Rối loạn lo âu xã hội là gì? Hội chứng sợ giao tiếp xã hội?

1. Rối loạn lo âu xã hội là gì? 

Rối loạn lo âu xã hội (Social Anxiety Disorder) là một bệnh lý về tâm thần, thuộc một loại rối loạn lo âu mà người bị mắc phải có sự sợ hãi và lo lắng mắc cỡ khi đối mặt với các tình huống xã hội. Người bị rối loạn lo âu xã hội thường có những nỗi sợ mắc cỡ và tự ti khi giao tiếp, thể hiện bản thân hoặc tham gia vào các tình huống xã hội như hội họp, buổi tiệc, phỏng vấn, hoặc thậm chí chỉ là gặp gỡ và nói chuyện với người lạ. Họ luôn có cảm giác bị người khác nhìn, đánh giá hay chê cười. Rối loạn lo âu xã hội có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, công việc, học tập và các mối quan hệ của người bệnh.

2. Hội chứng sợ giao tiếp xã hội là gì?

Hội chứng sợ giao tiếp xã hội, còn được gọi là Sợ hãi xã hội (Social Phobia), là một rối loạn lo âu mà người bị mắc phải có sự sợ hãi và lo lắng mắc cỡ trong các tình huống giao tiếp xã hội. Người bị hội chứng sợ giao tiếp xã hội thường có những cảm giác tự ti, lo lắng và sợ hãi mắc cỡ khi phải thể hiện bản thân hoặc giao tiếp với người khác trong các tình huống xã hội như nói chuyện trước đám đông, tham gia cuộc họp, hoặc thậm chí chỉ là gặp gỡ và tương tác với người lạ.

Người bệnh cảm thấy lo lắng, căng thẳng và sợ hãi quá mức trước các tình huống xã hội thông thường. Người bệnh thường có xu hướng né tránh và cô lập bản thân, không giao tiếp với người khác và luôn nghĩ rằng mọi người đang chú ý, bình phẩm và phán xét mình.

3. Triệu chứng của Hội chứng sợ giao tiếp xã hội:

Các triệu chứng của Hội chứng sợ giao tiếp xã hội (Social Phobia) có thể bao gồm:

– Sự sợ hãi và lo lắng mắc cỡ trong các tình huống giao tiếp xã hội: Người bị hội chứng sợ giao tiếp xã hội thường có sự sợ hãi và lo lắng mắc cỡ khi phải giao tiếp với người khác trong các tình huống xã hội như nói chuyện trước đám đông, tham gia cuộc họp, hoặc tương tác với người lạ. Họ có thể lo lắng về việc mắc lỗi, bị phê phán, hoặc trở thành trung tâm chú ý.

– Cảm giác tự ti và lo lắng về bản thân: Người bị hội chứng sợ giao tiếp xã hội thường có cảm giác tự ti về bản thân và lo lắng về việc bị người khác chú ý đến những khuyết điểm, sai lầm hoặc thậm chí chỉ là cách họ trông. Họ có thể có suy nghĩ tiêu cực về bản thân và cảm thấy không đủ tự tin trong các tình huống xã hội.

– Tránh xa các tình huống giao tiếp xã hội: Người bị hội chứng sợ giao tiếp xã hội có xu hướng tránh những tình huống giao tiếp xã hội mà họ sợ hãi. Họ có thể tránh tham gia vào các buổi họp, sự kiện xã hội, đi dự tiệc, hoặc thậm chí gặp gỡ bạn bè. Họ cũng có thể tránh tương tác với người lạ hoặc cảm thấy rất khó khăn khi phải làm điều đó.

– Ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày: Hội chứng sợ giao tiếp xã hội có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đáng kể đến cuộc sống hàng ngày của người bị mắc phải. Nó có thể làm giảm sự tự tin, gây ra cảm giác cô đơn và cản trở quá trình học tập, công việc và mối quan hệ xã hội. Người bị ảnh hưởng có thể trải qua stress và khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động xã hội thông thường.

Các triệu chứng này có thể gây ra sự không thoải mái và ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của người bị mắc phải. Nếu bạn hoặc người thân của bạn trải qua những triệu chứng tương tự, hãy tìm sự tư vấn và hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý để nhận được sự giúp đỡ và điều trị thích hợp.

4. Nguyên nhân gây ra Hội chứng sợ giao tiếp xã hội:

Theo các nghiên cứu, nguyên nhân gây ra hội chứng sợ giao tiếp xã hội có thể là do các yếu tố sau :

– Trải qua các chấn thương nghiêm trọng về mặt tâm lý (bị chèn ép, đánh đập, lạm dụng, lừa gạt, tẩy chay, sỉ nhục…).

– Các yếu tố sinh hóa não bị mất cân bằng, ảnh hưởng trực tiếp đến cảm xúc, suy nghĩ và hành vi của con người.

– Bị ảnh hưởng bởi người đã từng mắc hội chứng sợ giao tiếp xã hội, trầm cảm hoặc các bệnh rối loạn lo âu khác.

– Tiền sử gia đình bị rối loạn lo âu xã hội hoặc các ám ảnh sợ tương tự.

– Tính cách nhút nhát, rụt rè, thiếu tự tin.

– Thay đổi công việc hoặc môi trường sống.

