Quy định pháp luật khi sử dụng lao động trẻ em dưới 15 tuổi

Trẻ em là đối tượng đặc biệt được pháp luật bảo vệ, trong các trường hợp lao động là trẻ em dưới 15 tuổi thì Bộ luật lao động có những quy định riêng để bảo vệ lao động trẻ em. Vậy quy định pháp luật khi sử dụng lao động trẻ em dưới 15 tuổi theo quy định của Bộ luật lao động được pháp luật quy định cụ thể như thế nào? Bài viết dưới đây của Luật Dương Gia sẽ đi vào tìm hiểu các quy định liên quan để giúp người đọc hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Luật sư tư vấn luật miễn phí qua tổng đài điện thoại: 1900.6568

Cơ sở pháp lý:

– Bộ luật lao động 2019.

– Thông tư 09/2020/TT-BLĐTBXH hướng dẫn Bộ luật Lao động về lao động chưa thành niên do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành.

1. Sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc và điều kiện sử dụng người chưa đủ 15 tuổi?

Sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc được quy định tại Điều 145 Bộ luật lao động 2019. Theo đó thì khi sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc, người sử dụng lao động phải tuân theo quy định sau đây:

+ Người sử dụng lao động phải tiến hành giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản đối với người lao động chưa đủ 15 tuổi và người đại diện theo pháp luật của người lao động chưa đủ 15 tuổi để đảm bảo quyền lợi của người chưa đủ 15 tuổi đối với các điều kiện công việc của mình;

+ Người sử dụng lao động có nghĩa vụ trong việc tiến hành bố trí giờ làm việc không ảnh hưởng đến thời gian học tập của người chưa đủ 15 tuổi, đảm bảo sự phát triển cho trẻ vị thành biên;

+ Trước khi tiến hành giao kết hợp đồng lao động phải có giấy khám sức khỏe của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền xác nhận sức khỏe của người chưa đủ 15 tuổi phù hợp với công việc và tổ chức kiểm tra sức khỏe định kỳ ít nhất một lần trong 06 tháng nhằm đảm bảo sức khỏe của người lao động chưa đủ 15 tuổi đáp ứng điều kiện công việc;

+ Người sử dụng lao động cần bảo đảm điều kiện làm việc, an toàn, vệ sinh lao động phù hợp với lứa tuổi khi người lao động là người dưới 15 tuổi, cần có môi trường phù hợp với lứa tuổi này;

– Người sử dụng lao động chỉ được tuyển dụng và sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi vào làm các công việc nhẹ theo Người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi chỉ được làm công việc nhẹ theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành.

– Người sử dụng lao động không được tuyển dụng và sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việ. Ngoại lệ của trường hợp này là các công việc nghệ thuật, thể dục, thể thao nhưng không làm tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa đủ 13 tuổi và phải có sự đồng ý của cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Theo Điều 3 Thông tư 09/2020/TT-BLĐTBXH hướng dẫn Bộ luật Lao động về lao động chưa thành niên do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành thì điều kiện sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc được quy định như sau:

– Theo quy định tại Điều luật này thì người sử dụng lao động bắt buộc phải giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người chưa đủ 15 tuổi và người đại diện theo pháp luật của người đó.

– Người sử dụng lao động bắt buộc phải bố trí thời giờ làm việc của người chưa đủ 15 tuổi theo quy định của pháp luật, trong quá trình thực hiện hợp đồng lao động nếu người chưa đủ 15 tuổi vừa làm việc vừa học tập hoặc có nhu cầu học tập thì việc bố trí thời giờ làm việc phải bảo đảm không ảnh hưởng đến thời gian học tập của người chưa đủ 15 tuổi.

– Người sử dụng lao động cần phải bố trí các đợt nghỉ giải lao cho người chưa đủ 15 tuổi theo quy định của Bộ luật Lao động để đảm bảo sức khỏe của người lao động chưa đủ 15 tuổi được đảm bảo.

– Người sử dụng lao động cần phải tuân thủ quy định về khám sức khỏe, khám phát hiện bệnh nghề nghiệp và bảo đảm điều kiện làm việc, an toàn, vệ sinh lao động cho người lao động chưa đủ 15 tuổi được đảm bảo.

