Quan Hoàng Ba (Quan hoàng Bơ) là ai? Sự tích Ông Hoàng Ba?

1. Đền thơ Quan Hoàng Ba ở làng Mễ Trì:

Đền tọa lạc tại xã Mễ Trì, tổng Dịch Vọng, huyện Từ Liêm, ngày nay thuộc xã Mễ Trì, huyện Từ Liêm, thành phố Hà Nội. Chùa tọa lạc trên đường Miếu Đầm, ngay cạnh cổng số 5 của Trung tâm Hội nghị Quốc gia với tổng diện tích 2000m2.

Sở dĩ làng có tên là Mễ Trì vì xưa kia trên cánh đồng làng có một hồ nước, dân địa phương gọi là đầm, rộng tới 40 mẫu nên gọi là Động Đầm. Đầm này có ruộng bậc thang, xung quanh trồng lúa tám soan, có chỗ sâu trồng sen lấy hoa và hương. Gạo Bát giác Mễ Trì là đặc sản nổi tiếng xứ Bắc, từng là sản vật tiến vua, đã đi vào dân gian: “Cốm Vòng, gạo tám Mễ Trì/ Tương Bần, húng Láng, còn gì ngon hơn”.

Đầm này có hình thoi, theo hướng bắc nam. Theo Di chỉ của Đỗ Thịnh, ở ven kinh thành Thăng Long, ngay sát đầm phía Bắc, có một ngôi lăng (lộ thiên) tương truyền thờ ông Cụt, thủy thần ở đầm, hiện ra như một học sinh được anh ta nhận nuôi. Một ngày nọ, bà trở về nhà và thấy rằng con trai mình đã biến thành một con rắn. Người mẹ sợ quá ngất đi mà chết, đứa con bất hiếu nấn ná nên bị chặt đuôi, rắn chui xuống đầm. Về sau, dân làng xây lăng và bàn thờ cho mẹ.

2. Sự tích ông Hoàng Ba:

Đền Thánh Đầm được cho là ngôi đền linh thiêng bởi gắn liền với truyền thuyết về Hoàng Ba, tương truyền là rắn thần – con trai vua Thủy Tề lưu lạc đến vùng này. Với câu chuyện kể rằng: “Trong vùng có hai vợ chồng già nghèo khó không con cái. Hàng ngày ông lão đi kéo móng guốc để kiếm sống. Một ngày nọ, anh ta nhấc móng guốc lên và tìm thấy một quả trứng khác thường với màu sắc lấp lánh tuyệt đẹp. Không muốn ăn, anh bỏ ngay vào hũ sau nhà. Hai mươi ngày sau, quả trứng nở ra một con rắn trắng. Ông lão nửa mừng nửa sợ, không nói với ai và ngày ngày cho rắn ăn, thương rắn như con ruột. Con rắn lớn màu trắng nhanh như thổi. Một đêm nọ, trời bỗng mưa to, con rắn quấn mình trong một con rắn thần khổng lồ, chạy về phía đầm cũ và biến mất. Vài ngày sau, ông lão rất buồn và đi thả lưới nhưng không bắt được con cá nào. Một hôm, nhớ đến con rắn trắng, ông lão cầu nguyện, hy vọng con rắn con sẽ giúp ông bắt được nhiều cá. Khấn xong, tự nhiên ông lão thả lưới và bắt được cá to khắp nơi.

Từ đó về sau, ông lão khấn vái như vậy và câu được nhiều cá to. Những người bạn của ông lão đi câu cá trong đầm và bắt được rất ít cá, một mình ông câu được rất nhiều, nhưng tất cả đều là cá lớn. Mọi người đều ngạc nhiên, khi được hỏi, ông lão thành thật kể lại sự việc. Thế là dân làng nghe lời ông lão và bắt được nhiều cá to. Ngư dân trong làng lúc bấy giờ dùng đất và gỗ dựng bệ cạnh đầm để thờ cúng. Về sau, dân làng biết rắn trắng là con thứ ba của vua Thủy Tề nên nhân dân gọi là Hoàng Ba hay Đức Thánh Đầm và lập bệ thờ rắn thần trên đỉnh gò cạnh đầm. Nếu bạn bắt được một con cá, hãy đến đây để cầu nguyện. 

