Hiếp dâm tập thể hay còn gọi cách khác là nhiều người hiếp một người. Vậy pháp luật hiện hành về hình sự quy định về hình phạt với tội hiếp dâm tập thể như thế nào?
Mục lục bài viết
1. Quy định hình phạt với tội hiếp dâm tập thể như thế nào?
Hiếp dâm tập thể hay còn gọi cách khác là nhiều người hiếp một người. Tại khoản 3 Điều 4 Nghị quyết 06/2019/NQ-HĐTP hướng dẫn xét xử xâm hại tình dục người dưới 18 tuổi có quy định nhiều người hiếp một người chính là trường hợp 02 người trở lên hiếp dâm 01 người. Cũng được coi là “nhiều người hiếp một người”, nếu như có từ 02 người trở lên cùng bàn bạc, thống nhất sẽ thay nhau để hiếp dâm 01 người, nhưng vì lý do ngoài ý muốn mới có 01 người thực hiện được về hành vi hiếp dâm. Không coi là “nhiều người hiếp một người”, nếu như có từ 02 người trở lên câu kết với nhau tổ chức, giúp sức cho 01 người hiếp dâm (trường hợp này là đồng phạm).
Theo đó, có thể hiểu hiếp dâm tập thể chính là 02 người trở lên hiếp dâm 01 người hoặc nếu như có từ 02 người trở lên cùng bàn bạc, thống nhất sẽ thay nhau hiếp dâm 01 người, nhưng là vì lý do ngoài ý muốn mới có 01 người thực hiện được hành vi hiếp dâm. Lưu ý rằng, không coi là hiếp dâm tập thể, nếu mà có từ 02 người trở lên câu kết với nhau tổ chức, giúp sức cho 01 người hiếp dâm (trường hợp này là đồng phạm).
Quy định hình phạt với tội hiếp dâm tập thể như sau:
1.1. Quy định hình phạt với tội hiếp dâm tập thể:
Điều 141 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bổ sung 2017 quy định về tội hiếp dâm như sau:
– Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc là lợi dụng tình trạng mà không thể nào tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với lại ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
– Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì sẽ bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
+ Trường hợp có tổ chức;
+ Đối với người mà người phạm tội phải có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
+ Trường hợp nhiều người hiếp một người;
+ Phạm tội từ 02 lần trở lên;
+ Đối với từ 02 người trở lên;
+ Có mang tính chất loạn luân;
+ Làm cho nạn nhân có thai;
+ Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể có từ 31% đến 60%;
+ Có tái phạm nguy hiểm.
– Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc là tù chung thân:
+ Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên;
+ Biết mình đang bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
+ Làm cho nạn nhân chết hoặc tự sát.
– Phạm tội đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì sẽ bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.
Theo quy định trên thì hành vi nhiều người hiếp một người (hiếp dâm tập thể) là một trong các tình tiết tăng nặng của tội hiếp dâm và người nào có hành vi hiếp dâm tập thể (nhiều người hiếp một người) mà bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm thì sẽ bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
1.2. Quy định hình phạt với tội hiếp dâm tập thể người dưới 16 tuổi:
Điều 142 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bổ sung 2017 quy định về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, Điều này quy định như sau:
– Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì sẽ bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
+ Dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi mà trái với ý muốn của họ;
+ Giao cấu hoặc là thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.
– Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:
+ Có mang tính chất loạn luân;
+ Làm cho nạn nhân có thai;
+ Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể có từ 31% đến 60%;
+ Đối với người mà người phạm tội phải có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
+ Phạm tội từ 02 lần trở lên;
+ Đối với từ 02 người trở lên;
+ Có tái phạm nguy hiểm.
– Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:
+ Trường hợp có tổ chức;
+ Có nhiều người hiếp một người;
+ Đối với người mà dưới 10 tuổi;
+ Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên;
+ Biết mình đang bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
+ Làm cho nạn nhân chết hoặc tự sát.
Theo quy định trên thì hành vi nhiều người hiếp một người (hiếp dâm tập thể) là một trong các tình tiết tăng nặng của tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi và người nào có hành vi hiếp dâm tập thể (nhiều người hiếp một người) mà bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi thì sẽ bị phạt với một trong các hình phạt sau:
– Phạt tù 20 năm;
– Phạt tù chung thân;
– Phạt tử hình.
2. Quy định về tổ chức xét xử vụ án hiếp dâm tập thể người dưới 16 tuổi:
– Thời hạn xét xử vụ án hiếp dâm tập thể người dưới 16 tuổi được thực hiện như sau:
+ Áp dụng thủ tục rút gọn đối với những trường hợp đủ điều kiện theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự;
+ Đưa các vụ án khác ra xét xử trong thời hạn không quá nửa thời hạn pháp luật cho phép đối với các trường hợp tương ứng.
