Vai trò của công đoàn trong việc chấm dứt hợp đồng lao động

Vai trò của công đoàn trong việc chấm dứt hợp đồng lao động. Thỏa ước Lao động tập thể trong việc chấm dứt hợp đồng lao động.

Tóm tắt câu hỏi:

Xin luật sư tư vấn giúp em:

1) Vai trò của công đoàn trong việc chấm dứt hợp đồng lao động là như thế nào, và có Văn bản hay Nghị định liên quan không?

2) Thỏa ước Lao động tập thể trong việc chấm dứt hợp đồng lao động (khi chấm dứt Hợp đồng lao động trái luật thì sẽ như thế nào). Mong luật sư tư vấn giúp?

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Cơ sở pháp lý:

– “Bộ luật lao động 2019”.

– Nghị định 05/2015/NĐ-CP.

2. Giải quyết vấn đề:

Thứ nhất: Vai trò của công đoàn trong việc chấm dứt hợp đồng lao động

Tại Điều 188 “Bộ luật lao động 2019” có quy định về vai trò của tổ chức công đoàn trong quan hệ lao động như sau:

Điều 188. Vai trò của tổ chức công đoàn trong quan hệ lao động

"1. Công đoàn cơ sở thực hiện vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên công đoàn, người lao động; tham gia, thương lượng, ký kết và giám sát việc thực hiện thỏa ước lao động tập thể, thang lương, bảng lương, định mức lao động, quy chế trả lương, quy chế thưởng, nội quy lao động, quy chế dân chủ ở doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức; tham gia, hỗ trợ giải quyết tranh chấp lao động; đối thoại, hợp tác với người sử dụng lao động xây dựng quan hệ lao động hài hoà, ổn định, tiến bộ tại doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức.

2. Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở có trách nhiệm hỗ trợ công đoàn cơ sở thực hiện các chức năng, nhiệm vụ theo quy định tại khoản 1 Điều này; tuyên truyền giáo dục, nâng cao hiểu biết về pháp luật về lao động, pháp luật về công đoàn cho người lao động.

3. Ở những nơi chưa thành lập tổ chức công đoàn cơ sở, công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở thực hiện trách nhiệm như quy định tại khoản 1 Điều này.

4. Tổ chức công đoàn các cấp tham gia với cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp và tổ chức đại diện người sử dụng lao động để trao đổi, giải quyết các vấn đề về lao động."

Khi xem xét các trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định tại Điều 36 “Bộ luật lao động 2019” thì vai trò của công đoàn trong việc chấm dứt hợp đồng lao động thể hiện rõ nét trong trường hợp người lao động bị xử lý kỷ luật sa thải theo quy định tại khoản 3 Điều 125 của “Bộ luật lao động 2019”.

Khi đó vai trò công đoàn được thể hiện cụ thể trong quá trình xử lý kỷ luật sa thải, theo quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều 123 “Bộ luật lao động 2019” thì việc xử lý kỷ luật lao động phải có sự tham gia của tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở.

Bạn có thể tham khảo thêm tại Điều 30 Nghị định 05/2015/NĐ-CP, Luật công đoàn 2012.

Thứ hai: Sự tác động thỏa ước lao động tập thể với việc chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật.

Tại Điều 73 “Bộ luật lao động 2019” có quy định như sau:

Điều 73. Thỏa ước lao động tập thể

"1. Thỏa ước lao động tập thể là văn bản thoả thuận giữa tập thể lao động và người sử dụng lao động về các điều kiện lao động mà hai bên đã đạt được thông qua thương lượng tập thể.

>>> Luật sư tư vấn vai trò của công đoàn khi chấm dứt hợp đồng: 1900.6568

Thỏa ước lao động tập thể gồm thỏa ước lao động tập thể doanh nghiệp, thỏa ước lao động tập thể ngành và hình thức thỏa ước lao động tập thể khác do Chính phủ quy định.

2. Nội dung thoả ước lao động tập thể không được trái với quy định của pháp luật và phải có lợi hơn cho người lao động so với quy định của pháp luật."

Nguyên tắc khi giao kết hợp đồng là các bên phải Tự nguyện, bình đẳng, thiện chí, hợp tác và trung thực. Tự do giao kết hợp đồng lao động nhưng không được trái pháp luật, thỏa ước lao động tập thể và đạo đức xã hội. Như thế, thỏa ước lao động tập thể ngành được áp dụng trong các trường hợp pháp luật không quy định.

Thông thường, khi chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật, quyền lợi của người lao động được giải quyết theo “Bộ luật lao động 2019” và các văn bản hướng dẫn “Bộ luật lao động 2019”.Nếu pháp luật không quy định thì các quyền lợi, nghĩa vụ của người lao động, người sử dụng lao động mới sử dụng thỏa ước lao động tập thể. Sự tác động của thỏa ước lao động trong trường hợp này thường là vấn đề quyền và nghĩa vụ của các bên sau khi chấm dứt trái pháp luật mà pháp luật không có quy định.