Trong cuộc sống hàng ngày, mỗi chúng ta gặp phải nhiều loại rủi ro nhất định. Chính vì con người sẽ phát sinh rủi ro mà bảo hiểm từ đó mới xuất hiện. Nếu các chủ thể thực sự muốn lựa chọn gói bảo hiểm phù hợp nhất thì các chủ thể sẽ cần biết những loại rủi ro có thể xuất hiện.
Mục lục bài viết
1. Rủi ro là gì?
Khi chúng ta nhắc đến rủi ro mọi người thông thường nghĩ ngay đến những điều không may mắn, không tốt lành, không tốt đẹp. Điều này không sai nhưng chưa thực sự chính xác hoàn toàn.
Thực chất chúng ta có thể hiểu rủi ro là một sự việc không mong muốn xảy ra với con người. Rủi ro xảy đến sẽ gây ra hậu quả, để lại thiệt hại mà chúng ta không biết, không lường trước được về không gian, thời gian, cũng như mức độ nghiêm trọng.
2. Một số nguyên nhân khiến rủi ro xuất hiện:
Nguyên nhân dẫn đến rủi ro có thể đến từ một trong hai yếu tố sau:.
– Nguyên nhân chủ quan:
Nguyên nhân chủ quan được biết đến là nguyên nhân dẫn đến rủi ro từ chính bản thân các chủ thể nhưng không phải do cố ý. Nó xảy ra do các chủ thể thiếu hiểu biết hoặc không nhận thức hoặc bất cẩn gây lên.
– Nguyên nhân khách quan:
Nguyên nhân khách quan được biết đến chính là nguyên nhân dẫn đến rủi ro trong bảo hiểm từ những yếu tố khách quan mà chúng ta không kiểm soát được. Ví dụ cụ thể như:
+ Yếu tố môi trường: Thiên tai, bệnh dịch, hạn hán, lũ lụt,…
+ Yếu tố về công nghệ, sự phát triển của xã hội: Ví như sự phát triển của Robot dẫn tới tình trạng thiếu việc làm, thất nghiệp hoặc tai nạn lao động do sử dụng máy móc,…
+ Yếu tố về kinh tế, xã hội, chính trị: Ví dụ như khủng hoảng kinh tế dẫn tới tình trạng thất nghiệp, chiến tranh,….
Nguyên nhân dẫn đến rủi ro trên thực tế cho dù là khách quan hay chủ quan đều để lại những hậu quả mà các chủ thể không thể lường trước được. Điều các chủ thể quan tâm thực sự bây giờ là phải nắm được cách thức để phân tích mức độ thiệt hại khi rủi ro xảy ra với chính bản thân mình.
3. Các loại rủi ro trong bảo hiểm:
Ngoài việc nhận định được những tổn thất – hậu quả mà rủi ro sẽ mang lại, các chủ thể sẽ cần phải biết những loại rủi ro nào mà bảo hiểm sẽ đền bù khi xảy ra. Nắm được vấn đề này, thì các chủ thể sẽ lựa chọn được gói bảo hiểm phù hợp với mình nhất từ đó sẽ giúp bảo đảm được quyền lợi của chính bản thân mình.
3.1. Rủi ro tài chính và rủi ro phi tài chính:
Rủi ro về tài chính xảy ra từ đó sẽ dẫn đến tổn thất về tài chính. Rủi ro về tài chính này sẽ đo lường được bằng tiền mặt. Rủi ro tài chính sẽ gây thiệt hại về tài chính, cụ thể như chi phí để khôi phục, sửa chữa hoặc thay thế tài sản.
Rủi ro tài chính không chỉ đề cập đến những thiệt hại về tài sản. Những rủi ro gây tổn thất về sức khỏe con người trong thực tiễn thì sẽ cũng có thể đánh giá bằng tiền dựa theo điều khoản thương lượng trước đó. Cụ thể ta nhận thấy đây chính là chi phí điều trị, thu nhập bị giảm sút do mất khả năng lao động hay những loại phí khác.