Không lâu sau đó, vùng đất này liên tục bị hạn hán, thất bát, nhân dân lầm than. Người xưa định dùng đàn để cầu mưa. Không ngờ, mỗi khi làm lễ xong trời lại mưa to. Vua và các quan nghe chuyện, nửa tin nửa ngờ, lập tức sai quân lính về địa phương điều tra sự thật. Sau khi tận mắt chứng kiến sự việc, nhà vua đã đích thân đến đây xem xét vị trí, tử vi và phong thủy, cho xây dựng một ngôi đền to đẹp hơn, lấy tên là Đức Thanh Đầm.

3. Kiến trúc đền Ông Hoàng Ba:

Nhìn từ xa, khuôn viên chùa như một bán đảo tách biệt với những công trình sầm uất, hiện đại ở Hà Nội bởi một đầm nước trong xanh. Ba mặt chùa nhìn ra đầm, có hành lang bao quanh. Đi từ cổng chùa vào bên trong, con đường được lát đá thẳng tắp, xung quanh là những hàng cây lá kim xanh mướt. Tọa lạc ở vị trí đắc địa nhưng không giống bất kỳ ngôi chùa nào, chùa nằm lộ thiên dưới tán cây si cổ thụ. Cổng chùa là bốn cột cao, trên thân có khắc chữ Hán. Xung quanh chánh điện có thêm 6 cây gạo nhiều năm tuổi, 2, 3 người ôm không xuể.

Theo dân gian, ngôi chùa đã tồn tại ở làng Mễ Trì Thượng hàng nghìn năm nay. Ngôi chùa đã được phong tổng cộng 18 sắc phong.

4. Ngày hội đền Ông Hoàng Ba:

Hàng năm vào ngày 18 tháng 2 âm lịch, dân làng và Mễ Trì Thượng tổ chức tế lễ trong khuôn viên đền. Ngoài ra, cứ 5 năm một lần, nhân dân hai làng Mễ Trì Thượng và Mễ Trì Hạ lại thay nhau tổ chức rước kiệu đi qua nhiều tuyến phố trong vùng. Đây không phải là nơi thờ Tứ Phủ nên không có tượng Mẫu hay bất cứ thứ gì liên quan đến Tứ Phủ. Do đó, không có nghi thức nào ở đây.

Tương truyền, từ xa xưa vào những ngày lễ, Tết, các quan trong triều và khắp nơi đều phải về đền Thanh Đàm dâng hương cầu quốc thái dân an. Tiếng lành đồn xa, ngôi chùa ngày nay càng được nhiều người biết đến bởi sự linh thiêng và mong được chiêm bái. Hàng năm, vào ngày Tết, ngày rằm, nhân dân địa phương và du khách thập phương về đây tham quan, lễ bái tại cổng chùa để cầu công danh, tài lộc, gia đình thăng tiến, bình an, mưa thuận gió hòa.

5. Lộ trình di chuyển đến đền Ông Hoàng Ba:

Từ trung tâm Hà Nội, bạn có nhiều lựa chọn để di chuyển đến đền ông Hoàng Bà. Bạn có thể ghé thăm Văn Miếu nổi tiếng trước khi đến Đền Đầm Hà Nội. Chúng tôi xin cung cấp một số thông tin về đường đi từ Văn Miếu Quốc Tử Giám đến chùa để độc giả có thể thuận tiện hơn trong việc di chuyển tới đền.

Địa chỉ chính xác của chùa là số 38 phố Miếu Đầm, phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm, cách trung tâm Hà Nội chỉ 8-10km, bạn có thể đi ô tô hoặc xe máy đến chùa.

