Quy định về sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe ưu tiên

1. Quy định về sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe ưu tiên:

1.1. Những đối tượng được lắp đặt và sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe được quyền ưu tiên: 

Pháp luật hiện nay đã có những quy định cụ thể về việc sử dụng các thiết bị phát tín hiệu của những loại xe được quyền ưu tiên. Các thiết bị này chỉ được lắp cho những loại xe đặc biệt vì vậy cần phải được đặt dưới sự quản lý chặt chẽ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, tránh việc lợi dụng các thiết bị này để lưu thông trên đường thực hiện các hành vi trái pháp luật. Căn cứ theo quy định tại Luật giao thông đường bộ năm 2019, chỉ một số đối tượng nhất định được phép sử dụng thiết bị phát tín hiệu của các loại xe ưu tiên. Có thể kể đến những đối tượng được phép lắp đặt và sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe được quyền ưu tiên như sau:

– Xe chữa cháy trong quá trình đi làm nhiệm vụ theo quy định của pháp luật;

– Xe quân sự trong quá trình đi làm nhiệm vụ khẩn cấp, bao gồm: Các loại xe quân sự đi thực hiện nhiệm vụ chỉ huy hoạt động phòng cháy chữa cháy, chỉ huy hoạt động cứu hộ cứu nạn khi xảy ra hỏa hoạn hoặc thiên tai, chỉ huy hoạt động tác chiến tại các vùng trọng yếu, tiến hành thông tin làm nhiệm vụ hỏa tốc theo chức năng của mình, chỉ huy đoàn hành quân theo quy định của pháp luật, các loại xe làm nhiệm vụ kiểm soát hoạt động quân sự và kiểm tra xe quân sự, bảo vệ đoàn xe trong trường hợp cần thiết, xe thực hiện nhiệm vụ bắt giữ vật khám xét hoặc thực hiện các hoạt động điều tra theo quy định của pháp luật, tiến hành hoạt động dẫn giải can phạm hoặc phạm nhân, tiến hành hoạt động phòng chống khủng bố và tham gia vào hoạt động chống khủng bố trên thực tế;

– Xe công an trong quá trình đi làm nhiệm vụ khẩn cấp, bao gồm: Xe đi làm nhiệm vụ cứu hộ cứu nạn trong trường hợp xảy ra thiên tai hoả hoạn, xe đi làm nhiệm vụ bắt giữ và khám xét hoặc tiến hành các hoạt động điều tra trong trường hợp khẩn cấp và cần thiết, xe dẫn giải toán phạm hoặc dẫn giải phạm nhân, chống biểu tình và chống bạo loạn, giải tán đám đông trong quá trình gây rối trật tự công cộng gây mất an ninh xã hội, xe đi làm nhiệm vụ tuần tra kiểm soát giao thông theo chức năng và nhiệm vụ được pháp luật giao, xe đi làm nhiệm vụ cảnh vệ, xe chỉ huy hoạt động tác chiến trong lĩnh vực khủng bố, xe thông tin làm nhiệm vụ hỏa tốc theo quy định của pháp luật, xe chỉ huy đoàn hành quân trên thực tế;

– Xe cảnh sát giao thông dẫn đường;

– Xe cứu thương đang trong quá trình thực hiện nhiệm vụ cấp cứu là xe đang chở bệnh nhân cấp cứu hoặc xe đưa đón bệnh nhân đi cấp cứu, bệnh nhân đang trong tình trạng nguy kịch và ảnh hưởng xấu đến tính mạng;

– Xe làm nhiệm vụ ứng phó với sự cố và thiên tai, ứng phó với hỏa hoạn hoặc dịch bệnh;

– Xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật, bao gồm: Xe phục vụ cho các ban chỉ đạo trợ giúp chủ thể có thẩm quyền đó là Thủ tướng chính phủ trong quá trình triển khai và thi hành nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội, triển khai và thi hành lệnh của Chủ tịch nước trong trường hợp khẩn cấp, xe phục vụ cho các lực lượng cứu hộ cứu nạn, xe phục vụ cho hoạt động y tế và bảo vệ môi trường trong trường học khẩn cấp, phục vụ cho hoạt động nông nghiệp và các lực lượng khác được Ban chỉ đạo huy động thi hành các biện pháp đặc biệt trong tình trạng cấp bách.

Chỉ những đối tượng trên đây mới được phép lắp đặt và sử dụng các thiết bị phát tín hiệu của xe ưu tiên. Tất cả các phương tiện khác khi sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe ưu tiên sẽ bị coi là hành vi trái quy định của pháp luật.

1.2. Các hành vi bị cấm trong quá trình sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe ưu tiên: 

Căn cứ theo quy định tại Điều 8 của Luật giao thông đường bộ năm 2019, có thể kể đến những hành vi bị cấm trong quá trình sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe ưu tiên như sau:

– Xe ưu tiên nhưng tiến hành hoạt động lắp đặt và sử dụng thiết bị còi, sử dụng thiết bị cờ, sử dụng các thiết bị đèn phát tín hiệu không đúng chủng loại và không đúng vị trí, lắp đặt không đầy đủ theo quy định của pháp luật;

– Xe ưu tiên sử dụng tín hiệu ưu tiên trong quá trình không thi hành nhiệm vụ, có hành vi lợi dụng tín hiệu ưu tiên để thực hiện các hoạt động trái quy định của pháp luật;

– Xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật sử dụng tín hiệu ưu tiên, tuy nhiên chưa tiến hành hoạt động ban bố tình trạng khẩn cấp, và áp dụng các biện pháp đặc biệt trong tình trạng khẩn cấp;

– Người điều khiển phương tiện và điều khiển xe ưu tiên khi sử dụng tín hiệu của xe ưu tiên gây ra tình trạng mất an toàn giao thông cho những người tham gia giao thông khác, gây rối loạn và gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự, với ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn xã hội, không tuân thủ hiệu lệnh của người điều khiển giao thông trong quá trình thi hành công;

– Phương tiện giao thông cơ giới đường bộ không thuộc các đối tượng được phép sử dụng và lắp đặt thiết bị phát tín hiệu của xe ưu tiên, hoặc lắp đặt các thiết bị tương tự gây hiểu nhầm đối với những người tham gia giao thông.

