi hát vang.” Dường như tác giả bình thơ đã trở thành một nhân vật trong hình ảnh bài thơ, để cảm nhận một cách nhạy cảm nhất những âm thanh trong trẻo, những cảm xúc dâng trào mà bài thơ gợi lên. Nó cũng cho tôi thấy muốn nhận biết rõ ràng một tác phẩm văn học thì phải trở thành tác phẩm để có thể nhận biết rõ ràng và đầy đủ những cảm xúc văn chương phong phú của người nghệ sĩ.
Mẫu 2:
Bài thơ “Đường núi” của nhà văn Nguyễn Đình Thi để lại nhiều ấn tượng trong lòng người đọc. Tác phẩm thể hiện hình ảnh thiên nhiên yên bình và tình yêu thiên nhiên, cuộc sống của tác giả. Đọc bình thơ Vũ Quân Phương, chúng ta có thể tiếp cận bài thơ từ nhiều góc độ. Không chỉ vậy, mọi người còn có thể cảm nhận được sự tinh tế của Nguyễn Đình Thi trong việc lựa chọn ngôn từ, hình ảnh để tạo nên một hình ảnh siêu thực với nhiều không gian khác nhau.
Mẫu 3:
Trước khi đọc bài viết của Vũ Quân Phương, bài thơ Đường Núi mang vẻ đẹp trong trẻo, tĩnh lặng của cảnh sắc thiên nhiên; sức sống mãnh liệt, tình yêu cuộc sống, tình người miền núi, qua đó cảm nhận được tình yêu nồng nàn của nhà thơ Nguyễn Đình Thi đối với núi rừng, làng quê, vùng đất quê hương. Tuy nhiên, sau khi đọc bài của Vũ Quân Phương, chúng ta thấy được tài năng và sự tinh tế của Nguyễn Đình Thi trong việc lựa chọn từ ngữ, hình ảnh đáng nhớ; tạo giai điệu êm đềm, thư thái, nhẹ nhàng; tạo ra một luồng không khí trong trẻo tuyệt đẹp bao trùm khắp cảnh quan; sự kết nối của nhiều không gian, khung cảnh khác nhau trong một bức tranh siêu thực; …
3. Khái quát tác phẩm “Bài thơ Đường núi của Nguyễn Đình Thi”:
3.1. Sự đồng cảm của nhà thơ đối với bài thơ:
– Tác giả biết được những mặt hay, cái đẹp của bài thơ
+ Bài thơ như phong cảnh có vài nét chiều rừng
+ Không nói nên lời, ta ngây ngất nghe nhịp thơ, nhìn sương mây, tiếng suối
– Hiểu được những cảm xúc mà nhà thơ muốn gửi gắm
+ Tình yêu mãnh liệt với quê hương, núi rừng
+ Nếu tóm tắt tác phẩm của bài thơ chỉ thấy núi rừng chiều, con đường làng, khói bếp, gió trăng thổi, áo chàm, bài ca, cánh đồng… những hình ảnh này đến với mỗi người một khác
– Tác giả đặt mình vào vị trí của nhà thơ để hiểu nhà thơ muốn nói gì
+ Con đường vắng và cô đơn nhưng lòng tôi vui
+ Một mình bước đi hát vang trái tim tôi
3.2. Đặc điểm ấn tượng của việc đánh giá thơ:
– Dường như tác giả muốn bày tỏ hết tình cảm của Nguyễn Đình Thi
– Ông cố gắng dùng những từ ngữ hay nhất để phân tích bài thơ
+ Từ trường cảm xúc thu hút và sắp xếp hình ảnh
+ Tình yêu mãnh liệt với đất, núi, rừng, làng và non nước tổ quốc.
+ Nhìn đâu tôi cũng thấy run rẩy, rung rinh, nhảy múa và ca hát