Rủi ro phi tài chính được biết đến là rủi ro không thể đo lường bằng tiền mặt. Rủi ro phi tài chính là loại rủi ro không gây thiệt hại về tài chính mà nó ảnh hưởng đến tâm tư tình cảm của các chủ thể. Rủi ro phi tài chính có thể làm cho các chủ thể cảm thấy không hài lòng, không vui. Loại rủi ro này thường rất hay gặp phải trong cuộc sống nhưng mức độ thiệt hại thì không thể đo lường được bằng tài chính.
3.2. Rủi ro thuần túy và rủi ro đầu cơ:
Đa số trên thực tế thì rủi ro thuần túy sẽ gây thiệt hại dù ít hay nhiều với chúng ta. Thiệt hại này không ảnh hưởng lớn hoặc có thể khắc phục được trước khi rủi ro xảy ra (hay gọi là hoà vốn ban đầu) khi thiết hại đó là nhỏ. Rủi ro thuần túy không có chủ đích hoặc không có nhân tố sinh lời bên trong. Ví dụ như tai nạn xe máy, tai nạn lao động,….
Rủi ro đầu cơ được biết đến là loại rủi ro có mục đích hoặc có nhân tố kiếm lời bên trong. Rủi ro đầu cơ là loại rủi ro xảy ra trong quá trình chúng ta đầu tư kinh doanh. Ví dụ cụ thể có thể kể đến như đầu tư cổ phiếu, đầu tư kinh doanh,… Việc các chủ thể đầu tư này có thể lãi hoặc lỗ hoặc hoà vốn, nhưng mục đích cuối cùng của nó là kiếm lời.
3.3. Rủi ro chung và rủi ro riêng:
Rủi ro chung được biết đến là loại rủi ro không thể kiểm soát được và phạm vi ảnh hưởng của nó không phải một người mà ảnh hưởng trên diện rộng. Rủi ro chung gây ra hậu quả cho một nhóm lớn người hoặc toàn xã hội (ví dụ như thiên tai, bệnh dịch,…). Để nhằm mục đích có thể khắc phục hậu quả do rủi ro này gây ra cần sự vào cuộc từ nhà nước, chính phủ và toàn xã hội.
Rủi ro riêng được hiểu là loại rủi ro mà thiệt hại của nó chỉ trong phạm vi một người hoặc một số ít người. Loại rủi ro này mang tính chất cá nhân ví dụ cụ thể như: Tai nạn, hoả hoạn, trộm cướp,…
3.4. Rủi ro có thể được bảo hiểm:
Khi các chủ thể tham gia bảo hiểm, điều mà các chủ thể đó đều mong muốn nhất là được bảo hiểm khi rủi ro xảy ra. Nhưng các bạn cũng cần phải biết rằng, không phải loại rủi ro nào cũng được bảo hiểm. Bởi có những loại rủi ro mà các doanh nghiệp bảo hiểm thực chất sẽ không thể gánh vác. Hoặc có những loại rủi ro do cố ý hoặc do người tham gia lợi dụng những sơ hở trong điều khoản bồi thường để nhằm mục đích được hưởng lợi từ bảo hiểm. Chính vì thế mà tùy theo từng trường hợp mà rủi ro đó có được hưởng lợi từ bảo hiểm hay không.
Để các loại rủi ro nằm trong các loại rủi ro trong bảo hiểm, rủi ro đó sẽ cần đáp ứng đủ các điều kiện dưới đây:
– Tổn thất mà rủi ro đó mang lại phải mang tính chất ngẫu nhiên:
Rủi ro có thể được bảo hiểm phải mang tính chất khách quan, không do chủ ý của người bảo hiểm. Nếu rủi ro không mang tính chất ngẫu nhiên, chắc chắn có nhiều người sẽ sẽ cố tình làm hại đến bản thân, làm hại đến người khác để nhằm mục đích từ đó có thể hưởng lợi từ bảo hiểm, vi phạm đến chuẩn mực đạo đức.