2. Cách xác định tín hiệu của xe được quyền ưu tiên: 

Theo như phân tích ở trên thì pháp luật cho phép một số đối tượng có thể được lắp đặt và sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe ưu tiên. Có thể đưa ra cách xác định tín hiệu của xe được quyền ưu tiên khi sử dụng thiết bị phát tín hiệu như sau:

– Tín hiệu của xe chữa cháy trong quá trình thi hành nhiệm vụ theo quy định của pháp luật hiện nay sẽ có đèn quay xuôi theo chiều kim đồng, hoặc có đèn chớp phát sáng màu đỏ gắn trên nóc xe chữa cháy, xe chữa cháy có còi phát tín hiệu ưu tiên;

– Xe quân sự trong quá trình đi làm nhiệm vụ khẩn cấp cũng có những điểm xác định nhất định. Đối với xe mô tô sẽ có đèn quay và đen chất phát sáng màu đỏ gắn ở phía càng xe quân sự, thông thường sẽ gắn ở phía trước, xe quân sự mô tô sẽ có có hiệu quân sự cắm ở đầu xe và có còi phát ra tín hiệu ưu tiên. Đối với xe ô tô sẽ có đèn quay hoặc đèn chớp phát sáng màu đỏ được gắn trên nóc xe quân sự, xe quân sự còn có có hiệu quân sự cấm ở đâu xe phía bên tay trái của người lái và cũng có còi phát ra tín hiệu ưu tiên;

– Tín hiệu của xe công an đi làm nhiệm vụ khẩn cấp có những điểm xác định nhất định. Đối với xe mô tô sẽ được xác định bởi đen quay và có đèn chớp phát sáng màu xanh được gắn ở phía càng xe công an, thông thường sẽ được gắn ở càng xe phía trước, và có còi phát ra tín hiệu ưu tiên. Còn đối với xe ô tô được xác định là xe công an khi đi làm nhiệm vụ khẩn cấp sẽ có đèn quay hoặc đèn trước phát sáng màu xanh hoặc đen chớp phát sáng màu đỏ gắn trên nóc xe công an, loại xe này cũng có còi phát ra tín hiệu ưu tiên;

– Đối với tín hiệu của xe cảnh sát giao thông dẫn đường, khi đó là xe ô tô thì sẽ có đèn quay hoặc đèn chớp phát sáng màu xanh, đèn trước phát sáng màu đỏ gắn trên nóc xe cảnh sát giao thông dẫn đường, có hiệu công an sẽ được cắm ở đầu xe phía bên tay trái của người lái, xe ô tô cảnh sát giao thông dẫn đường sẽ có còi phát ra tín hiệu ưu tiên. Trong trường hợp xe cảnh sát giao thông dẫn đường là xe mô tô thì sẽ có đèn quay hoặc đèn chớp phát sáng màu xanh gắn ở phía sau xe, có hiệu công an xét được cắm ở đầu xe cảnh sát giao thông dẫn đường, và cũng có còi phát ra tín hiệu ưu tiên;

– Tín hiệu của xe cứu thương đang trong quá trình thực hiện nhiệm vụ cấp cứu sẽ có đèn quay theo chiều kim đồng hồ hoặc đèn chớp phát sáng màu đỏ được gắn trên nóc xe cứu thương, xe cứu thương đang trong quá trình cấp cứu nạn nhân cũng có còi phát ra tín hiệu ưu tiên;

– Tín hiệu của xe làm nhiệm vụ ứng phó sự cố thiên tai, sự cố dịch bệnh hoặc xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật thì sẽ có đèn quay và có đèn chớp mắt sẵn màu xanh cắm trên nóc xe ứng phó sự cố, xe ứng phó sự cố cũng có còi phát ra tín hiệu ưu tiên.

3. Hồ sơ cấp giấy phép sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe ưu tiên: 

Theo quy định của pháp luật hiện nay thì để được phép sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe ưu tiên cần phải thực hiện thủ tục xin giấy phép tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Hồ sơ để xin đề nghị cấp giấy phép sử dụng thiết bị phát tín hiệu của các loại xe ưu tiên sẽ bao gồm những giấy tờ cơ bản sau:

– Văn bản đề nghị cấp giấy phép sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe được quyền ưu tiên theo mẫu do pháp luật quy định;

– Tờ khai đề nghị xin cấp giấy phép sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe ưu tiên theo mẫu do pháp luật quy định;

– Các loại giấy tờ có liên quan chứng minh phương tiện thuộc các đối tượng được phép lắp đặt và sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe ưu tiên theo như phân tích ở trên;

– Đối với xe cứu thương, cần bổ sung giấy tờ chứng minh về điều kiện và tiêu chuẩn của xe cứu thương phù hợp với quy định của Bộ y tế.

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết: 

– Luật Giao thông đường bộ năm 2019;

– Nghị định số 109/2009/NĐ-CP của Chính phủ quy định về tín hiệu của xe được quyền ưu tiên.