Thành viên HĐQT có được đồng thời làm Kế toán trưởng?

1. Quy định về kế toán trưởng:

– Kế toán trưởng là người đứng đầu bộ máy kế toán của đơn vị có nhiệm vụ tổ chức thực hiện công tác kế toán ở trong đơn vị kế toán.

– Kế toán trưởng của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị sự nghiệp sử dụng ngân sách nhà nước và doanh nghiệp do Nhà nước có nắm giữ trên 50% vốn điều lệ ngoài nhiệm vụ của kế toán trưởng còn có nhiệm vụ giúp cho người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán giám sát tài chính tại đơn vị kế toán.

– Kế toán trưởng chịu sự lãnh đạo của người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán; trường hợp có đơn vị kế toán cấp trên thì sẽ phải đồng thời chịu sự chỉ đạo và kiểm tra của kế toán trưởng của đơn vị kế toán cấp trên về chuyên môn, nghiệp vụ.

– Trường hợp đơn vị kế toán cử người phụ trách kế toán thay kế toán trưởng thì người phụ trách kế toán phải có các tiêu chuẩn, có những điều kiện của kế toán trưởng phải có mà pháp luật đã quy định và phải thực hiện về những trách nhiệm và quyền quy định cho kế toán trưởng.

2. Thành viên HĐQT có được đồng thời làm Kế toán trưởng không?

Khoản 1 Điều 21 Văn bản hợp nhất 02/VBHN-BTC 2019 hợp nhất các Nghị định hướng dẫn Luật Kế toán có quy định rõ Kế toán trưởng phải có các tiêu chuẩn pháp luật quy định và không thuộc một trong các trường hợp không được làm kế toán mà pháp luật quy định. Mà theo Điều 52 Văn bản hợp nhất 14/VBHN-VPQH 2019 hợp nhất Luật Kế toán và theo Điều 19 của Văn bản hợp nhất 02/VBHN-BTC 2019 hợp nhất các Nghị định hướng dẫn về Luật Kế toán thì những người không được làm kế toán bao gồm có:

– Người chưa thành niên; người bị Tòa án tuyên bố hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự; người mà đang phải thực hiện chấp hành về biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.

– Người đang bị cấm hành nghề kế toán theo bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực của pháp luật; người mà đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; người mà đang phải thực hiện chấp hành hình phạt tù hoặc là đã bị kết án về một trong các tội có xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, tội phạm về chức vụ có liên quan đến tài chính, kế toán mà chưa được xóa án tích.

– Cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, vợ, chồng, con đẻ, con nuôi, anh, chị, em ruột của những người dưới đây (chỉ trừ doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn do một cá nhân làm chủ sở hữu, doanh nghiệp thuộc về loại hình khác nhưng không có vốn nhà nước và là doanh nghiệp siêu nhỏ theo đúng quy định của pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa):

+ Của người đại diện theo pháp luật,

+ Của những người đứng đầu,

+ Của các giám đốc, tổng giám đốc

+ Của cấp phó của người đứng đầu, phó giám đốc, phó tổng giám đốc phụ trách về công tác tài chính – kế toán, kế toán trưởng ở trong cùng một đơn vị kế toán.

– Người đang làm quản lý, Điều hành, thủ kho, thủ quỹ, người được giao nhiệm vụ thường xuyên mua, bán về những tài sản trong cùng một đơn vị kế toán, chỉ trừ trường hợp trong cùng doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn do có một cá nhân làm chủ sở hữu và cả các doanh nghiệp thuộc loại hình khác nhưng không có vốn nhà nước và là doanh nghiệp siêu nhỏ theo đúng quy định của pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Theo quy định trên thì người đang làm quản lý trong cùng một đơn vị kế toán là một trong những đối tượng sẽ không được làm kế toán, chỉ trừ trường hợp trong cùng doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn do có một cá nhân làm chủ sở hữu và cả các doanh nghiệp thuộc loại hình khác nhưng không có vốn nhà nước và là một doanh nghiệp siêu nhỏ theo quy định của pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Thêm nữa, tại Điều 13 Văn bản hợp nhất 14/VBHN-VPQH 2019 hợp nhất Luật Kế toán thì một trong những hành vi mà bị nghiêm cấm trong kế toán bao gồm có người có trách nhiệm quản lý, điều hành của đơn vị kế toán có kiêm làm kế toán, thủ kho, thủ quỹ, chỉ trừ các doanh nghiệp tư nhân và công ty trách nhiệm hữu hạn do một cá nhân làm chủ sở hữu.

