Nhập, tách vụ án hình sự là gì? Các trường hợp được nhập hoặc tách vụ án Hình sự? Thẩm quyền ra quyết định nhập hoặc tách vụ án hình sự để điều tra? Thủ tục nhập, tách vụ án hình sự để điều tra? Mục đích của hoạt động nhập hoặc tách vụ án hình sự?
Tùy vào từng trường hợp mà cơ quan có thẩm quyền quyết định về việc nhập hoặc tách những vụ án để thuận lợi cho hoạt động điều tra, xét xử. Cùng với quy định về chuyển vụ án để điều tra, Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 cũng quy định về việc nhập và tách vụ án trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự. Nhập, tách vụ án hình sự là gì? Những trường hợp nhập hoặc tách vụ án hình sự để tiến hành điều tra? Mọi tắc mắc pháp lý liên quan đế nhập, tách vụ án hình sự để điều tra sẽ được Luật Dương Gia giải đáp trong bài viết dưới đây:
1. Nhập, tách vụ án hình sự là gì?
Quy định về nhập, tách vụ án hình sự để tiến hành điều tra được quy định tương đối chi tiết tại Điều 170
“Điều 170. Nhập hoặc tách vụ án hình sự để tiến hành điều tra
1. Cơ quan điều tra có thể nhập để tiến hành điều tra theo thẩm quyền trong cùng một vụ án khi thuộc một trong các trường hợp:
a) Bị can phạm nhiều tội;
b) Bị can phạm tội nhiều lần;
c) Nhiều bị can cùng thực hiện một tội phạm hoặc cùng với bị can còn có những người khác che giấu tội phạm hoặc không tố giác tội phạm, tiêu thụ tài sản do bị can phạm tội mà có.
2. Cơ quan điều tra chỉ được tách vụ án trong trường hợp cần thiết khi không thể hoàn thành sớm việc điều tra đối với tất cả các tội phạm và nếu việc tách đó không ảnh hưởng đến việc xác định sự thật khách quan, toàn diện của vụ án.
3. Quyết định nhập hoặc tách vụ án phải gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định. Trường hợp không nhất trí với quyết định nhập hoặc tách vụ án của Cơ quan điều tra thì Viện kiểm sát ra quyết định hủy bỏ và nêu rõ lý do.”
Nhập vụ án hình sự để tiến hành điều tra trong cùng một vụ án là trường hợp các vụ phạm tội đã được khởi tố theo các quyết định khởi tố vụ án khác nhau được đưa vào cùng một vụ án để tập trung chỉ đạo điều tra và xử lý thống nhất
Tách vụ án hình sự để điều tra là trường hợp có nhiều tội phạm cùng xuất hiện trong môt vụ án hình sự nhưng cơ quan điều tra không thể hoàn thành sớm việc điều tra tất cả tội phạm. Việc tách vụ án hình sự chỉ được tiến hành khi thật sự cần thiết và không làm ảnh hưởng đến sự thật khách quan, toàn diện của vụ án.
2. Các trường hợp được nhập hoặc tách vụ án Hình sự
Theo quy định tại Điều 170 của Bộ luật tố tụng Hình sự 2015, các trường hợp được tách, nhập vụ án hình sự bao gồm:
Các trường hợp nhập vụ án để điều tra
– Trường hợp bị can phạm nhiều tội
Phạm nhiều tội là thực hiện nhiều hành vi, mỗi hành vi cấu thành một tội phạm độc lập hoặc chỉ thực hiện một hành vi và hành vi đó cấu thành nhiều tội phạm khác nhau.
Xâm phạm vào các khách thể khác nhau
Các hành vi có thể được thực hiện vào cùng một thời điểm hoặc vào các thời điểm khác nhau.
Do đó, không cần thiết phải tiến hành nhiều thủ tục tố tụng để giải quyết các tội phạm do cùng một người thực hiện.
– Trường hợp phạm tội nhiều lần
Phạm tội nhiều lần là thực hiện nhiều hành vi nguy hiểm, những hành vi đó đều cấu thành cùng một tội phạm và chưa có hành vi nào bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Xâm phạm vào cùng một khách thể.
Các hành vi xảy ra vào các thời điểm khác nhau.
Phạm tội nhiều lần được xem là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự hoặc tình tiết định khung hình phạt.
– Nhiều bị can cùng thực hiện một tội phạm hoặc cùng với bị can còn có những người khác che giấu tội phạm hoặc không tố giác tội phạm, tiêu thụ tài sản do bị can phạm tội mà có
Vì vậy không cần thiết phải tiến hành nhiều thủ tục tố tụng để giải quyết các tội phạm thuộc một trong các trường hợp trên
Trường hợp tách vụ án hình sự để điều tra
– Không thể hoàn thành sớm việc điều tra đối với tất cả các tội phạm
– Việc tách vụ án không làm ảnh hưởng đến việc xác định sự thật khách quan, toàn diện cùa vụ án.
Đây là quy định mới bổ sung trong Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.
3. Thẩm quyền ra quyết định nhập hoặc tách vụ án hình sự để điều tra
Quyết định nhập hoặc tách vụ án phải gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định.
– Thủ trưởng cơ quan điều tra, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra khi được phân công có quyền quyết định quyết định nhập hoặc tách vụ án vụ án hình sự (Điểm a Khoản 2, khoản 3 Điều 36 BLTTHS 2015).
– Viện trưởng Viện kiểm sát, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát khi được phân công có quyền quyết định hủy bỏ các quyết định nhập hoăc tách vụ án hình sự không có căn cứ và trái pháp luật của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra (Điểm h Khoản 2, khoản 3 Điều 41 BLTTHS 2015).
