Kiểm toán viên là gì? Các tiêu chuẩn để làm kiểm toán viên?

1. Quy định pháp luật về kiểm toán:

Như chúng ta đã biết, kiểm toán là một trong những giai đoạn của việc thu thập các dữ liệu và thông tin liên quan đến các nội dung kinh doanh, các hoạt động kinh doanh của công ty, doanh nghiệp. Để từ những thông tin thu thập được sẽ dùng để đánh giá các tiêu chuẩn hay các dữ liệu có liên quan tới những vấn đề như khả năng tài chính của một công ty, doanh nghiệp hay một tổ chức. Việc đánh giá này sẽ được kiểm duyệt thông qua bộ phận kế toán của chính công ty, doanh nghiệp hay tổ chức đó.

Thông qua việc kiểm toán đã được thực hiện theo đúng quy trình thì đối với bước đưa ra quyết định khi đánh giá mức độ phù hợp giữa các thông tin cần đánh giá, hệ thống quản lý cũng trở nên dễ dàng thực hiện hơn. Bên cạnh đó trong việc đánh giá giữa hai thông tin giữa mức độ chính xác của thông tin đã tiến hành thu thập được với những chuẩn mực đạo đức đã được vạch ra trước đó cũng sẽ dễ dàng và được đánh giá một cách khách quan hơn rất nhiều.

Như vậy, qua đây ta có thể thấy rằng công việc kiểm toán được thực hiện trong một công ty, doanh nghiệp hay một tổ chức là điều vô cùng quan trọng. Bởi lẽ, công việc kế toán giống như người đưa ra hướng đi, đưa ra định hướng, đưa ra chiến lược đối với công ty, doanh nghiệp hay tổ chức để việc kinh doanh đạt được hiệu quả tốt nhất

2. Phân loại kiểm toán theo quy định pháp luật:

Hiện nay, kiểm toán được phân ra thành 3 loại chi tiết như sau:

Thứ nhất, kiểm toán Nhà nước

Kiểm toán nhà nước được tiến hành do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện. Việc kiểm toán Nhà nước được thực hiện theo quy định pháp luật. Đối tượng của kiểm toán nhà nước là các doanh nghiệp trực thuộc nhà nước.

Thứ hai, kiểm toán độc lập

Kiểm toán độc lập được tiến hành thực hiện tại các công ty độc lập và các công ty chuyên về kiểm toán. Bộ phận và người thực hiện công việc kiểm toán này là các kiểm toán viên. Đối tượng của kiểm toán trong kiểm toán độc lập chính là các báo cáo tài chính của công ty, doanh nghiệp hay các tổ chức. Kiểm toán độc lập là hình thức phổ biến nhất trên các loại hình công ty doanh nghiệp hiện nay.

Thứ ba, kiểm toán nội bộ

Kiểm toán nội bộ là công việc được thực hiện trong chính các công ty doanh nghiệp hay tổ chức. Việc kiểm toán sẽ được tiến hành khi các thành viên trong ban Hội đồng quản trị hay ban lãnh đạo, ban giám đốc của công ty, doanh nghiệp hay tổ chức đưa ra yêu cầu. Đối với kiểm toán nội bộ chỉ mang tính chất nội bộ của chính đơn vị đó

3. Khái niệm kiểm toán viên là gì?

Kiểm toán viên được hiểu là người kế toán viên đã được cấp giấy chứng nhận hay giấy chứng chỉ để tiến hành thực hiện các công việc như kiểm tra tính chính xác của các tài khoản và các báo cáo tài chính mà công ty, doanh nghiệp hay tổ chức đưa ra. Đây là những công việc liên quan đến giai đoạn kiểm toán. Sau khi đã thực hiện các công việc liên quan đến kiểm toán như trên thì kiểm toán viên sẽ tiến hành thực hiện công việc tiếp theo đó là lập một báo cáo độc lập sau khi thực hiện các công việc theo trình tự nêu trên. Bản báo cáo này sẽ là một bản đánh giá tổng quan nhất xem các tài khoản của công ty có thể hiện đúng với tình trạng hoạt động của công ty hay không.

4. Quy định về tiêu chuẩn kiểm toán viên:

4.1 Tiêu chuẩn về kiểm toán viên

Căn cứ theo quy định tại Điều 14 Luật Kiểm toán độc lập số 67/2011/QH12  tiêu chuẩn của kiểm toán viên được quy định cụ thể như sau:

1. Kiểm toán viên phải có đủ các tiêu chuẩn sau đây:

a) Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;

b) Có phẩm chất đạo đức tốt, có ý thức trách nhiệm, liêm khiết, trung thực, khách quan;

c) Có bằng tốt nghiệp đại học trở lên thuộc chuyên ngành tài chính, ngân hàng, kế toán, kiểm toán hoặc chuyên ngành khác theo quy định của Bộ Tài chính;

d) Có Chứng chỉ kiểm toán viên theo quy định của Bộ Tài chính.

2. Trường hợp người có chứng chỉ của nước ngoài được Bộ Tài chính công nhận, đạt kỳ thi sát hạch bằng tiếng Việt về pháp luật Việt Nam và có đủ các tiêu chuẩn quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều này thì được công nhận là kiểm toán viên.

Như vậy, ta có thể thấy rằng để đạt được mục tiêu trở thành một kiểm toán viên thì kiểm toán viên cần phải có đầy đủ các tiêu chuẩn như đã nêu ở trên. Ngoài các điều kiện chung như có năng lực hành vi dân sự hay có phẩm chất đạo đức tốt, có trách nhiệm trong công việc và có tính trung thực khách quan thì các quy định về chuyên môn nghiệp vụ cũng rất quan trọng như các giấy chứng chỉ kiểm toán viên hay chứng chỉ của nước ngoài về kiểm toán viên.