Đồng thời, tại khoản 24 Điều 4 Văn bản hợp nhất 07/VBHN-VPQH 2022 hợp nhất Luật Doanh nghiệp có quy định rõ người quản lý doanh nghiệp chính là người mà đang thực hiện quản lý doanh nghiệp tư nhân và người quản lý công ty, bao gồm có chủ doanh nghiệp tư nhân, những thành viên hợp danh, Chủ tịch Hội đồng thành viên, những thành viên Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty, Chủ tịch Hội đồng quản trị, những thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc hoặc là Tổng giám đốc và những cá nhân có giữ chức danh quản lý khác theo quy định tại Điều lệ công ty.

Như vậy, qua các quy định trên có thể khẳng định được rằng thành viên HĐQT không được đồng thời làm Kế toán trưởng của công ty.

3. Xử phạt trường hợp công ty cổ phần để thành viên HĐQT đồng thời làm Kế toán trưởng:

Như đã phân tích ở mục trên, thành viên HĐQT không được đồng thời làm Kế toán trưởng của công ty. Nếu doanh nghiệp (công ty cổ phần) để xảy ra tình trạng thành viên HĐQT đồng thời làm Kế toán trưởng thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo các quy định tại Nghị định xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực kế toán. Cụ thể, tại Điều 17 Văn bản hợp nhất 07/VBHN-BTC 2022 hợp nhất những Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán độc lập có các quy định xử phạt về những hành vi vi phạm quy định về tổ chức bộ máy kế toán, bố trí những người mà làm kế toán hoặc thuê làm kế toán như sau:

– Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau:

+ Thuê tổ chức, cá nhân mà không đủ tiêu chuẩn, điều kiện hành nghề kế toán để làm dịch vụ kế toán cho đơn vị mình;

+ Không thực hiện bổ nhiệm lại kế toán trưởng, phụ trách kế toán theo như thời hạn quy định;

+ Không tổ chức bàn giao công tác kế toán khi mà có thay đổi về người làm kế toán, kế toán trưởng, phụ trách kế toán;

+ Không thông báo theo quy định khi có thay đổi kế toán trưởng hoặc phụ trách kế toán.

– Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau:

+ Không tổ chức bộ máy kế toán của đơn vị kế toán; không bố trí người làm kế toán, làm kế toán trưởng hoặc là không thực hiện thuê những tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ kế toán làm kế toán, làm kế toán trưởng theo quy định;

+ Bố trí những người làm kế toán mà pháp luật quy định không được làm kế toán;

+ Bố trí nhữg người làm kế toán, người làm kế toán trưởng, phụ trách kế toán không đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định;

+ Bổ nhiệm kế toán trưởng, phụ trách kế toán không đúng với trình tự, thủ tục theo quy định.

– Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau:

+ Bố trí người có trách nhiệm quản lý, điều hành đơn vị kế toán kiêm làm kế toán, thủ kho, thủ quỹ hoặc là mua, bán về những tài sản, chỉ trừ doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn do một cá nhân làm chủ sở hữu, doanh nghiệp thuộc các loại hình khác nhưng không có vốn nhà nước và là một doanh nghiệp siêu nhỏ theo quy định của pháp luật về hỗ trợ những doanh nghiệp nhỏ và vừa;

+ Bố trí người làm kế toán trưởng không đủ các tiêu chuẩn, điều kiện quy định;

+ Thuê người làm kế toán trưởng không đủ các tiêu chuẩn, điều kiện quy định.

Thêm nữa, tại khoản 2 Điều 6 Văn bản hợp nhất 07/VBHN-BTC 2022 hợp nhất các Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán độc lập quy định phạt tiền đối với hành vi vi phạm quy định về tổ chức bộ máy kế toán, bố trí về những người làm kế toán hoặc thuê làm kế toán là mức phạt tiền đối với cá nhân. Còn đối với các tổ chức mà lại có cùng hành vi vi phạm thì mức phạt tiền gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

Như vậy, nếu như doanh nghiệp (công ty cổ phần) để xảy ra tình trạng thành viên HĐQT đồng thời làm Kế toán trưởng thì sẽ bị phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng.

Những văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:

– Văn bản hợp nhất 14/VBHN-VPQH 2019 hợp nhất Luật Kế toán.

THAM KHẢO THÊM:

• Kế toán trưởng là gì? Kế toán trưởng là chức danh hay chức vụ?
• Tiêu chuẩn bổ nhiệm kế toán trưởng trong đơn vị kế toán thuộc Nhà nước
• Đại diện ký kết hợp đồng kinh tế? Kế toán trưởng có được ký hợp đồng kinh tế không?