Lộ trình tối ưu nhất với ô tô con là quãng đường 9km mất 15 phút di chuyển: Văn Miếu Quốc Tử Giám – Tôn Đức Thắng – Nguyễn Lương Bằng – Cầu vượt Thái Hà_Chùa Bộc -Tây Sơn – Ngã Tư Sở – Khuất Duy Tiến – Thắng Đại Lộ Kéo Dài – Phố Miếu Đầm – Miếu Đầm

Lộ trình tốt nhất cho xe máy dài 7.6km mất 14 phút di chuyển: Văn Miếu Quốc Tử Giám – Cát Linh – Giảng Võ – Huỳnh Thúc Kháng – Nguyễn Chí Thanh – Cầu vượt Trần Duy Hưng – Hầm chui Trung Hòa – Đại lộ Thăng Long – Phố Đền Đầm – Đền Đầm.

6. Văn khấn ông Hoàng Ba:

Trên điện ngọc rồng bay năm sắc

Dưới Động Đình ghềnh thác nguy nga

Mênh mông một dải giang hà

Ầm ầm sóng vỗ xa xa bạc đầu

Loài thuỷ tộc đâu đâu tìm đến

Vượt vũ môn xuất hiện thần long

Biến lên mặt nước lạ lùng

Ông Hoàng Bơ Thoải chân dung khác thường

Ông Bơ Thoải đường đường dung mạo

Mặt nhường gương tiết tháo oai phong

Thanh xuân một đấng anh hùng

Toàn tài văn võ lầu thông mọi đường

Sáng tựa gương trần ai chẳng bụi

Bầu rượu tiên thơ túi xênh xang

Khăn thêu áo trắng đai vàng

Võ hài chân dận vai mang đôi hèo

Cưỡi ngựa bạch vai đeo cung tiễn

Tay kiếm vàng trước điện bước ra

Thương dân trên cõi Sa Bà

Lòng tham chìm đắm đức hoà khó lên

Trước bệ ngọc Hoàng liền tấu đối

Lên cõi trần mở hội phúc duyên

Khâm sai Hoàng kíp băng miền

Phong lôi một trận nổi lên cõi phàm

Bạn tiên nữ xếp hàng rong ruổi

Cá kình nghê thẳng lối tiễn đưa

Sai quân dưỡng trực lên bờ

Trống dong cờ mở thực là nghiêm trang

Sắp hai hàng càng vàng tán tía

Kiệu vàng son nghi vệ bát âm

Tuần vương nghỉ gót dừng chân

Hoạ thơ Lý Đỗ ca ngâm đọ cờ

Tiệc xong lại chèo đua bẻ lái

Truyền chèo về Bát Hải dong chơi

Quỳnh Côi,Phượng Dực mấy nơi

Sông Thao,sông Cả qua chơi Lục Đầu

Chơi khắp hết sông Cầu sông Mã

Truyền ba quân các ngả thi đua

Lên rừng lấy gỗ chò hoa

Đem về dâng tiến vua cha Động Đình

Ngự Bắc kinh,Thăng Long quý địa

Phủ Tây Hồ tú khí danh lam

Dừng thuyền bái yết Mẫu Vương

Mẫu ban chấp chính cầm quyền vào ra

Cho coi sóc các toà cung nội

Riêng một bầu phượng ruổi loan ca

Đông Cuông, Tuần Quán các tòa

Cây cao bóng mát rườm rà tốt tươi

Đàn cá lội rõ mười không khác

Kết thành lầu dàn dặt đêm thanh

Trăng soi đáy nước thuỷ đình

Có thoi Hoàng thoải xinh xinh khác thường

Thoi sáng ánh kim cương lấp lánh

Biết bao người mến cảnh say sưa

Trách ai vô ý không ngờ

Qua không bái yết thực là khó van

Ai biết phép gia ban tài lộc

Độ cho người văn học thông minh

Hoàng về trắc giáng điện đình

Khuông phù đệ tử khang ninh thọ trường