– Tổn thất đó phải đo lường được, định lượng được về mặt tài chính:
Ưu điểm lớn nhất của bảo hiểm đó chính là để nhằm có yheer hỗ trợ khắc phục hậu quả do rủi ro gây ra về mặt tài chính. Bảo hiểm không thể loại bỏ rủi ro xảy ra nhưng nó có trách nhiệm bảo vệ về mặt tài chính. Do vậy tổn thất do rủi ro được bảo hiểm gây ra sẽ cần phải đo lường hoặc quy đổi được về mặt tài chính.
– Rủi ro cần phải đo lường được – định lượng được.
– Rủi ro có thể được bảo hiểm phải đủ lớn về tần suất và dự đoán được mức độ thiệt hại:
Công ty bảo hiểm chỉ lựa chọn những rủi ro mà họ tính toán được hoặc dự đoán được mức độ tổn thất hay số tiền cần bảo hiểm khi rủi ro đó xảy ra. Nếu công ty bảo hiểm không tính toán được mức độ thiệt hại do rủi ro đó gây ra, họ không thể đưa ra mức phí đóng bảo hiểm. Thông thường ở những trường hợp này, công ty bảo hiểm sẽ thu mức phí cao hơn mức tổn thất để nhằm mục đích có thể từ đó đảm bảo an toàn.
– Rủi ro xảy ra không trái với các quy tắc, chuẩn mực đạo đức của xã hội:
Công ty bảo hiểm trên thực tế sẽ không khắc phục hậu quả do rủi ro nào trái với quy tắc và chuẩn mực đạo đức của xã hội. Nếu không đặt ra điều kiện này, nhiều người tham gia bảo hiểm sẽ bất chấp mọi hành động (kể cả vi phạm đạo đức, pháp luật) để đòi quyền lợi bảo hiểm trong những hoàn cảnh bắt buộc.
3.5. Rủi ro được bảo hiểm và rủi ro loại trừ:
– Rủi ro được bảo hiểm:
Bạn phải phân biệt rõ rủi ro được bảo hiểm và rủi ro có thể được bảo hiểm. Rủi ro có thể được bảo hiểm là điều kiện cần để cho các rủi ro được bảo hiểm.
Rủi ro được bảo hiểm được hiểu cơ bản chính là những rủi ro về thiên tai, tai nạn, sự cố bất ngờ được doanh nghiệp bảo hiểm chấp nhận khắc phục hậu quả cho người được bảo hiểm khi rủi ro xảy ra. Rủi ro được bảo hiểm có thể bao gồm: rủi ro tài chính, rủi ro thuần tuý, rủi ro riêng. Thông thường các rủi ro phi tài chính, rủi ro đầu cơ và rủi ro chung bị loại trừ, không thuộc rủi ro bảo hiểm.
Rủi ro được bảo hiểm thông thường thì sẽ được quy định rõ trong các điều khoản hợp đồng khi bạn tham gia. Hoặc có thể công ty bảo hiểm đưa ra các nguyên tắc mà công ty không chịu trách nhiệm khắc phục hậu quả. Nếu rủi ro của các chủ thể không nằm trong các nguyên tắc này, thì rủi ro của các chủ thể đó gặp mặc nhiên được quyền bảo hiểm.
– Rủi ro bị loại trừ:
Rủi ro bị loại trừ được hiểu chính là những rủi ro mà công ty bảo hiểm không chấp nhận bảo hiểm, không chấp nhận bồi thường khắc phục hoặc trả tiền bảo hiểm nếu chúng xảy ra. Các rủi ro bị loại trừ được quy định rõ trong hợp đồng bảo hiểm.
Đới với những rủi ro bị loại trừ, các chủ thể là những công ty bảo hiểm sẽ có những gói bảo hiểm phù hợp với điều kiện kinh tế của người tham gia bảo hiểm. Bởi rủi ro càng lớn, phí bảo hiểm càng cao. Do vậy, tùy thuộc vào điều kiện hoàn cảnh của mỗi cá nhân tham gia bảo hiểm mà công ty bảo hiểm sẽ đưa những loại rủi ro bị loại trừ khi xảy ra.