Trường hợp không nhất trí với quyết định nhập hoặc tách vụ án của Cơ quan điều tra thì Viện kiểm sát ra quyết định hủy bỏ và nêu rõ lý do.
Quy định về quyền hạn nhập hoặc tách vụ án hình sự của Viện kiểm sát:
“Khi thực hành quyền công tố và kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong hoạt động tố tụng hình sự, Viện trưởng Viện kiểm sát có những nhiệm vụ, quyền hạn:
b) Quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết nguồn tin về tội phạm; quyết định khởi tố, không khởi tố, bổ sung hoặc thay đổi quyết định khởi tố vụ án; quyết định khởi tố, bổ sung hoặc thay đổi quyết định khởi tố bị can; quyết định nhập, tách vụ án”
Như vậy người có thẩm quyền ra quyết định nhập, tách vụ án Hình sự là Viện trưởng Viện kiểm sát.
4. Thủ tục nhập, tách vụ án hình sự để điều tra
Khi có căn cứ về việc nhập hoặc tách vụ án và xét thấy cần thiết tiến hành thủ tục nhập, tác vụ án hình sự, cơ quan có thẩm quyền phải ra quyết định nhập hoặc tách vụ án.
Quyết định nhập hoặc tách vụ án phải được gửi cho Viện kiểm sát trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định để kiểm sát.
Viện kiểm sát có quyền hủy bỏ quyết định nhập hoặc tách vụ án của Cơ quan điều tra nhưng phải nêu rõ lí do về việc hủy quyết định đó.
5. Mục đích của hoạt động nhập hoặc tách vụ án hình sự
Mục đích của việc nhập vụ án hình sự:
Việc quy đinh về hoạt động nhập, tách vụ án trong Bộ luật tố tụng hình sự có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp hoạt động điều tra được kịp thời, nhanh chóng, khách quan, không để lọt tội phạm, không làm oan người vô tội.
Nhập vụ án sẽ góp phần tiết kiệm chi phí tố tụng, thời gian tiến hành tố tụng và bảo vệ quyền, lợi ích của cá nhân, tổ chức. Trên thực tế có nhiều vụ án sau khi được nhập để giải quyết (điều tra, truy tố, xét xử), hình phạt bị cáo phải chịu thấp hơn so với trường hợp vụ án được giải quyết độc lập
Trong vụ án đồng phạm, một trong những nội dung cần phải chứng minh là vai trò và mức độ tham gia của những người đồng phạm. Việc giải quyết trong cùng vụ án sẽ tạo điêu kiện thuận lợi để các cơ quan tiến hành tố tụng chứng minh vấn đề nêu trên.
Vụ án cũng được nhập để giải quyết khi cùng với bị can còn có những người khác che giấu tội phạm hoặc không tố giác tội phạm, tiêu thụ tài sản do bị can phạm tội mà có. Đây là ba hành vi cố liên quan đến tội phạm mà bị can thực hiện, có ảnh hưởng đến việc giải quyết đúng đắn vụ án hình sự. Quy định về nhập vụ án khi có người khác tiêu thụ tài sản do bị can phạm tội mà có là quy định mới bổ sung, dựa trên việc tổng kết thực tiễn tố tụng. Quy định này hợp lí và cần thiết trong hoạt động tố tụng.
Mục đích của việc tách vụ án hình sự
Việc tách vụ án để điều tra nhằm đảm bảo tiến độ giải quyết vụ án được diễn ra nhanh chóng.
Tuy nhiên, không được nhập vụ án hình sự trong trường hợp các vụ án riêng biệt, những hoạt động phạm tội của các bị can không liên quan với nhau hoặc chưa đủ tài liệu để xác định việc liên quan của các hoạt động này.
Pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam không quy định bắt buộc phải nhập hoặc tách vụ án, đây là quy định tùy nghi nên còn tồn tại nhiều quan điểm, cách hiểu áp dụng khác nhau, chưa thống nhất.
Hoạt động nhập, tách vụ án hình sự không chỉ được diễn ra trong giai đoạn điều tra. Trong quá trình truy tố nếu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xét thấy việc cần thiết tiến hành tách, nhập vụ án để thuận lợi cho hoạt động tố tụng thì có quyền nhập, tách vụ án trong giai đoạn truy tố. Điều 242 Bộ luật tố tụng Hình sự 2015 quy định về việc nhâp hoặc tách vụ án trong giai đoạn truy tố như sau:
Điều 242. Nhập hoặc tách vụ án trong giai đoạn truy tố
1. Viện kiểm sát quyết định nhập vụ án khi thuộc một trong các trường hợp:
a) Bị can phạm nhiều tội;
b) Bị can phạm tội nhiều lần;
c) Nhiều bị can cùng thực hiện một tội phạm hoặc cùng với bị can còn có những người khác che giấu tội phạm hoặc không tố giác tội phạm, tiêu thụ tài sản do bị can phạm tội mà có.
2. Viện kiểm sát quyết định tách vụ án khi thuộc một trong các trường hợp sau đây nếu xét thấy việc tách đó không ảnh hưởng đến việc xác định sự thật khách quan, toàn diện và đã có quyết định tạm đình chỉ vụ án đối với bị can:
a) Bị can bỏ trốn;
b) Bị can mắc bệnh hiểm nghèo;
c) Bị can bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.
Trên đây một số vấn đề pháp lý liên quan đến hoạt động nhập, tách vụ án để điều tra. Để được tư vấn rõ họ về vấn đề pháp lý này hoặc có bất cứ vấn đề pháp luật gì cần được tư vấn, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline: 1900.6568 để được tư vấn – hỗ trợ!