Hội chứng sợ giao tiếp xã hội có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống và sức khỏe của người bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến các vấn đề như trầm cảm, tự kỷ, tự tử hoặc phụ thuộc vào rượu và ma túy. Do đó, người bệnh cần được tìm hiểu và giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý để khắc phục triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

5. Hội chứng sợ giao tiếp xã hội gây ra những hậu quả gì?

Hội chứng sợ giao tiếp xã hội (Social Phobia) có thể gây ra những hậu quả tiêu cực đáng kể cho người bị mắc phải. 

– Giảm chất lượng cuộc sống: Hội chứng sợ giao tiếp xã hội có thể làm giảm chất lượng cuộc sống của người bị ảnh hưởng. Họ tránh các hoạt động xã hội, gặp gỡ bạn bè, tham gia sự kiện hay cuộc họp quan trọng. Điều này dẫn đến cảm giác cô đơn, cảm thấy bị cách ly và thiếu sự hỗ trợ xã hội.

– Ảnh hưởng đến công việc và học tập: Hội chứng sợ giao tiếp xã hội ảnh hưởng đến hiệu suất công việc và học tập. Người bị ảnh hưởng có thể tránh các tình huống giao tiếp xã hội trong môi trường công việc hoặc học tập, gặp khó khăn khi tham gia vào nhóm làm việc, thuyết trình hay thảo luận. Điều này dẫn đến mất cơ hội nghề nghiệp, giảm khả năng thăng tiến và tạo ra áp lực và căng thẳng trong cuộc sống chuyên nghiệp.

– Mất tự tin và tự hào bản thân: Hội chứng sợ giao tiếp xã hội có thể làm mất tự tin, tự hào bản thân và cảm giác tự ti. Người bị bệnh có suy nghĩ tiêu cực về bản thân, cho rằng họ không đủ giỏi, không xứng đáng hoặc sợ bị người khác phê phán. Chính việc này có thể ảnh hưởng đến tinh thần và lòng tự trọng của họ.

– Rối loạn tâm lý khác: Hội chứng sợ giao tiếp xã hội làm tăng nguy cơ phát triển các rối loạn tâm lý khác như trầm cảm, rối loạn lo âu tổn thương xã hội, rối loạn ăn uống hoặc lạm dụng chất. Sự căng thẳng và lo lắng liên tục có thể cản trở sự phát triển và trở thành một vòng luẩn quẩn khó thoát.

– Hạn chế mối quan hệ xã hội và tình cảm: Hội chứng sợ giao tiếp xã hội có thể làm hạn chế mối quan hệ xã hội và tình cảm của người bị ảnh hưởng. Họ tránh gặp gỡ bạn bè, giao tiếp xã hội và thiết lập mối quan hệ mới. Từ đó dẫn đến cảm giác cô đơn, cảm thấy không thể kết nối với người khác và thiếu sự hỗ trợ xã hội.

6. Cách điều trị Hội chứng sợ giao tiếp xã hội:

Cách điều trị hội chứng sợ giao tiếp xã hội có thể bao gồm:

– Liệu pháp hóa dược: Sử dụng các loại thuốc như chất ức chế tái hấp thu serotonin (SSRI), chất ức chế tái hấp thu serotonin và noradrenalin (SNRI), chất ức chế monoamine oxidase (MAOI), benzodiazepine, beta-blocker,… để giảm các triệu chứng lo âu, căng thẳng và sợ hãi. Tuy nhiên, các loại thuốc này cần được kê đơn bởi bác sĩ và tuân thủ theo chỉ dẫn để tránh các tác dụng phụ và nguy cơ nghiện. Một số tác dụng phụ có thể gặp khi sử dụng thuốc điều trị hội chứng sợ giao tiếp xã hội là:

+ Quên thuận chiều, chếnh choáng, buồn ngủ, suy nhược.

+ Chậm chạp tâm thần, giảm trương lực cơ.

+ Gây gổ, cáu gắt, hưng phấn, lú lẫn, mộng thức, ảo giác.

+ Phát ban, vết sần, ngứa.

+ Lệ thuộc thuốc.

+ Ảo tưởng và ảo giác.

+ Kích động, lo lắng nghiêm trọng.

+ Lời nói không mạch lạc, suy nghĩ lộn xộn.

+ Hoang mang.

+ Có hành vi gây rối hoặc hành vi bạo lực.

+ Hưng cảm.

– Liệu pháp tâm lý: Áp dụng các phương pháp như liệu pháp hành vi – nhận thức (CBT), liệu pháp tiếp xúc dần dần, liệu pháp nhóm,… để giúp người bệnh nhận ra và thay đổi những suy nghĩ tiêu cực, học cách đối mặt với nỗi sợ và cải thiện kỹ năng giao tiếp xã hội. Liệu pháp tâm lý có thể được thực hiện bởi các chuyên gia tâm lý hoặc các tổ chức tư vấn.

– Các biện pháp tự cải thiện: Bên cạnh việc điều trị y tế và tâm lý, người bệnh cũng có thể tự áp dụng một số biện pháp để cải thiện tình trạng của mình, như:

+ Tìm kiếm sự ủng hộ từ gia đình, bạn bè hoặc những người có cùng vấn đề.

+ Tham gia các hoạt động xã hội mà mình quan tâm hoặc có niềm đam mê.

+ Thực hiện các bài tập thư giãn như thiền, yoga, hít thở sâu,…

+ Ăn uống điều độ, ăn nhiều chất bổ, tập thể dục thể thao,…

+ Tự tập nói trước gương và xem xét phản ứng của bản thân. Sau đó tập nói với người mà mình tin tưởng nhất, rồi dần dần mở rộng ra.