Quyền của các bên trong hợp đồng thuê tài sản

Quyền của các bên trong hợp đồng thuê tài sản. Thay đổi tài sản thuê, trách nhiệm của các bên trong hợp đồng thuê tài sản.

---

Tóm tắt câu hỏi:

Chào luật sự, cháu có tình huống dân sự này, rất mong nhận được lời tư vấn của luật sư, cháu xin cảm ơn ạ Ngày 3/6/2014 anh Nguyễn Bá Thành quê ở Bắc Giang lên Hà Nội chơi và qua cửa hàng của anh Lê Văn Chính thuê một chiếc xe máy Wave, nhãn hiệu Honda để thăm quan ở Hà Nội trong vòng 3 ngày. Theo thỏa thuận của hai bên thì anh Chính phải giao xe anh cho anh Thành vào ngày hôm sau. Tuy nhiên, khi anh Thành ghé qua cửa hàng để lấy xe như đúng thỏa thuận thì anh Chính cho biết là hiện tại cửa hàng anh không còn xe Wave để giao vì người thuê xe Wave trước không mang xe trả anh đúng như thỏa thuận. Bởi vậy, anh Chính đề nghị anh Thành thay xe Wave bằng xe máy Zoo, nhãn hiệu Yamaha và anh Thành đồng ý. Khi giao xe anh Chính cho anh Thành biết là xe zoo này vẫn còn khá mới và chạy rất tốt, chưa phải sửa chữa lần nào. Đi thăm quan đến địa điểm ở Hồ Gươm thì xe đột nhiên chết máy, không thể nổ máy để đi tiếp được. Anh Thành có gọi điện cho anh Chính và yêu cầu anh Chính đi chiếc xe máy khác đến để thay cho anh nhưng anh Chính không đồng ý vì cho rằng anh Thành đi xe thì anh Thành phải tự chịu chứ anh không có trách nhiệm gì. Sau khi anh Thành mang xe vào hiệu sửa xe máy thì được thợ sửa xe cho biết, thực chất chiếc xe zoo anh đang đi đã rất cũ và các bộ phận máy móc, động cơ đều đã hỏng hóc và sửa chữa rất nhiều lần. Hơn nữa, chiếc xe quá cũ, các bộ phận đều đã hỏng hóc nặng từ lâu. Câu hỏi:

1. Bản chất của thỏa thuận giữa anh Thành và anh Chính về việc thay đổi loại xe thuê từ wave sang zoo là gì?

2. Anh Thành có quyền gì khi anh Chính giao xe zoo cho anh đã cũ nát, hỏng hóc và sữa chữa nhiều lần?

3. Ai phải chịu trách nhiệm đối với các hỏng hóc của xe?

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

Thứ nhất, bản chất của thỏa thuận giữa anh Chính và anh Thành là một hợp đồng thuê tài sản theo quy định tại Điều 480 Bộ luật dân sự 2005.

“Điều 480. Hợp đồng thuê tài sản

Hợp đồng thuê tài sản là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó bên cho thuê giao tài sản cho bên thuê để sử dụng trong một thời hạn, còn bên thuê phải trả tiền thuê.”

Trong đó, bên thuê là anh Thành thuê xe máy để sử dụng và trả tiền thuê cho bên cho thuê là anh Chính. Tuy thỏa thuận ban đầu giữa hai bên thống nhất tài sản cho thuê là chiếc xe máy Wave, nhưng do điều kiện khách quan thì bên cho thuê không thể giao tài sản theo như thỏa thuận và sau khi thỏa thuận, anh Thành đã đồng ý thuê chiếc xe Zoo hiệu Yamaha của anh Chính. Như vậy, việc không giao tài sản thuê như thỏa thuận đã được hai bên khắc phục bằng việc thay thế tài sản khác, anh Thành chấp nhận thỏa thuận nên hợp đồng thuê tài sản đã được xác lập với tài sản cho thuê là chiếc xe máy Zoo hiệu Yamaha.

Thứ hai, tranh chấp xảy ra do những hỏng hóc của chiếc xe là đối tượng của hợp đồng thuê. Liên quan đến vấn đề này, Điều 484 và Điều 485 của Bộ luật dân sự 20005 quy định như sau:

“Điều 484. Giao tài sản thuê

1. Bên cho thuê phải giao tài sản cho bên thuê đúng số lượng, chất lượng, chủng loại, tình trạng và đúng thời điểm, địa điểm đã thoả thuận và cung cấp những thông tin cần thiết về việc sử dụng tài sản đó.

2. Trong trường hợp bên cho thuê chậm giao tài sản thì bên thuê có thể gia hạn giao tài sản hoặc hủy bỏ hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại; nếu tài sản thuê không đúng chất lượng như thoả thuận thì bên thuê có quyền yêu cầu bên cho thuê sửa chữa, giảm giá thuê hoặc hủy bỏ hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Điều 485. Nghĩa vụ bảo đảm giá trị sử dụng của tài sản thuê

1. Bên cho thuê phải bảo đảm tài sản thuê trong tình trạng như đã thoả thuận, phù hợp với mục đích thuê trong suốt thời gian cho thuê; phải sửa chữa những hư hỏng, khuyết tật của tài sản thuê, trừ hư hỏng nhỏ mà theo tập quán bên thuê phải tự sửa chữa.

2. Trong trường hợp tài sản thuê bị giảm sút giá trị sử dụng mà không do lỗi của bên thuê thì bên thuê có quyền yêu cầu bên cho thuê:

a) Sửa chữa tài sản;

b) Giảm giá thuê;

c) Đổi tài sản khác hoặc đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại, nếu tài sản thuê không thể sửa chữa được mà do đó mục đích thuê không đạt được hoặc tài sản thuê có khuyết tật mà bên thuê không biết.

3. Trong trường hợp bên cho thuê đã được thông báo mà không sửa chữa hoặc sửa chữa không kịp thời thì bên thuê có quyền tự sửa chữa tài sản thuê, nhưng phải báo cho bên cho thuê và có quyền yêu cầu bên cho thuê thanh toán chi phí sửa chữa.”

>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568

Trước tiên, chất lượng và giá trị sử dụng của chiếc xe cần được giám định bởi cơ quan có thẩm quyền để được công nhận trước pháp luật bởi trong khi anh Chính cho rằng xe của mình còn mới và chạy tốt thì người sửa xe cho anh Thanh lại cho rằng xe đã rất cũ, bị hỏng hóc từ lâu. Về nguyên tắc, bên cho thuê phải đảm bảo tài sản cho thuê có chất lượng, giá trị sử dụng phù hợp với yêu cầu của bên thuê trong suốt thời gian thuê và bên thuê thì có nghĩa vụ bảo quản tài sản thuê. Căn cứ vào quy định nêu trên, nếu được xác định là xe đã hỏng hỏng, cũ nát và không đảm bảo giá trị sử dụng như đã thỏa thuận không do lỗi của mình thì anh Thành có quyền:

+ Đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng và yêu cầu anh Chính bồi thường thiệt hại do tài sản không đạt giá trị sử dụng như thỏa thuận.

+ Yêu cầu anh Chính hoàn trả số tiền sửa chữa chiếc xe.