Chủ thể thực hiện điều tra, đánh giá đất đai? Hoạt động điều tra, đánh giá đất đai?
Đất đai là nguồn tư liệu sản xuất chủ đạo trong đời sống và là nguồn tài nguyên hữu hạn. Thiếu đi đất đai thì các hoạt động sản xuất, đặc biệt là hoạt động sản xuất nông nghiệp không thể được thực hiện. Nhà nước đóng vai trò chủ đạo trong hoạt động quản lý đất đai, vai trò đó được thể hiện qua rất nhiều khía cạnh, trong đó có hoạt động điều tra, đánh giá đất đai. Bài viết dưới đấy sẽ giới thiệu về hoạt động điều tra, đánh giá đất đai.
Luật sư
* Cơ sở pháp lý:
– Luật Đất đai năm 2013;
– Điều 5a được quy định tại
– Nghị định số 136/2018NĐ- CP ngày 05 tháng 10 năm 2018 của Chính phủ sửa đổi một số điều của các Nghị định liên quan đến điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc lĩnh vực tài nguyên và môi trường;
– Thông tư số 60/2015/TT- BTNMT ngày 15 tháng 12 năm 2015 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Thông tư quy định về kỹ thuật điều tra, đánh giá đất đai.
Mục lục bài viết
1. Chủ thể thực hiện điều tra, đánh giá đất đai
Nội dung và các hoạt động tiến hành điều tra, đánh giá đất đai hiện được quy định tại Điều 32 Luật Đất đai năm 2013. Còn chủ thể thực hiện hoạt động điều tra, đánh giá đất đai được quy định tại Điều 33 Luật Đất đai năm 2013. Theo quy định tại điều luật này, thì chủ thể có trách nhiệm chính trong hoạt động quản lý điều tra, đánh giá đất đai đó chính là Bộ Tài nguyên Mội trường. Vai trò quản lý đó được thể hiện thông qua việc Bộ Tài nguyên và Môi trường tiến hành:
– Tổ chức thực hiện và công bố kết quả điều tra, đánh giá đất đai của cả nước, các vùng theo định kỳ 05 năm một lần và theo chuyên đề;
– Chỉ đạo việc thực hiện điều tra, đánh giá đất đai của tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương;
– Tổng hợp, công bố kết quả điều tra, đánh giá đất đai của cả nước. (Khoản 1 Điều 33)
Còn chủ thể tiến hành điều tra, đánh giá đất đai đó chính là Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cụ thể thì mỗi Ủy ban nhân dân tỉnh có trách nhiệm tổ chức thực hiện và công bố kết quả điều tra, đánh giá đất đai của địa phương; gửi kết quả về Bộ Tài nguyên và Môi trường để tổng hợp. Pháp luật hiện hành còn quy định về tổ chức tiến hành hoạt động điều tra, đánh giá đất đai đó chính là tổ chức, cá nhân . Đối với tổ chức, cá nhân tiến hành điều tra, đánh giá đất đai sẽ thực hiện điều tra, đánh giá đất đai theo yêu cầu của Ủy ban nhân dân tỉnh. Để được thực hiện hoạt động điều tra, đánh giá đất đai thì tổ chức, cá nhân này phải đáp ứng các điều kiện được quy định tại Điều 5a được quy định tại Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai (đã được sửa đổi, bổ sung Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06 tháng 01 năm 2017 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai và sửa đổ bổ sung bởi Nghị định số 136/2018NĐ- CP ngày 05 tháng 10 năm 2018 của Chính phủ sửa đổi một số điều của các Nghị định liên quan đến điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc lĩnh vực tài nguyên và môi trường.
Cụ thể thì tổ chức sự nghiệp, doanh nghiệp được thực hiện điều tra, đánh giá đất đai khi có đủ các điều kiện đó là có chức năng thực hiện điều tra, đánh giá đất đai đối với các tổ chức sự nghiệp của Nhà nước và có ít nhất 02 (hai) cá nhân đủ điều kiện theo luật định. Còn cá nhân để được thực hiện điều tra, đánh giá đất đai trong tổ chức có chức năng điều tra, đánh giá đất đai khi có đủ các điều kiện: Có trình độ từ đại học trở lên thuộc các chuyên ngành về quản lý đất đai, địa chính, khoa học đất, thổ nhưỡng, môi trường và các chuyên ngành khác có liên quan đến điều tra, đánh giá đất đai; và có thời gian công tác trong lĩnh vực quản lý tài nguyên đất hoặc điều tra, đánh giá đất đai từ 30 (ba mươi) tháng trở lên.
2. Hoạt động điều tra, đánh giá đất đai
Hoạt động điều tra, đánh giá đất đai được quy định chi tiết tại Thông tư số 60/2015/TT- BTNMT ngày 15 tháng 12 năm 2015 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Thông tư quy định về kỹ thuật điều tra, đánh giá đất đai.
* Hoạt động điều tra, đánh giá chất lượng đất, tiềm năng đất đai
Để thực hiện hoạt động này thì tiến hành thu thập thông tin, tài liệu, số liệu, bản đồ, bao gồm các thông tin về: về đất, chất lượng đất, ô nhiễm đất, thoái hóa đất, phân hạng đất nông nghiệp; về hiện trạng môi trường đất, khí hậu, biến đổi khí hậu; về thủy lợi, thủy văn nước mặt; về kinh tế – xã hội và tình hình quản lý, sử dụng đất. Sau khi thu thập thông tin xong thì tiến hành đánh giá, và lựa chọn các thông tin.