2. Thẩm quyền và việc giao kết hợp đồng lao động để sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc?

Giao kết hợp đồng lao động để sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc được quy định tại Điều 4 Thông tư 09/2020/TT-BLĐTBXH hướng dẫn Bộ luật Lao động về lao động chưa thành niên do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành như sau:

– Người giao kết hợp đồng lao động bên phía người sử dụng lao động thực hiện theo quy định của Bộ luật Lao động và đáp ứng các điều kiện sau:

+ Người sử dụng lao động phải có phiếu lý lịch tư pháp ;

+ Có Bản cam kết chưa từng bị truy cứu trách nhiệm hình sự, xử phạt vi phạm hành chính về hành vi xâm hại trẻ em;

Theo đó thì Hợp đồng lao động với người chưa đủ 15 tuổi ngoài có các nội dung cơ bản như hợp đồng lao động thông thường (thông tin của người lao động, người sử dụng lao động, thông tin về công việc, điều kiện công việc, tiền lương…) thì còn phải có các thông tin của người đại diện theo pháp luật của người chưa đủ 15 tuổi, thông tin về chỗ ở đối với người chưa đủ 15 tuổi làm việc xa gia đình; quy định về việc bảo đảm điều kiện học tập cho người lao động chưa đủ 15 tuổi. Cần lưu ý hợp đồng lao động đối với người chưa đủ 13 tuổi chỉ có hiệu lực sau khi có văn bản đồng ý của Sở Lao động – Thương binh và Xã hội.

– Thẩm quyền đồng ý việc sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc được quy định tại Điều 5 hông tư 09/2020/TT-BLĐTBXH hướng dẫn Bộ luật Lao động về lao động chưa thành niên do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành như sau:

Khi tuyển dụng, sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc thì người sử dụng lao động phải có sự đồng ý của cơ quan sau:

– Sở Lao động – Thương binh và Xã hội nơi đặt trụ sở chính hoặc nơi có địa chỉ được ghi trong giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã hoặc giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc quyết định thành lập cơ quan, tổ chức hoặc hợp đồng hợp tác của tổ hợp tác, trong trường hợp người sử dụng lao động là doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã.

– Sở Lao động – Thương binh và Xã hội nơi đăng ký hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú của hộ gia đình, cá nhân, trong trường hợp người sử dụng lao động là hộ gia đình hoặc cá nhân.

Hồ sơ đề nghị việc sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc được quy định tại Điều 6 Thông tư 09/2020/TT-BLĐTBXH hướng dẫn Bộ luật Lao động về lao động chưa thành niên do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành như sau:

Hồ sơ đề nghị việc sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc gồm có:

+ Văn bản đề nghị việc sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc theo Mẫu số 01 tại Phụ lục I ban hành kèm theo được quy định tại Điều 5 Thông tư 09/2020/TT-BLĐTBXH hướng dẫn Bộ luật Lao động về lao động chưa thành niên do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành như sau.

+ Bản sao giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hợp tác xã hoặc giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc quyết định thành lập cơ quan, tổ chức hoặc hợp đồng hợp tác của tổ hợp tác, trong trường hợp người sử dụng lao động là doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã. Bản sao sổ hộ khẩu hoặc giấy tạm trú trong trường hợp người sử dụng lao động là hộ gia đình hoặc cá nhân.

+ Bản sao phiếu lý lịch tư pháp của người giao kết hợp đồng lao động bên phía người sử dụng lao động.

+ Bản cam kết chưa từng bị truy cứu trách nhiệm hình sự, xử phạt vi phạm hành chính về hành vi xâm hại trẻ em.

+ Hợp đồng lao động hoặc dự thảo hợp đồng lao động giữa người sử dụng lao động với người chưa đủ 13 tuổi và người đại diện theo pháp luật của người đó.

+ Bản sao giấy khai sinh, giấy khám sức khỏe của người chưa đủ 13 tuổi.

Trình tự, thủ tục đề nghị việc sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc được quy định tại Điều 6 Thông tư 09/2020/TT-BLĐTBXH hướng dẫn Bộ luật Lao động về lao động chưa thành niên do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành như sau:

+ Bước 1: người sử dụng lao động gửi Hồ sơ đề nghị việc sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc trực tiếp hoặc qua đường bưu điện hoặc trực tuyến 01 bộ hồ sơ đối với từng người chưa đủ 13 tuổi làm việc.

+ Bước 2: Tiếp nhận hồ sơ: Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tiếp nhận hồ sơ đề nghị việc sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc khi có đủ các thành phần hồ sơ.

+ Bước 3: Thẩm định hồ sơ và trả lời: Trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ Sở Lao động – Thương binh và Xã hội phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan tiến hành xác minh thông tin (nếu cần), thẩm định hồ sơ và trả lời bằng văn bản cho người sử dụng lao động việc đồng ý sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc.

Trường hợp Sở Lao động – Thương binh và Xã hội không đồng ý việc sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội phải có văn bản trả lời nêu rõ lý do, gửi người sử dụng lao động.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Dương Gia về quy định pháp luật khi sử dụng lao động trẻ em dưới 15 tuổi theo quy định của Bộ luật Lao động cũng như các nội dung liên quan khác.