4. 2 Quy định về đăng ký hành nghề kiểm toán viên

Theo Điều 15 Luật Kiểm toán độc lập số 67/2011/QH12 người có đủ các điều kiện sau đây được đăng ký hành nghề kiểm toán như sau:

1. Người có đủ các điều kiện sau đây được đăng ký hành nghề kiểm toán:

a) Là kiểm toán viên;

b) Có thời gian thực tế làm kiểm toán từ đủ ba mươi sáu tháng trở lên;

c) Tham gia đầy đủ chương trình cập nhật kiến thức.

2. Người có đủ các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này thực hiện đăng ký hành nghề kiểm toán và được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán theo quy định của Bộ Tài chính.

3. Người đề nghị cấp Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán phải nộp lệ phí theo quy định của pháp luật.

4. Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán chỉ có giá trị khi người được cấp có hợp đồng lao động làm toàn bộ thời gian cho một doanh nghiệp kiểm toán, chi nhánh doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam.

Như vậy, qua quy định nêu trên ta có thể thấy để có thể đăng ký hành nghề kiểm toán viên trước hết người đăng ký phải là kiểm toán viên sau khi đã đáp ứng đủ điều kiện để trở thành kiểm toán viên. Quan trọng nhất kiểm toán viên phải có thời gian làm việc kiểm toán thực tế trên ba mươi sáu tháng. Đồng thời trong quá trình làm việc thực tế, kiểm toán viên cần tham gia đầy đủ các chương trình có nội dung nhằm nâng cao và cập nhật kiến thức cho kiểm toán viên.

5. Công việc của kiểm toán viên:

Đối với kiểm toán viên, các công việc cần thực hiện sẽ được quy định cụ thể như sau:

Thứ nhất, kiểm toán viên cần tiến hành thực hiện xác minh tính trung thực tính chính xác của các báo cáo tài chính trong công ty, doanh nghiệp hay tổ chức. Không chỉ đơn giản là tính trung thực, chính xác mà tính pháp lý cũng cần được kiểm toán viên thực hiện kiểm tra. Đây là công việc quan trọng nhất cũng như cần thiết nhất đối với một kiểm toán viên bởi nó ảnh hưởng và liên quan trực tiếp đến hoạt động, chiến lược hoạt động của công ty, doanh nghiệp hay tổ chức

Thứ hai, kiểm toán viên tiến hành thực hiện phân tích thu thập các số liệu cần thiết liên quan đến báo cáo tài chính, các thông tin liên quan đến báo cáo tài chính để từ các căn cứ đó tiến hành lâp lên báo cáo tài chính sao cho chính xác và tổng quan nhất.

Thứ ba, bởi kiểm toán viên gần như thực hiện các công việc liên quan đến kiểm tra, rà soát toàn bộ các thông tin, dữ liệu, các báo cáo tài chính bao gồm thu thập, kiểm tra rà soát đến phân tích và kết luận. Nên kiểm toán viên sẽ là người thực hiện công việc, có nghĩa vụ tư vấn, tham mưu cho ban giám đốc, ban lãnh đạo hay hội đồng quản trị của công ty, doanh nghiệp hay tổ chức để đánh giá chất lượng hoạt động của công ty, doanh nghiệp. Đánh giá về mặt tài chính đối với việc hoạt động của công ty doanh nghiệp sau khi đã xây dựng xong báo cáo tài chính. Từ những sai sót, hoặc những điểm mạnh hay điểm yếu của công ty, doanh nghiệp hay tổ chức để rút kinh nghiệm và đưa ra các chiến lược, các phương hướng hoạt động tốt hơn.

TƯ VẤN TRƯỜNG HỢP CỤ THỂ:

Tóm tắt câu hỏi:

Xin chào Luật sư Luật Dương Gia, tôi đang có một vấn đề vướng mắc cần sự hỗ trợ và tư vấn từ phía luật sư Luật Dương gia như sau.Hiện nay, điều kiện để trở thành kiểm toán viên theo quy định mới nhất là gì? Trường hợp hiện nay,Tôi có bằng tốt nghiệp đại học chuyên ngành tài chính, vậy tôi có đủ tiêu chuẩn kiểm toán viên trong kiểm toán độc lập hay không? Tôi xin cảm ơn Luật sư Luật Dương gia đã hỗ trợ cho tôi.

Luật sư tư vấn:

Theo quy định của Luật kiểm toán độc lập 2011 tiêu chuẩn kiểm toán viên được quy định như sau:

Thứ nhất:  Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;

Thứ hai:  Có phẩm chất đạo đức tốt, có ý thức trách nhiệm, liêm khiết, trung thực, khách quan;

Thứ ba: Có bằng tốt nghiệp đại học trở lên thuộc chuyên ngành tài chính, ngân hàng, kế toán, kiểm toán hoặc chuyên ngành khác theo quy định của Bộ Tài chính;

Thứ tư: Có Chứng chỉ kiểm toán viên theo quy định của Bộ Tài chính.

Trường hợp người có chứng chỉ của nước ngoài được Bộ Tài chính công nhận, đạt kỳ thi sát hạch bằng tiếng Việt về pháp luật Việt Nam và có đủ các tiêu chuẩn trên  thì được công nhận là kiểm toán viên.

Như vậy, ngoài vấn đề có bằng tốt nghiệp đại học chuyên ngành tài chính thì bạn còn phải đảm bảo các nội dung trên thì mới đảm bảo điều kiện liên quan để đủ tiêu chuẩn kiểm toán viên.