Giai đoạn tiếp theo đó chính là xác định nội dung và kế hoạch điều tra thực thực địa. Các hoạt động chính trong giai đoạn này đó chính là chuẩn bị bản đồ kết quả điều tra, chuyển các thông tin đã thu thập và lựa chọn trước đó lên bản đồ kết quả điều tra; tiếp theo thiến hành khảo sát sơ bộ và xác định thông tin, nội dung, số lượng phẫu diện, khu vực cần điều tra tại thực địa; xác định ranh giới khoanh đất, điểm đào phẫu diện đất lên bản đồ kết quả điều tra; chuẩn bị bản tả phẫu diện đất, phiếu điều tra tiềm năng đất đai và xây dựng báo cáo kế hoạch điều tra.
Tiếp tục đến giai đoạn điều tra, lấy mẫu đất tại thực địa, thì thực hiện các hoạt động: rà soát, chỉnh lý ranh giới khoanh đất điều tra; xác định vị trí khoanh đất điều tra và chấm điểm đào phẫu diện lên bản đồ kết quả điều tra say đó tiến hành đào (khoan), mô tả phẫu diện đất; lấy tiêu bản đất và mẫu đất của phẫu diện; mô tả thông tin về khoanh đất….
Đối với hoạt động điều tra tình hình sử dụng đất nông nghiệp được thực hiện theo quy định tại Điều 16 của Thông tư số 60/2015/TT- BTNMT. Hoạt động này thực hiện thông qua các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh tế, xã hội và môi trường và các yếu tố liên quan đến biến đổi chất lượng đất.
Sau đó tiến hành hoạt động xây dựng bản đồ chất lượng đất, tiềm năng đất đai và tiến hành phân tích đánh giá thực trạng chất lượng đất, tiềm năng đất đai. Sau khi phân tích tiến hành hoạt động đề xuất các quan điểm, mục tiêu, giải pháp, biện pháp bảo vệ, cải tạo đất và định hướng sử dụng đất. Hoạt động cuối cùng là xây dựng báo cáo tổng hợp và báo cáo tổng kết dự án.
Đối với hoạt động điều tra, đánh giá chất lượng đất, tiềm năng đất đai cấp tỉnh được thực hiện lần tiếp theo thì sẽ tiến hành gồm các bước: điều tra bổ sung thông tin, tài liệu, số liệu, bản đồ, xác định nội dung và kế hoạch điều tra bổ sung thực địa thì cũng thực hiện các hoạt động như thu thập bổ sung thông tin; đánh giá, lựa chọn thông tin đã thu thập bổ sung và xác định nội dung, kế hoạch điều tra thực địa; điều tra, khảo sát thực địa và xử lý tài liệu điều tra; xây dựng bản đồ chất lượng đất; xây dựng bản đồ tiềm năng đất đai; thân tích, đánh giá những thay đổi về chất lượng đất, tiềm năng đất đai so với kỳ trước; đề xuất bổ sung các giải pháp,….
* Hoạt động điều tra, đánh giá ô nhiễm đất cấp tỉnh
Tương tự như hoạt động điều tra, đánh giá chất lượng đất, tiềm năng đất đai thì hoạt động điều tra, đánh giá ô nhiễm đất cấp tỉnh cũng tiến hành hoạt động thu thập thông tin, bao gồm các nhóm thông tin: về điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên có liên quan đến quá trình ô nhiễm đất; về tình hình phát triển kinh tế – xã hội và quản lý, sử dụng đất; liên quan đến thực trạng và mức độ ô nhiễm đất… và tiến hành đánh giá, lựa chọn thông tin thu thập.
Sau khi lựa chọn thông tin thì tiến hành lập kế hoạch điều tra lấy mẫu đất tại thực địa và điều tra lấy mẫu tại thực địa. Hoạt động điều tra bao gồm các hoạt động chính: xác định nguồn gây ô nhiễm, tác nhân gây ô nhiễm, hướng lan tỏa ô nhiễm và các yếu tố địa hình, địa vật có liên quan; xác định ranh giới khoanh đất tại thực địa trên bản đồ kết quả điều tra; chụp ảnh minh họa; mô tả thông tin; lấy mẫu đất, bùn, mẫu nước… và xây dựng báo cáo kết quả điều tra thực địa.
Tiếp đến là giai đoạn tổng hợp, xử lý thông tin tài liệu nội nghiệp và ngoại nghiệp; phân tích mẫu đã lấy tại thực địa; chuẩn bị bản đồ nền; và thiết kế các trường thông tin lưu trữ dữ liệu. Giai đoạn tiếp theo là xây dựng bản đồ đất bị ô nhiễm. Cuối cùng là hoạt động đề xuất hướng khắc phục và xây dựng báo cáo.
* Hoạt động điều tra, phân hàng đất nông nghiệp lần đầu ở cấp tỉnh
Hoạt động này cũng được thực hiện tương tự ở điều tra, đánh giá ô nhiễm đất cấp tỉnh. bao gồm các bước chính: thu thập thông tin, tài liệu, số liệu, bản đồ; lập kế hoạch điều tra thực địa; điều tra thực địa; tổng hợp, xử lý thông tin; xây dựng bảo đồ phân hạng đất nông nghiệp và đánh giá mức độ phù hợp của hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp và xây dựng báo cáo kết quả phân hạng đất nông nghiệp.