– Khi xét xử vụ án hiếp dâm tập thể người dưới 16 tuổi thì Tòa án phải thực hiện:
+ Xét xử kín, tuyên án công khai theo đúng quy định tại Điều 327 của Bộ luật Tố tụng hình sự. Khi thự hiện tuyên án, Hội đồng xét xử chỉ đọc phần quyết định trong bản án;
+ Phân công Thẩm phán có kiến thức hoặc là kinh nghiệm xét xử các vụ án liên quan đến người dưới 18 tuổi;
+ Khi tham gia xét xử, Thẩm phán mặc trang phục làm việc hành chính của Tòa án nhân dân, không được mặc áo choàng;
+ Xử án tại Phòng xét xử thân thiện theo đúng quy định của pháp luật;
+ Có sự tham gia của người đại diện, người giám hộ, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của chính người dưới 18 tuồi.
– Khi xét xử vụ án hiếp dâm tập thể người dưới 16 tuổi, căn cứ vào điều kiện và hoàn cảnh cụ thể, Tòa án cần thực hiện:
+ Hạn chế triệu tập bị hại là người dưới 18 tuổi đến tại phiên tòa nếu vẫn giải quyết được vụ án bằng việc áp dụng những biện pháp thay thế khác (ví dụ: sử dụng lời khai của họ ở giai đoạn điều tra, truy tố; mời họ đến tại Tòa án hoặc địa điểm hợp pháp khác để lấy lời khai trước bằng văn bản, bằng ghi âm, ghi hình có âm thanh…).
+ Trường hợp phải triệu tập bị hại là người dưới 18 tuổi đến phiên tòa, thì Tòa án cần tạo điều kiện để họ làm quen, tiếp xúc với môi trường Tòa án, với quy trình và với thủ tục xét xử; bố trí cho họ ngồi ở phòng cách ly và sử dụng các thiết bị điện tử (ví dụ như: micro, loa, ti vi, camera…) để không làm ảnh hưởng đến tâm lý của họ khi mà họ khai báo, tham gia tố tụng tại phiên tòa; trường hợp không bố trí được phòng cách ly thì sẽ để họ ngồi ở phòng xử án nhưng phải có màn che ngăn cách với các khu vực của bị cáo và khoảng cách giữa Hội đồng xét xử với người bị hại là người dưới 18 tuổi không được quá 03 mét.
+ Câu hỏi đối với bị hại là người dưới 16 tuổi phải phù hợp với lứa tuổi, mức độ phát triển, trình độ văn hóa, hiểu biết của họ. Câu hỏi cần phải ngắn gọn, rõ ràng, đơn giản, dễ hiểu; không hỏi nhiều vấn đề cùng một lúc; chỉ đặt câu hỏi để làm rõ tình tiết vụ án; không đặt câu hỏi chỉ để tranh luận. Câu hỏi đối với bị hại mà dưới 10 tuổi không quá 10 từ và thời gian hỏi không liên tục quá 01 giờ.
+ Sử dụng sơ đồ hoặc mô hình cơ thể có đánh số thứ tự những bộ phận để người bị hại là người dưới 18 tuổi xác định các bộ phận bị xâm hại.
+ Khi bị cáo đề nghị được hỏi bị hại là người dưới 18 tuổi thì sẽ phải chuyển câu hỏi cho người bào chữa hoặc Hội đồng xét xử hỏi.
– Khi xét xử vụ án hiếp dâm tập thể người dưới 16 tuổi, Tòa án không được:
+ Yêu cầu bị hại là người dưới 18 tuổi phải tường thuật lại chi tiết quá trình phạm tội;
+ Sử dụng câu hỏi mà có tính chất công kích, đe dọa, gây xấu hổ, xúc phạm bị hại;
+ Đối chất giữa bị hại với người phạm tội ở tại phiên tòa;
+ Xác định bộ phận bị xâm hại bằng cách để bị hại là người dưới 18 tuổi chỉ trực tiếp vào các bộ phận cơ thể của mình hoặc của người khác;
+ Để bị cáo hỏi trực tiếp bị hại là người mà dưới 18 tuổi;
+ Buộc bị hại là người dưới 18 tuổi phải đứng khi mà tham gia tố tụng tại phiên tòa;
+ Công khai bản án, quyết định của Tòa án có liên quan đến vụ án trên cổng thông tin điện tử của Tòa án.
Những văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bổ sung 2017.
– Nghị quyết 06/2019/NQ-HĐTP hướng dẫn xét xử xâm hại tình dục người dưới 18 tuổi.
